Bulgaristan Radyosu Halk Şarkıları Topluluğu 1952 yılında Bulgaristan Ulusal Radyosu Halk Müziği Bölümü baş editörü Georgi Boyaciev'in girişimiyle kuruldu. Kaval sanatçısı Tsviatko Blagoev'in yönettiği ünlü Ugarçinska grubu topluluğun temelini oluşturdu. Senfoni orkestralarında olduğu gibi gruplara ayrılan topluluk, geleneksel folklor enstrümanlarıyla koro ve orkestralardan oluşuyordu.

Repertuvarı halk müziği düzenlemelerinden ve özgün eserlerden oluşuyordu. Filip Kutev, Nikolai Kaufman, Hristo Todorov, Stefan Mutafchiev topluluk için eserler besteledi. İlk şefi Boris Petrov'du, ondan sonra Krasimir Kürkçiyski, Dimitar Dinev, Georgi Genov gibi isimler bu görevi yürüttüler.

Yine 1952 yılında İsviçreli metal tüccarı Marcel Cellier Bulgaristan’a geldi ve ilk kez Bulgar halk şarkılarını dinledi. Şarkılardan büyüleyen Cellier, Bulgaristan radyosunun yönetimiyle temasa geçti ve birkaç kaydın yayın haklarını satın aldı. Eşi Catherine Celier, İsviçre’de “Bulgar seslerinin gizemi” adlı radyo programında şarkıları tanıttı.  Program yaklaşık otuz yıl yayınlandı ve Cellier’in tutkulu araştırmaları ve yapımcılık çalışmaları sonucunda günümüzde dünyaca ünlü markanın doğmasına yol açtı.

“Bulgar seslerinin gizemi” adını taşıyan ilk plak 1975 yılında çıktı ve Fransa’nın prestijli Charles Cros Akademisi’nin en iyi albüm ödülünü kazandı. Şarkı dünya çapında hit oldu.

Marcel Cellier ilk plak için şu değerlendirmede bulundu: “Bu doğal kızlar, müzik konservatuarlarının dayattığı vokal sınırlarına şaşırtıcı bir kolaylıkla ulaşıyor ve bu sınırları  aşıyorlar. "Ancak köylerinde öğrendiklerini koruyorlar: melodileri, titremeler, süslemeler, iki sesli bir aralık olarak saniyeye bağlılık... Olağanüstü  bir hassasiyetle şarkı söylüyorlar. Bu bir mucizedir. Mükemmeliyetin güzelliği. Güzelliğin mükemmeliyeti! İşte bu iki kelime arasında Bulgar seslerinin gizemini aramalıyız.”

“Misteriyata”(Gizem) markasıyla ilk dünyaca ünlü albümün ilk şarkısı Krasimir Kürkçiyski’nin (22 Haziran 1936 – 15  Aralık 2011) “Pilentse pee” (Kuş şarkı söylüyor) şarkısıdır.

En yetenekli ve dünya çapında besteleri en sık seslendirilen Bulgar bestecilerinden biri olan sanatçı kariyerine “Filip Kutev” Devlet Halk Şarkıları ve Dansları Topluluğu’nda şef olarak başladı. Daha sonra Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun Halk Şarkıları Topluluğu’nun şefliğini de yaptı. Kürkçiyski tam da o zaman Bulgar folkloruna büyük sevgi ve saygıyla, kendisinin mütevazi bir şekilde “halk şarkılarının harmonizasyonu” olarak adlandırdığı benzersiz koro minyatürlerini yarattı.

Radyo Topluluğunun kızlarının icra ettiği “Pilentse pee”  şarkısı, ilk duyduğunuz andan itibaren büyülüyor, boğazınızı düğümlüyor ve kalbinize giriyor.

İngiliz opera sanatçısı Jesicca Leschnikoff yakın bir zamanda Bulgaristan Radyosu’na verdiği demeçte “Bulgar seslerinin gizemi” albümünü ilk duyduğunda neler hissettiğini paylaştı: "Bu tür şarkı söylemenin karşısında nutkum tutuldu. Beni ağlattı. Güldürdü. İzah edemeyeceğim bir sevinç duydum, zira bunu bir bağ olarak hissettim… gerçekten kalbime dokunan diğer nadir şarkı ve müzik türlerindeki gibi beni benden aldı.

“Bulgar seslerinin gizemi işte böyle başladı. Marcel Cellier’in ünlü markasının ilk plakındaki şarkı Krasimir Kürkçiyski’nin “Pilentse pee” şarkısıdır.

Albümleri Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve diğer bazı ülkelerde yeniden yayınlayan İngiliz yapımcı İvo Watts-Russell yıllar sonra şarkıyı ilk duyduğunda hissettiklerini şu kelimelerle ifade etti:  “Duygusal olarak beni o kadar etkiledi ki kelimenin tam anlamıyla oturmak zorunda kaldım. “Bu da neydi böyle' diye düşündüm.”

“Gizemin” sonraki üç bölümünde, Bulgaristan Ulusal Radyosu Halk Şarkıları Topluluğu'nun  icraları yanı sıra “Filip Kutev”, “Trakya”, “Pirin”, “Rodopa” ve Tolbuhin” gibi topluluklarını performansları da dahil edildi.

1988 yılında çıkan Le Mystère des Voix Bulgares, Volume 2 ikinci albüm, en iyi geleneksel folklor kaydı dalına dünyanın en prestijli ses kayıt ödülü olan Grammy ödülünü kazandı. 20 yüzyılın 90'lı yıllarına Marcel Cellier’in izni alınarak Dora Hristova’nın şefliğini yapan BNR Halk Şarkıları Kadın Korosu resmi olarak “Bulgar seslerinin gizemi” adını aldı. 

Çeviri: Ergül Bayraktar