Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu (KNSB)’nin yıllık raporuna göre iş tanımında yer almayan işlerin yaptırılması, işyerinde ücretsiz sağlık kontrolünün olmaması, bir meslektaşımızı değiştirirken yaptığımız ek iş için ödeme yapılmaması iş ihlallerinin sadece küçük bir kısmıdır. 

Ülke genelindeki sendika birimlerine yaklaşık 20 bin usulsüzlük raporu sunuldu. İşverenin, işçiye yıllık ücretli izninin tamamını kullanma izni vermemesi ya da izin/hastalık sırasında onlara ek iş vermesi sıkça rastlanan uygulamalardır. KNSB “kapatma hakkı” uygulamasının yürürlüğe koyulmasını teklif ediyor. Bu ise mesai bitiminden sonra işverenin, işçiye iş vermemesi ve telefonla aramaması gerktiği anlamına geliyor. Teklif, yaklaşık 200 kişinin, uzaktan çalıştıklarını ve mesai saatleri dışında e- posta yolu ya da telefondan işverenden görev aldıklarına dair şikayetleri ardından geldi.  

Konuyla ilgili BNR- Vidin’den Plamen Kotsev’e demeç veren KNSB başkan yardımcısı Todor Kapitanov şöyle konuştu: 

“Çalışanların, yasal olarak düzenlenen ve dolayısıyla yasal olarak ödenmeyen ek işlerine yönelik ihlaller gittikçe daha sık yaşanmaya başladı. Giderek daha yaygın olarak çalışanların belirlenen mesai saatleri dışında çalışması gerekiyor. İzin kullandıkları, hafta sonları hatta hastalık izni sırasında çalışmak zorunda kalıyorlar. Bu, her alanda kadroların azalmasından kaynaklanıyor. İş artıyor ve bu işin birisi tarafından yapılması gerekiyor. Bütün bunlar çalışanların sağlığı ve boş zamanları pahasına oluyor. Oysa ki çalışma saatleri yasal olarak belirlenmiştir- 5 günlük çalışma için haftada 40 saat olması gerekiyor.” 

KNSB’nin yıllık raporuna göre işyerinde işverenlerden taciz ve hatta tehditlerle ilgili ihbarlar da eksik değil. Bu normal mi? 

Todor Kapitanov şöyle cevap veriyor: “Bu vakaların önlenmesi için Avrupa İşyeri Şiddeti ve Tacizi sözleşmesi acilen onaylanmalıdır. İş Kanunu’nda işçiye ya da memura “taciz” ve “şiddet” kavramlarının hala tanımı yok. Dolayısıyla kanun bu tür vakalarda sorumlulukları ve yaptırımları açık ve net bir şekilde belirtmelidir. Çoğu zaman bu tür vakalar, insanların fazla seçeneği olmadığı ve işverenin bundan yararlandığı küçük yerleşim yerlerinde meydana geliyor.” 

Bulgaristan’da çalışanlar tatil izinlerini kullanamıyorlar, mesai dışında işyerinde kalıyorlar, ek mesai ücretini alamıyorlar... KNSB’ye göre bunlar işçinin aşırı yüklenmesine ve strese yol açıyor. 

Yine de ülkemizin işçileri son yıllarda haklarını daha sık aramaya başladılar mı? 

Todor Kapitanov “kesinlikle evet” diyor ve devam ediyor: 

“Bu da sendikaların farklı ihlallere yönelik her ay düzenlediği bilgilendirme kampanyaların bir sonucudur. İşçilerin, ülke genelinde hakları ve ihlal durumunda ne yapmaları gerektiği konusunda bilgi alabilecekleri sendika birimlerinin olduğunu bilmesi gerekiyor. 

Derleyen: Veneta Nikolova(BNR- Vidin radyosundan Plamen Kotsev’in röportajından)