Sanat insanlarını destekleyen Türk Sanat ve Edebiyat Derneği "Sanata evet" tarafından Dünya Sanat Günü münasebeti ile takdim edilen ödüllerin sahipleri arasında Türkçeye çevrilip yayımlanan Aleksandır Hacihristov'un "Tanrı'nın Kalemi" şiir kitabı da yer aldı.

Kapak ve çizimleri yapan ressam Lyubomir Slavkov'a ve kitabın çevirmeni Sabriye Tete’ye de ayrıca fahri ödüller verildi. Kitabın konsept ile fikir tasarımı ve bir yayıncı olarak bunların gerçeğe dönüştürülmesini sağlayan Alina Karahanova da ödül sahibi oldu.

Aleksandır Hacihristov kimdir?

Aleksandır Aleksandrov Hacihristov, 26 Ağustos 1948'de Sofya'da ünlü oyun yazarı ve tiyatrocu Aleksandır İvanov Hacihristov'un ailesinde doğdu. Bir süre okuduğu Veliko Tırnovo "Aziz Kiril ve Metodius" Üniversitesinde ilk öğrenci siyasi tiyatrosunu kurdu. Daha sonra Sofya "Aziz Kliment Ohridski" Üniversitesinde Tarih ve Edebiyat eğitimine devam etti. 1972'deUlusal Tiyatro ve Film Sanatları AkademisiVİTİZ'de ünlü profesör Grişa Ostrovski'nin öğrenci asistanıydı. Profesyonel kariyerine 1975'te Boyana Film Stüdyosu'nda yardımcı yönetmen ve Ekran Stüdyosu'nda ikinci yönetmen olarak başladı. 1999'da Demo Televizyon'un sanat yönetmeni oldu ve burada Boyko İliev ile birlikte Bulgaristan’da ciddi bir evveliyatı olan Televizyon Tiyatrosu'nu restore etmeye çalıştı.

2004 yılında, ülkedeki hapishanelerde performanslar sergileyen Kosta Tsonev'in yardımıyla "Nadejda" Tiyatro Evi'ni kurdu. İvan Vazov Ulusal Tiyatrosu'nda oyun yazarlığı, bir dizi televizyon programı ve köşe yazarlığı yaptı. Hacihristov, aralarında "Dünya, Şehir ve İnsan" ve "Cesaret"in de bulunduğu 8 oyunun yazarı ve 14 filmin senaryo yazarıdır. “Cesaret” devlet desteği almadan engelli insanlar için çekilen ilk filmdir. 2021-2023 yıllarında aralarında "Ruhun Kaderi İçin Balad" ve "Anka Kuşu Gibi Bir Kalp" de olmak üzere dört şiir kitabı yayınladı. 2010 yılında Sofya'daki "Doğa ve Bilim-1938" Ulusal Toplum Merkezi'nin başkanlığına seçildi ve burada "İnsan Evreni" Tiyatro Stüdyosu'nu yönetti. 2023 yılından bu yana Bulgaristan Yazarlar Birliği üyesi olup çeşitli edebiyat türlerinde aktif olarak eserler üretmeye devam etmektedir.

Tanrı'nın Kalemi Şiir Kitabı

Yönetmen, şair ve oyun yazarı Aleksandır Hacihristov, derin bir felsefe ve maneviyat duygusuna sahip bir sanatçı. Yeni şiir koleksiyonu Tanrı'nın Kalemi, şiiri ve kaderi, ilahî ve insanî varoluşu üzerine felsefi düşünceleri birleştiren bir kitap. 2024 yılında “Leksikon” Yayınevi tarafından, Blagovesta Kasabova editörlüğünde yayınlanan bu kitap, Hacihristov'un mitolojik kavramlar üzerinden dünya vizyonuyla yazarın içe dönük duyarlılığını harmanllayan felsefi ve gizemli şiirini sunuyor.

Tanrı'nın Kalemi okuyucuları, kaderin, ahlâkın ve varoluşun ebedî sorularının buluştuğu derin bir tefekkür dünyasına davet ediyor. Hacihristov’a göre doğa sadece bir arka plân değil, insanlık tarihinde temel bir öğe ve şehirde yaşasa bile, bir insanla sonsuza dek kalan bir şeydir.

Alina Karahanova ödül hakkında

“Tanrı’nın Kalemi” şiir kitabına Türkiye’de “Sanataevet” Derneği tarafından verilen ödül hakkında BNR Art Efir programında konuşan Alina Karahanova şunları anlattı:

“Sanataevet Derneği 18 yıl önce ünlü oyuncu Tamer Levent tarafından kurulmuştur. Bu kuruluşta sanatın çeşitli alanlarında çalışan sanatçılar temsil edilmekte. Yurt dışındanbir tek bizim kitaba ödül verildi. “Sanataevet”, aynı zamanda sanatçıların haklarını savunan bir dernek. Bunların arasında telif haklarının korunması ve emeklilik var. Malum olduğu üzere, sanatçılar bu tür haklarından kolayca ferağat edebiliyor. Çoğu uzun yıllar ücret karşılığı çalışıyor ve sıra emekliliğe gelince ciddi sorunlar yaşanıyor. Dernek çeşitli sanat dallarınki ödüllerini Leonardo Da Vinci’nin doğum gününde sunuyor.”

Kitapta yer alan şiir çevirilerinin Sabriye Tete’ye ait olduğunu belirten Alina Karahanova, kendisinin çok mutevazi bir çevirmen olduğunu ve LexikonYayınevi ile işbirliğinin çok uzun yıllara dayandığını ifade etti.

Türkiye’de yayımlanan Bulgar kitapları azdır

“Türkiye’de çok az Bulgar yazarın eserleri çevirilip yaymlanıyor, bu konuda roman yazarları daha şanslı. Mesela Alek Popov, Georgi Gospodinov ve Lyudmila Filipova. Şairler ise genellikle Türkçe’te çevirilen antolojilerde birkaç şiiriyle yer alır” diyen Alina Karahanova, şöyle devam etti:

“Bulgaristan’dan daha fazla yazar ve şaire Türkiye’ye giderek kitaplarını Türk okurlarına imzamalak nasip olmasını bütün kalbimle istiyorum. Kitabı hazırlayan ekip olarak ödül töreninde çok duygusal anlar yaşadık. Kırmızı kadife kutular içinde takdim edilen bakırdan işlenmiş ödül levhalarına fotoğraflarımız bile işlenmişti, diyen Karahanova şöyle devam etti: “Bulgaristan Kültür Bakanlığı Bulgar edebiyatının yurtdışında layıkı ile tanıtılabilmesi adına daha cömert davranmalı ve daha fazla çeviri projesini desteklemelidir diye düşünüyorum. Örneğin Türkiye’nin Kültür Bakanlığı 15 yıldan uzun süredir Türk yazarların Bulgarca dahil yabancı dillere çevirilip basılmasını destekliyor. Destek alan başlıklara baktığımızda çocuk, hatta bebeklere hitap eden kitaplar bile var.”

Bu haberi kitaptan seçtiğimiz bazı şiirlerden hazırladığımız dinleti ile birlikte ekli ses dosyasından da dinleyebilirsiniz.