Haziran ayının sonunda Almanya’da “European Defense Tech Hackathon” adlı savunma alanında yazılım yarışmasının ilki düzenlendi. Münih’te yapılan Geleceğin Festivali(Festival der Zukunft) kapsamında düzenlenen yarışma etkinliğinin amacı, dünyanın dört bir yanından savunma alanında çalışan ve proje finansmanı yapan start up şirketleri ile kuruluşlarını bir araya getirmek ve yeni teknolojilerin savunma sektörünü nasıl değiştirmekte olduğunu göstermektir.

34 proje sunan 100’den çok katılımcı ve bütün Avrupa’dan savunma ve teknoloji uzmanları, Münih’te 24 saat zarfında fikir yarıştırdı. En iyi olan 8 proje ise hackathon etkinliğinin sonunda tanıtılarak ödüllendirildi.

Bulgaristan, yarışmada tamamen öğrencilerden oluşan takımla temsil edilen tek devlet oldu. Sofya Teknik Üniversitesi’nе bağlı olan “Elektronik Sistemler” Teknoloji Okulu veya kısa adı ile TUES’in 11. sınıf öğrencileri Kaloyan Miladinov, Ognyan Razsadov, Filostratos Titopulos ve Aleksandar Mechkarov, hackathon etkinliğine okulun eski öğrencisi ve ülkemizde en iyi siber güvenlik uzmanlarından biri olan Petar Kirkov ve TUES Mezunları Birliği Yürütüm Müdürü Kirilka Angelova’nın mentörlüğünde yarışmaya iştirak ettiler, hatta katılmakla kalmayıp fikir yarışmasında üçüncü seçilen projeyi hazırlamayı başardılar.

Oysa her şey Kaloyan Miladinov’un istenmeyen posta “spam” kutusuna gelen ve uluslararası hackathon etkinliğine ilişkin olan bir mesajla başladı.

" 18 yaş altı katılımcıların yer aldığı takımların da belirli şartlarda yarışmaya katılmalarına müsaade edileceğini öğrenince şansımızı denemek istedik ve nasıl bir çalışma yapabileceğimizi düşünmeye başladık. Böylece anti-personel mayınların yerinin tespit edilmesi konusunda fayda sağlayan bir sistem kurma fikri oluştu” diye konuştu Kaloyan.

Bu şekilde başlayan ve “Anti-personel mayınların dronlar ve yapay zeka aracılığı ile tespit edilmesi” adı verilen proje, personel karşıtı mayınların bulunduğu yerin taranan bölgenin termal görüntüsünün analizi sonucu saptanmasınıve harita üzerinde görüntülenmesini mümkün kılan bir dron modülünün geliştirilmesini öngörüyor.

Gençlerin çalışması, konu ile ilgili bilimsel literatürün araştırılması ile başladı. Hackathon etkinliği başlamadan bir hafta önce takım, Petar Kirkov’un yardımı ile “Prof. Tsvetan Lazarov” Savunma Enstitüsü ile irtibata geçerek gerçek izleme çalışmalarını yaparak modülün aslını teşkil eden bir çeşit yapay zeka olan bilgisayarlı görü algoritmalarına antreman yaptırılması için gerekli veri tabanını oluşturmayı başardı.

Nihai amaç, dünyanın farklı yerlerinde yürütülen askeri çatışmaların sona ermesi üzerine toplumların ve ekonomilerin normale dönmesini geciktiren mayın tespit çalışmalarının önemli ölçüde daha ucuz ve daha kolay hale getirilmesi olmaktadır. Dünya Bankasının bu yıl açıkladığı verilere göre sadece Ukrayna’nın mayınlardan arındırılmasının maliyeti 37 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

Bu konuda Petar Kirkov şunları söyledi: " Münih’te yapılan tanıtımda konuşan Kaloyan’a atıfta bulunarak mayının kusursuz asker olduğunu söyleyebilirim. Hiç uyumayan, yıllarca olduğu yerde kalan mayının ne zaman ve nasıl patlayabileceğini bilen yoktur. Anti-personel mayınlar döşendikten yıllar sonra hayvanları, çocuk ve büyükleri yaralayabiliyor. Dolayısıyla mayınları temizleyebilmemiz son derece önemlidir. Mayınların bizden uzaklarda olduğunu düşünmeyin sakın! Bosna Hersek’te hala aktif olan mayınlar var. Yaz mevsimindeki yangınlarla ilgili hepimize malüm olduğu üzere Yunanistan’la sınırımızda mayınlar var. Kolayca bulunmayacak şekilde üretilen anti-personel mayınları, metal içermeyip tamami ile plastikten yapılıyor. Yıllar boyunca toprağın içinde kalmaları sonucu seyretmeye başlayan kimyasal süreçler de beraberinde bir sürür problem getirebiliyor. Yani son derece güncel bir problemden bahsediyoruz. 

Ayrıca örneğin askeri çatışmaların yürütüldüğü Ukrayna’da Avrupa’nın buğday hazinesi bulunuyor. Mayın tarlaları temizlenmezse eğer, orada buğday üretimi yapılamaz. Dolayısıyla proje, son derece ilginç ve hayatın içinden olan bir sorunu konu ediyor” diyen takımın mentörü, projenin hayatının Münih’teki tanıtımla bitmediğini, geliştirilmesi ve hayata geçirilmesinin aslı bu saatten sonra başlayacağını öne sürdü. Veri tabanı ile yapay zeka eğitimi yapılmak yolu ile son derece ucuz bir bilgisayar donanımı kullanılarak nihai ürün fiyatının düşürüldüğünü kaydeden uzman, şunları belirtti:

"Ekibimiz maliyeti 1000 avronun altında olan donanımla yüzde 80 oranında mayın keşif başarısını sağlayabildi. Proje onlarca bin avro değerinde olan askeri teknik araçları ile karşılaştırılıyor”.

Haber : Vesela Krasteva

Çeviri : Tanya Blagova