Bulgaristan’da hizmetler sektöründe istihdam edilenlerin sayısı arttı, tarım ve sanayi gibi geleneksel olarak etkin sektörlerde işgücü talebi azaldı. Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün(NSİ) yılın ilk çeyreğine dair verileri bu eğilimi gösterdi. İstatistiklere göre aynı dönemde yerli ekonomide yaklaşık 1 milyon 500 bin çalışma mesai yapan 1 milyon 500 bine yakın kişi istihdam edildi.

İstihdam Ajansı'nın tahminlerine göre, bu yıl Bulgaristan’daki işletmelerinin yaklaşık 262 bin işçiye ve uzmana ihtiyacı olacak. Yeni eleman almayı planlayan şirketler, inşaatçı, terzi, aşçı, şoför, muhasebeci, montajcı ve teknisyen gibi çoğunlukla lise eğitimli adaylar arıyor.

Bu sektörlerde 59 binin üzerinde boş iş pozisyonu mevcut. İş dünyasında yaklaşık 60 bin boş pozisyonunun olduğu yüksek eğitimli uzman açığı da var. Kalifiyeli hemşireler, doktorlar, mühendisler, eczacılar, öğretmen ve öğretim görevlileri de aranıyor.

50 binin üzerinde vasıfsız işçi talebi var. İstihdam Ajansı’nın araştırmalarına göre, Bulgaristan’da faaliyet gösteren şirketlerin yüzde 66’sından fazlası işgücü sıkıntısı yaşamaktadır. Yeni personel alımındaki zorlukların başlıca nedeni iş arayanların eğitimsiz ve kalifiyesiz olmalarıdır.

Eurostat'ın verilerine göre, işgücü piyasası şu anda büyük dönüşümler yaşanmaktadır. Bu dönüşümler teknolojik ilerleme, demografik değişiklikler ve sürdürülebilir kalkınma arayışından kaynaklanmaktadır. Ülke nüfusu 6.5 milyonun altına düştüğü için bu zorluklar Bulgaristan'da daha da belirgindir.

Mevsimlik istihdam, hem Bulgaristan'da iş arayanlar için hem de yurtdışında iş bulmak isteyen yurttaşlarımız için işgücü piyasasında geçici bir olgudur. İstihdam Ajansı müdür yardımcısı Gabriela Goranova-Dimçeva: “Bulgaristan'daki istihdam fırsatlarıyla ilgili olarak, İstihdam Ajansı yaz sezonu başlamadan önce insanların potansiyel işverenlerle doğrudan görüşebilecekleri iş fuarları düzenliyor” diye belirtti ve şöyle devam etti:

''İş fuarları, Karadeniz kıyısındaki otel ve restoranlarda personelin zamanında işe alınabilmesi için genellikle sezonun henüz başlamadığı Mart ve Nisan aylarında gerçekleştiriliyor. Yurtdışında iş arayan kişilere gelince, yalnızca istihdam bürolarında kayıtlı kaç kişinin başka bir Avrupa Birliği ülkesinde çalışmaya başladığı için kayıtlarını sonlandırdığını izleyebiliyoruz.

Yılın ilk 6 ayı verilerine göre 2025'in ilk beş ayında yurtdışında mevsimlik iş bulan 5 bin kişi istihdam bürolarında kaydını sildirdi. İşçilerimiz çoğunlukla İtalya, Almanya, Yunanistan, Fransa ve Belçika’ya gitmektedir. İstihdam edildikleri sektörler tarım, imalat, inşaattır. Otelcilik ve restorancılık sektörlerinde de talep var".

İstihdam bürolarının bu kişilere ülkeden ayrılmadan önce danışmanlık yapma ve onları bilgilendirme işlevi olduğunu belirtmek önemlidir. Bulgaristan Radyosu'na konuşan Gabriela Dimçeva, çalışmak istedikleri ülkedeki yaşam ve çalışma koşulları hakkında bilgi verdiklerini ve bunun EURES olarak adlandırılan işgücü hareketliliği hizmetleri aracılığıyla yapıldığını söyledi.

Bu şekilde asgari ücret sınırı, gittikleri ülkelerde farklı durumlarda başvurabilecekleri ilgili kurumlar gibi konularda bilgi sahibi olmaları sağlanıyor. Bilgilerin büyük bir kısmı Avrupa Komisyonu tarafından yönetilen ulusal bir web sitesinde mevcut. Sitede açık iş pozisyonlarına ilişkin ayrıntılar yer alıyor ve işgücü hareketliliği hizmetleri ülke genelindeki 106 istihdam bürosunun tamamında sunuluyor.

Gabriela Goranova-Dimçeva : ''Bu yılın başından beri Bulgaristan'da işsizlik azaldı. İstihdam Ajansı’nın Nisan ayı sonuna dair resmi verilerine göre, işsizlik oranı yüzde 5.25'tir - bu oran geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.43 daha düşüktür" dedi ve şöyle devam etti:

“Elbette iş bulma konusundaki aracılık hizmetlerimiz İstihdam Ajansı çalışmalarının önemli bir parçasıdır. Sadece Nisan ayında 19 700'ün üzerinde kişi istihdam bürolarında kayıt olduktan sonra iş buldu. İstihdam Ajansı’na ya da istihdam bürolarında kayıtlı olmayan ve aynı zamanda ne eğitim gören ne de çalışan insanlara da aktif olarak ulaşmaya çalışıyoruz. Bunlar aktif olmayan kişiler olarak adlandırılıyor ve bu kişilere ulaşarak onları istihdam bürolarına kaydolmaya ve ardından bireysel ihtiyaçlarına uygun hizmetler almalarını motive etmeyi amaçlıyoruz. Bazı durumlarda bu, onları eğitim programlarına kaydetmek yoluyla, diğer durumlarda onlara doğrudan bir iş teklif etmekle gerçekleşiyor"

Mayıs ayında, açık iş pozisyonlarının kayıtlı işsizlere oranı, her bir açık pozisyon için altı iş arayanın rekabet ettiğini gösterdi. Gabriela Goranova-Dimçeva, “Bir kişinin kalifiye seviyesi birincil öneme sahiptir - işgücü piyasasında başarılı olma şansını belirler” diye ifade etti ve sözlerini şöyle tamamladı

“İstihdam bürolarında işsiz olarak kayıtlı olanlar her zaman mevcut pozisyonlar için gerekli niteliklere sahip olmayabilir. Bu sorun, işsizlerin çeşitli eğitim programlarına dahil edilmesiyle çözülebilir. Eğitim programları tamamen ücretsizdir, başvuru ise İstihdam Ajansının web sitesi üzerinden yapılabilir.

Foto: eures.europa.eu, starsinsider.com, İstihdam Ajansı

Çeviri: Ergül Bayraktar