Επάγγελμα: υγειονομικός μεσολαβητής

Η Ζλάτκα είναι μητέρα 5 παιδιών. Γέννησε το πρώτο παιδί της όταν ήταν μόλις 14 χρονών. Ομολογεί ότι δε διαθέτει πληροφορίες στα θέματα υγείας, που αφορούν τόσο τον εαυτό της, όσο τα παιδιά της. Εκείνη είναι Ρομά και μια από τους εκπροσώπους των μειονοτήτων στη χώρα μας. Συχνά οι άνθρωποι αυτοί ζουν σε απομονωμένες κοινότητες στην επαρχία ή σε απόμακρες περιοχές της χώρας όπου η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και σε προγράμματα προβολής του υγιούς τρόπου ζωής και της πρόληψης νοσημάτων όπως το AIDS, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, φυματίωση, καρδιοαγγειακά νοσήματα, διαβήτης, είναι πολύ δύσκολη.

Συχνά στις κοινότητες αυτές υπάρχουν προκαταλήψεις απέναντι στους γιατρούς και την ιατρική βοήθεια. Ακόμη σε επικίνδυνες για τη ζωή περιπτώσεις στις κοινότητες αυτές ζητείται η βοήθεια ξορκιστρών και κομπογιαννιτισσών. Καμιά φορά οι μέθοδοί τους βοηθούν, άλλη φορά όμως η αναβολή της ιατρικής συμβουλής όμως μπορεί να είναι και ολέθρια. Εξαιτίας της μικρής υγειονομικής κουλτούρας τους, πολλές φορές οι μητέρες στις κοινότητες αυτές αναβάλλουν ή παραλείψουν τους υποχρεωτικούς και δωρεάν εμβολιασμούς των παιδιών τους. Οι επιπτώσεις είναι επιδημίες παρωτίτιδας, ιλαράς, ανεμοβλογιάς…

Ελπίδα για μια θετική αλλαγή όμως υπάρχει. Μας τη δίνουν οι άνθρωποι που έχουν το επάγγελμα και την αποστολή του υγειονομικού μεσολαβητή. Οι υγειονομικοί μεσολαβητές παρουσιάζουν τα προγράμματα υγείας επί τόπου ανάμεσα στις κοινότητες των μειονοτήτων, επισκέπτονται τους ανθρώπους στα σπίτια τους, τους κατευθύνουν στην απαραίτητη ιατρική βοήθεια. Για πρώτη φορά το επάγγελμα του υγειονομικού μεσολαβητή στη χώρα μας εμφανίστηκε το 2003. Στο πλαίσιο του προγράμματος PHARE 2001 του υπουργείου Υγείας εκπαιδεύθηκαν οι πρώτοι 51 υγειονομικοί μεσολαβητές στη Βουλγαρία. Στη συνέχεια ιδρύθηκε Εθνικό Δίκτυο Υγειονομικών Μεσολαβητών. Τα μέλη του δικτύου τώρα είναι πάνω από 120 άτομα – υγειονομικοί μεσολαβητές, γιατροί και νοσοκόμες.

Ένα σημαντικό αριθμό των υγειονομικών μεσολαβητών προέρχονται από τις μειονότητες. Τα πλεονεκτήματά τους είναι καταφανή. Όχι μόνο μιλούν τη γλώσσα της κοινότητας, αλλά και γνωρίζουν καλά τα προβλήματα υγείας της. «Για πολλές γυναίκες των μειονοτήτων και τις οικογένειές τους η σεξουαλική υγεία τους ακόμη είναι θέμα ταμπού. Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίπλοκα όταν πρόκειται για προληπτικές γυναικολογικές εξετάσεις για παράδειγμα», εξηγεί η Τεοντόρα Ντοντούκοβα. Όταν πήγε για πρώτη φορά ως υγειονομικός μεσολαβητής στη συνοικία «Ναντέζντα» στην πόλη Σλίβεν, δεν περίμενε να την πιστέψουν. Δεν κρύβει ότι είναι ρομά, αλλά είναι καλά ντυμένη, μορφωμένη, μιλά καλά βουλγαρικά και έχει μόνιμη εργασία.

«Είναι πράγματι δύσκολο να δουλεύει κανείς σε τέτοιο περιβάλλον, με μια τέτοια κοινότητα, εγώ όμως αισθάνομαι αναπόσπαστο μέρος από αυτή την κοινότητα», λέει η Τεοντόρα. «Ξέρω ότι έχω καρδιά. Γιατί να μη βοηθάω τους Ρομά, όταν εγώ επίσης είμαι Ρομά. Αφού δέχθηκα την πρόκληση να είμαι υγειονομικός μεσολαβητής, κάνω όλα τα δυνατά. Συμβάλλω στη βελτίωση του διαλόγου μεταξύ της κοινότητας και της διοίκησης – σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο. Συχνά προκύπτουν όχι μόνο προβλήματα υγείας, αλλά και καθημερινά προβλήματα, για τη λύση των οποίων προσπαθώ να βοηθάω.»

Σήμερα η ανησυχία της Τεοντόρα για το ποια θα είναι η υποδοχή της στην κοινότητα εξαφανίστηκε και αντικαταστάθηκε με εμπιστοσύνη. Στην αρχή της ήταν πολύ δύσκολο να πείθει τις γυναίκες ότι μπορεί και να μην είναι έγκυοι κάθε 9 μήνες. Περνούσε από σπίτι σε σπίτι, μιλούσε μ’ αυτές πολλές φορές, έτσι όλο και περισσότερες γυναίκες αποφάσισαν να την ακούσουν να πάρουν προφυλακτικά μέσα με σκοπό την αποφυγή εγκυμοσύνης και μετάδοσης σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων. Κάποιες γυναίκες την δέχονταν με εμπιστοσύνη, άλλες όμως – με δυσπιστία. Ο συνδυασμός μεταξύ της απαιδευσίας και του συντηρητισμού στη γειτονιά ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την εργασία του υγειονομικού μεσολαβητή.

Αρχικά η εκστρατεία έλεγχου της εγκυμοσύνης είχε επιτυχία μόνο ανάμεσα στην τουρκική μειονότητα στη συνοικία. Ανάμεσα στους Αθίγγανους τα αποτελέσματα ήρθαν αργότερα. Τα ίδια προβλήματα στη δουλειά της ως υγειονομικού μεσολαβητή αντιμετωπίζει και η συνάδελφος της Τεοντόρα, Ναργκίς Σάντοβα, η οποία δουλεύει στο Λόβετς. Η δραστηριότητά της στην πραγματικότητα καλύπτει τις τρεις γειτονιές με αθιγγάνους στην πόλη. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του πληθυσμού στον Δήμο Λόβετς, οι Ρομά είναι πάνω από 1400. Ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων εκεί γνωρίζουν τη Ναργκίς. Όχι μόνο η ίδια τους επισκέπτεται, αλλά και εκείνοι ζητούν τη βοήθειά της. Η θέση εργασίας της είναι σε ένα κτήριο του δήμου, πρώην πολυκλινική στο κέντρο της πόλης:

«Όταν είναι ανάγκη, τους συνοδεύω όταν πηγαίνουν στον γιατρό, γιατί ανάμεσά τους υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν ούτε να γράφουν, ούτε να διαβάζουν», λέει η Ναργκίς. «Άλλοι δε μπορούν να προβάλουν σωστά τα αιτήματά τους, δεν μπορούν να εξηγήσουν τις ανησυχίες τους. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν ορισμένοι φραγμοί στην επικοινωνία, εδώ έρχεται ο ρόλος μου ως μεσολαβητή, ακόμη και ως διερμηνέα. Σε γενικές γραμμές, τέτοια είναι η δουλειά μου. Η δουλειά είναι ευχάριστη όταν αγαπάς να βοηθάς τους ανθρώπους, όταν έχεις καρδιά, επιθυμία και ετοιμότητα να είσαι μεσολαβητής. Αν δεν έχεις, θα σου φαίνεται πολύ δύσκολη η δουλειά.»

Mετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Διαδώστε

Επάγγελμα: υγειονομικός μεσολαβητής

Περισσότερα στην κατηγορία

Ο Χρίστο Γκρόζεφ τιμήθηκε με ευρωπαϊκή διάκριση σε φεστιβάλ μέσων ενημέρωσης στο Βερολίνο

Νέοι γιατροί με ειδικεύσεις στην Παιδιατρική στην Βαρκελώνη

Περιοχή της Βουλγαρίας είναι πρώτη στην ΕΕ σε θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα

Ο Χρίστο Γκρόζεφ τιμήθηκε με ευρωπαϊκή διάκριση σε φεστιβάλ μέσων ενημέρωσης στο Βερολίνο