Η γαλλική μέθοδος εκπαίδευσης Freinet έχει τους υποστηρικτές της και στη Βουλγαρία

Η παιδαγωγική μέθοδος που δημιουργήθηκε ακόμα το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα από τον Γάλλο Celestin Freinet, αποκαλούμενη «Κίνημα για σύγχρονο σχολείο», έχει οπαδούς σ’ όλο τον κόσμο, παρά το γεγονός ότι δεν καθιερώθηκε ως βασική πολιτική στο σύστημα παιδείας ούτε μιας χώρας, ακόμη και της Γαλλίας.

Μισό αιώνα αργότερα το δικό του «μοντέρνο σχολείο» δεν χάνει την επικαιρότητά του και προσελκύει όλο και περισσότερους υποστηρικτές και στη Βουλγαρία. Μέχρι τώρα όμως μόνο ένα παιδικό κέντρο και ένα ιδιωτικό σχολείο στη Σόφια εφαρμόζουν ευρεία τη μέθοδο αυτή. Οι υπόλοιποι συνάδελφοί τους εφαρμόζουν μόνο μεμονωμένα στοιχεία της προσέγγισης «Freinet» στα σχολεία «παραδοσιακού τύπου».

Η μέθοδος «Freinet» βασίζεται στις πρακτικές ασχολίες για την κατάληξη σε θεωρητικά πορίσματα, στην ενεργό συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία απόκτησης γνώσεων, αλλά και στη δέσμευσή του με μεγαλύτερη ευθύνη για τα τελικά αποτελέσματα. Επίσης – απόκτηση ικανότητες για ομαδική εργασία και συζητήσεις για τη λήψη κοινών αποφάσεων στη διδακτική διαδικασία και τη σχολική ζωή. Πρόκειται για μια μέθοδο που θέτει τον σεβασμό και την αξία του μαθητή ως προσωπικότητας στο επίκεντρο της διδασκαλίας.

Η Τόνι Καλεντέροβα, καθηγήτρια στο ιδιωτικό σχολείο «Drita» είναι «ερωτευμένη» με τη μέθοδο και μας εξηγεί το γιατί: «Καμία στιγμή, στην οποία εργάζομαι δεν είναι βαρετή», λέει η ίδια. «Τα μαθήματα είναι ενδιαφέροντα και χρήσιμα, τόσο για τα παιδιά, όσο για τους καθηγητές. Παλιότερα στη χώρα μας πολύ επίκαιρο ήταν το θέμα για το δικαίωμα επιλογής στη ζωή μας, εγώ όμως δεν έβλεπα τη θέση αυτής της επιλογής στο σχολικό περιβάλλον. Στη μέθοδο μου αρέσει αυτό που οι μαθητές δε διαιρούνται σε καλοί και κακοί, ότι ο καθένας έχει προσωπική του αξία και συμβάλλει στην ομάδα ανάλογα με τις ικανότητες και τις δυνατότητές του.»

Στους μικρότερους μαθητές έως 10 χρονών, η μέθοδος επικεντρώνεται στην καλλιέργεια ορισμένων αρετών, στη σχέση μεταξύ της ελευθερίας και της ευθύνης, στην ομαδική εργασία με τα παιδιά και την ικανότητα αυτοεκτίμησης.

Το παιδικό κέντρο εξωσχολικής εκπαίδευσης «Smart» στη Σόφια, το οποίο εφαρμόζει τη μέθοδο «Freinet» δεν μοιάζει πολύ με τα υπόλοιπα παιδικά ιδρύματα. Το πρώτο που παρατηρεί κανείς όταν μπει στο κέντρο είναι ότι εδώ δεν υπάρχει ούτε τηλεόραση, ούτε ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά το περιβάλλον είναι ευχάριστο, διασκεδαστικό και άνετο. Εντυπωσιάζει και η πλήρης ελευθερία που έχουν τα παιδιά.

«Εδώ μιλάμε πολύ για τις αρετές και καταβάλλουμε ιδιαίτερες προσπάθειες για την ανατροφή των παιδιών ως προσωπικοτήτων», λέει η διευθύντρια του παιδικού κέντρου Τάνια Ντιμιτρόβα. «Έχουμε και «Σπίτι των αρετών» όπου τα παιδιά σταδιακά τις μαθαίνουν τις διάφορες αρετές με πολύ ενδιαφέρον τρόπο.»

Οι ζωγραφιές των παιδιών είναι επίσης αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι προσωπικές επαφές. Όχι μόνο οι καθηγητές, αλλά και η διευθύντρια γνωρίζει πολύ καλά κάθε παιδί στο κέντρο.
«Μπορώ να πω ότι τα γνωρίζω καλύτερα από τους γονείς τους», λέει η Τάνια. «Ρωτάω κάθε ένα από τα 32 παιδιά στο κέντρο μας πώς πέρασε η ημέρα του στο σχολείο, τι συνέβη με τους φίλους του και πώς αισθάνεται. Δουλεύουμε πολύ για τη συναισθηματική εκτόνωση των παιδιών. Πέρα από την προσωπική επικοινωνία με τα παιδιά έχουμε και τρία κουτιά. Το πρώτο λέγεται «Λυπάμαι», το δεύτερο «Χαίρομαι» και το τρίτο – «Ευχαριστώ», το οποίο είναι και το μεγαλύτερο. Όταν δεν έχουμε αρκετή ώρα να μιλάμε με τα παιδιά τους μαθαίνουμε να χρησιμοποιούν τα κουτιά, εκφράζοντας τα συναισθήματά τους σε χαρτάκια. Μια ή δύο φορές το μήνα μαζευόμαστε, διαβάζουμε και συζητάμε τα ανώνυμα χαρτάκια στα κουτιά. Ο σκοπός μας είναι να μάθουμε τα παιδιά να αναγνωρίζουν τις διάφορες αποχρώσεις των συναισθημάτων τους και να τους εκφράζουν.»

Τα παιδιά ενθαρρύνονται να κατασκευάζουν μόνα τους εγχειρίδια και να τα εκθέτουν, έτσι ώστε ο καθένας να τους χρησιμοποιεί. Έτσι όλες οι παιδικές αισθήσεις συμμετέχουν στην εμπέδωση των γνώσεων, πράγμα που αποτελεί μια από τις βασικές αρχές της μεθόδου «Freinet». Η άλλη αρχή – για ομαδική εργασία με τα παιδιά εφαρμόζεται ακόμη στο ατελιέ ζωγραφικής.

«Στο ατελιέ προσπαθούμε να μάθουμε τα παιδιά να αναζητούν την ομορφιά γύρω τους, να την εκφράζουν στους πίνακές και στα λόγια τους», εξηγεί η διευθύντρια του κέντρου. «Περίεργο είναι ότι εδώ κάθε παιδί δουλεύει πάνω στον πίνακα κάποιου άλλου. Διάφορα παιδιά συμμετέχουν στη δημιουργία του ίδιου πίνακα. Έτσι όλη η ομάδα ζωγραφίζει μαζί και καμιά φορά τα αποτελέσματα είναι θαυμάσια.»

Τα παιδιά του παιδικού κέντρου εκθέτουν συχνά τους πίνακές τους σε διάφορα νοσοκομεία στην πρωτεύουσα και έτσι δημιουργούν καλή διάθεση στους ασθενείς.

Μάλλον θα ρωτήσετε γιατί στο κέντρο δεν υπάρχει τηλεόραση ή ηλεκτρονικά παιχνίδια;
«Έχουμε ένα φορητό υπολογιστή με Ιντερνέτ, που χρησιμοποιείται μόνο όταν τα παιδιά πρέπει να κάνουν διάφορα σχέδια στο σχολείο και να ζητούν πληροφορίες στο Διαδίκτυο», λέει η κα Ντιμιτρόβα. «Το πρόβλημα είναι ότι λόγω των τεράστιων όγκων πληροφοριών που κατακλύζουν τα παιδιά μας από μικρά, δεν μιλάνε μεταξύ τους, δεν ξέρουν πώς να παίζουν. Εδώ καλύπτουμε αυτό το κενό.»

Η ελευθερία, η ευθύνη και η δραστήρια στάση του πολίτη είναι ένα μέρος των αρετών που η μέθοδος «Freinet» ενθαρρύνει στους μεγαλύτερους μαθητές. Μια παρόμοια περίπτωση από την πρακτική του σχολείου «Drita» μας περιγράφει η Τόνι Καλεντέροβα.

«Στους μαθητές τους έκανε εντύπωση ότι έξω από το σχολείο δεν υπάρχουν ούτε καλάθια για χωριστή αποκομιδή απορριμμάτων ούτε διάβαση πεζών. Τότε αποφάσισαν να γράψουν γράμμα στον δήμαρχο. Τα καλάθια αχρήστων εμφανίστηκαν γρήγορα, ενώ για τη διάβαση πεζών έπρεπε να περιμένουμε ενάμισι χρόνο. Τα παιδιά ήμασταν ευτυχισμένα ότι η πρωτοβουλία τους στο τέλος προκάλεσε την αντίδραση των αρχών και είχε θετικό αποτέλεσμα.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Διαδώστε

Η γαλλική μέθοδος εκπαίδευσης Freinet έχει τους υποστηρικτές της και στη Βουλγαρία

Περισσότερα στην κατηγορία

Το Innovate VT ενθαρρύνει νεαρά ταλέντα για τεχνολογικό τρόπο σκέψης και επιχειρηματικότητα

Υπηρεσία Οδικών Υποδομών: Δεν υπάρχουν αποκλεισμένοι δρόμοι στη χώρα

Το 50% των Βουλγάρων θεωρεί την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές ως εθνική προτεραιότητα

Το «Κιλό Καλοσύνης» συλλέγει τρόφιμα για άτομα που έχουν ανάγκη