Loveç’e bağlı Doyrentsi köyüne yakın bulunan “Organic Invest Bio Protection” Ltd. Şirketinin Yöneticisi ve sahibi olan Borislav Boychinov, BTA ajansına konuşurken ufak bir yaban arısı cinsi olan trihogramanın tarımda zararlıların doğal düşmanı olup gerçek ve doğal biyolojik koruma sağladığını söyledi.

“Burada, bu laburatuarda yıllık trihograma parazitlenmesi yapılan 134 milyar yumurta üretilmektedir. Büyüklüğü 0,3 ile 0,6 milimetre arasında değişen minik bir arı olan trihograma, insanları sokmadığı gibi herhangi bir tehlike taşımazken bahçelerde, evlerde ve tarlada bulunan bitkiler için tehdit oluşturan 240 türden çok zararlının yumurtalarını yokediyor.”

İşletmede kurulan ve Balkan yarımadasında bu türden tek olan Entomoloji (Böcek Bilgisi) Laburatuarında kütle halinde trihograma üretimi yapılıyor. Biyolojik ajan olan trihograma, tarım üreticilerine bitkilerdeki zararlılarla mücadelede yardım etmektedir. Bu yıl üretimini büyüten fabrikada yetiştirilen faydalı böcekler, artık her eve ve bahçeye ulaşabiliyor. Küçük çiftliklere yönelik neredeyse tüm kültürler için trihogramanın elle salınmasınaolanak sağlayan ambalajlar mevcut.

Avrupa ülkelerinden Fransa, Almanya, Çekya ve İsviçre’de benzer laburatuarların bulunduğunu belirten Boychinov, Doyrentsi köyünde çalışan laburatuarın AB içinde en büyük olduğunu ve yıllık 135 milyar faydalı böceğin üretildiğini ileri sürdü.

“Zararlılarla yumurta evresinde mücadele eden trihograma, zararlının yumurtasını bularak parazitlik yapmak yolu ile embriyosunu öldürür ve içine kendi yumurtasını bırakır. Yani zararlının yumurtasından faydalı bir böcek doğar” diyen Boychinov, işlem uyguladıkları arazilerde doğal koruma sağladıklarını vurguladı.

Bulgaristan’da trihogramanın etkili olduğu 240 zararlı çeşidi bulunmatadır

Boychinov’un sözlerine göre trihograma, Bulgaristan’da bulunan 240 çeşit zararlıya karşı etkilidir. İşletmede halihazırda dört çeşit doğal biyolojik ajan üretimi yapılmaktadır. “Bulgaristan genelinde hatta Avrupa’da bile izleme çalışmaları yaparak etki sağlayan trihograma türleri karışımı hazırlıyoruz. Bahçede ve tarlada yüzde 90’ın üzerinde etki sağlıyoruz” dedi Borislav Boychinov.

Şirketin idare müdürü Pavlin İvanov ise şunları paylaştı:

“Doyrentsi’deki laburatuarı diğer Avrupa laburatuarlarından farklı kılan şey, burada sırf trihograma üretiminin değil, doğada çeşitli tuzaklar kullanılarak yakalanması, türünün saptanması ve üretiminin yapılması amacı ile endüstriel miktarda çıkarılmasından, özel ambalajlarda paketlenmesi ve tarlaya salınmasına kadar bütün sürecin temin edilmesidir”.

İvanov, farklı bir dron modelini kullandıkları ve şu an bütün işleme teknolojisini patent altına alınması işlemlerinin sürdüğünü belirterek “İşlem yapılan tarlada büyük doygunluk derecesi sağlıyoruz. Dron bataryaları ve farklı trihograma karışımları gibi inovasyonları, yaptığımız araştırmalara, bilimsel çalışmalara ve edindiğimiz tecrübeye dayandırıyoruz” sözlerini kullandı.

Şirketin müşterileri arasında Bulgaristan’ın dört bir yanından çiftçilerin bulunduğunu belirten İvanov, geçen yılda dünyada en büyük tohum üreticisi olan Romanya’daki Corteva’nın bütün üretimine işlem uyguladıklarını ve şirketle ortraklığın devam ettiğini söyledi.

 “Sanayideki uygulamanın dışında bizim için her eve girmek çok önemlidir, çünkü trihograma insanlar ve insanların sağlığı adına yaratılmıştır. Karşılaşılan zararlı türlerine göre değişen trihograma karışımlarını da bu yüzden yarattık” diye konuştu İvanov.

Laburatuar bu yıldan itibaren her eve ve bahçeye yönelik ürünler sunmaktadır

“Dronlar ve kapsüllerle yapılan endüstriel salınımın dışında bu yıldan itibaren daha küçük çiftliklere ve özellikle de evsel ve endüstriel seralara yönelik ürünlerimiz var. Amacımız insanlara kaliteli ve temiz gıda tüketmeleri konusunda yardımcı olmaktır, çünkü her köyde nineler ve dedeler çocuk ve torunlarını meyve ve sebzelerle besliyorlar” diye ekledi İvanov.

Şirket, Ukrayna, Çin, Romanya, Bulgaristan ve İtalya’dan konunun uzmanı olan bilim adamları ile çalışıyor. “Bilimsel çalışmalar yürütüyoruz. İki akademisyen ve beş profesörün yer aldığı büyük bir bilim kurulumuz var. Trihogramanın türünü tespit etmekle kalmayıp ne kadar halis olduğunu saptamak üzere genetik analizler de yapıyoruz, çünkü farklı türler melezlenirse sağlanan etki derecesi düşer” dedi Boychinov.

Bulgaristan’da milyonlarca yıldır var olan trihogramanın 19 türüne rastlanılıyor

Trihogramanın milyonlarca yıldır mevcut olduğunu, Bulgaristan’a ise geçen yüzyılın 60’lı yıllarında girdiğini anlatan şirket yöneticisi, geçmişte en büyük biyolojik ajan üreticileri durumunda olan Bulgaristan’da çalışan birkaç laburatuarın 1990 yılına kadar kapatıldığını belirtti.

“Bulgaristan’da 19 trihograma türü bulunmaktadır. Bu biyoajan gelecekte de son derece gerekli olacak. Avrupa Birliği ve AB Komisyonu sözüm ona “Yeşil Mutabakat” belgesine yazdıkları parametreler, birinci profesyonel gruptan olan tüm zirai ilaçların 2030 yılına kadar yasaklanmasına sebep olacak. Dolayısıyla bu yararlı böceklerin kullanılmasının alternatifi yoktur” dedi Boychinov.

Şirket, trihogramanın üretimi ve dağıtımında birkaç sorunla karşılaşıyor

Pavlin Ivanov, çalışmalarında birkaç problemle karşılaştıklarını ifade etti. Birincisi özellikle bu yıl olmak üzere, büyük kuraklıkla ilgilidir. “Devlet ve özel yatırımcılar tarafından sulama sistemlerine yatırımların yapılmaması, iklim değişikliği ile birlikte bölgelerimizde mısır üretiminde büyük düşüşün izlenmesine yol açmaktadır. Neticesinde biyolojik ajanlara olan talep de azalıyor. AB Komisyonu ve devlet, tarım üreticilerine tazminat öderken bizim ürünlerimizin satışındaki düşüş, tazmin edilmiyor” ded İvanov.

İkinci problem ise işletmenin ulaştığı başarılara özenen şirketlerin yaptığımız işi taklit ederek kimbilir nerede yapılan tahograma ithali yapmalarıdır. “Bir ziraatçı bilinmeyen bir tedarikçinin sunduğu düşük fiyattan dolayı böyle bir ürünü almaya yeltenmesi ile biyolojik ajanlar aracılığı ile biyokoruma sağlanması fikri bitmiş oluyor” diyen Pavlin İvanov, Ukrayna’dan büyük miktarda illegal ithalatın yapıldığını ve Bulgaristan’da kaliteyi izleyen bir organın bulunmadığını vurguladı.

Üçüncü problem de biyolojik bitkisel koruma altyapısının kurulması alanında devlet politikasının yokluğu olmaktadır.

Borislav Boyçinov, “Biri, kaliteye ilişkin laburatuardan çıkan, diğeri ise trihograma işleminin uygulandığına ilişkin olan olmak üzere iki sertifika veren tek şirket biziz” dedi.

Kaynak  : BTA

Çeviri  : Tanya Blagova