Να συνεχίσουν "να ανθίζουν στο μπουρίνι οι καστανιές"

Ένα από τα ομορφότερα δέντρα την άνοιξη είναι η αγριοκαστανιά με τα μεγάλα της άσπρα άνθη. Λίγοι γνωρίζουν ότι πατρίδα του δέντρου αυτού είναι ακριβώς η Βουλγαρία. Θεωρείται ότι από την αγριοκαστανιά της Στράντζα προέρχονται όλα τα είδη αγριοκαστανιάς στον κόσμο που σήμερα είναι κυρίως διακοσμητικά.

Πάλι από τα Βαλκάνια, όμως από τη γειτονική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ήρθε και ο μικρός και άσπονδος εχθρός της αγριοκαστανιάς – το έντομο Cameraria Ohridella που φέρει το όνομα της Αχρίδας, όπου πρωτοεμφανίστηκε πριν μερικές δεκαετίες. Διαδόθηκε γρήγορα μέσω των ανέμων σε μεγάλο τμήμα της Ευρώπης και τα φύλλα των καστανιών άρχισαν να κιτρινίζουν και να διπλώνονται ακόμα στα μέσα κάθε καλοκαιριού.

Πολλά κράτη πήραν επείγοντα μέτρα και διέκοψαν τη διάδοση του επικίνδυνου εντόμου. Η Βουλγαρία δεν συγκαταλέγεται ανάμεσά τους. Λόγω της σύγχυσης που προκάλεσε η μεταβατική περίοδος εδώ και 20 χρόνια οι αγριοκαστανιές στη χώρα εξακολουθούν να νοσούν. Ιδιαίτερα ευαίσθητοι προς το κακό αποδείχθηκαν οι πρωτευουσιάνοι, ερωτευμένοι με τις όμορφες καστανιές που στολίζουν μερικές από τις κεντρικές λεωφόρους της Σόφιας. Οι καστανιές υμνούνται μάλιστα στο αγαπημένο τραγούδι μερικών γενιών Βούλγαρων – "Η λεωφόρος". Ο στίχος αυτής της επιτυχίας "ανθούν στο μπουρίνι καστανιές" είναι μότο της εκστρατείας για τη διάσωση των καστανιών, οργανωμένη από τα περιοδικά "Οκτώ" και "Κηπουρός".

"Στη Σόφια υπάρχουν περισσότερες από 7 χιλιάδες καστανιές και όλες είναι προσβεβλημένες", ανέφερε η Ίβα Τόντοροβα από το περιοδικό "Οκτώ". "Το έντομο διαδίδεται μέσω του αέρα και η διάδοσή του δεν μπορεί να περιοριστεί. Όταν πριν δεκαετίες εμφανίστηκε στην Αχρίδα, πολλαπλασιάστηκε μαζικά στη Βαλκανική χερσόνησο και μετά σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Εκεί όμως κατάφεραν να αντιμετωπίσουν έγκαιρα το πρόβλημα. Και τώρα σ’ αυτές τις χώρες μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου τα φύλλα των καστανιών είναι λαμπερά και πράσινα, ενώ εδώ ακόμα στα μέσα Ιουνίου στα φύλλα εμφανίζονται κηλίδες, κιτρινίζουν, γιατί το έντομο διεισδύει μέσα τους και αρχίζει να τα τρώει".

Όλο και λιγότερες είναι οι καστανιές στη λεωφόρο Ρούσκι που εξυμνήθηκε ακριβώς χάρη στη δροσερή σκιά τους

Η εκστρατεία για τη διάσωση των καστανιών θα ξεκινήσει από το ανατολικό πάρκο της πρωτεύουσας. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο εχθρός των δέντρων;
"Μερικοί είναι οι τρόποι αντιμετώπισης: ράντισμα με χημικό παρασκεύασμα, τοποθέτηση φερομονικής παγίδας και ταφή των πεσμένων φύλλων", εξήγησε η Ίβα Τόντοροβα. "Τα φύλλα θα μπορούσαν να αποτεφρωθούν, όμως αυτή η μέθοδος δεν είναι οικολογική. Είναι καλύτερα τα φύλλα να θαφτούν σε βάθος μιας σπιθαμής. Έτσι οι νύμφες που παραμένουν στα φύλλα δεν μπορούν να εκκολαφτούν την άνοιξη και περιορίζεται η ανάπτυξη του εντόμου που κανονικά δίνει 4 γενιές μέσα σε ένα καλοκαίρι".

Για οικονομικούς λόγους οι προαναφερόμενες φερομονικές παγίδες θα είναι αυτοσχέδιες. 140 απ’ αυτές θα τοποθετηθούν στις καστανιές στην κεντρική αλέα του ανατολικού πάρκου.

"Οι παγίδες μας είναι κατασκευασμένες από πλαστικές φιάλες χωρητικότητας 2 λίτρων, γεμάτες μέχρι τη μέση με νερό, και αγκίστρι με γυναικεία φερομόνη που προσελκύει με το άρωμα της το αρσενικό έντομο", είπε η Ίβα Τόντοροβα. "Το έντομο διεισδύει στη φιάλη από μικρές τρύπες και πέφτοντας στο νερό, δεν μπορεί να ξαναπετάξει με βρεγμένα φτερά. Η παγίδα είναι απόλυτα οικολογική, δεν περιέχει δηλητήριο και χημικά παρασκευάσματα, αλλά απόλυτα φυσική φερομόνη. Στην περίοδο της άνθισης, η παγίδα τοποθετείται στη φυλλωσιά της καστανιάς και ανταλλάσσεται με καινούργια 4 φορές το καλοκαίρι, για να αποτραπεί η εκκόλαψη των 4 γενιών εντόμων. Από καιρό σε καιρό συμπληρώνεται νερό, γιατί το καλοκαίρι γρήγορα εξατμίζεται. Η ιδέα μας είναι στις 29 Μαΐου να θέσουμε από μια παγίδα σε κάθε καστανιά στην κεντρική αλέα του ανατολικού πάρκου".

Δεν μπορούμε να φροντίσουμε για όλες τις 7 χιλιάδες καστανιές στη Σόφια. Η εκστρατεία μας είναι περισσότερο συμβολική, για να δείξουμε ότι υπάρχει λύση του προβλήματος, διευκρίνισε η Ίβα Τόντοροβα.

"Στις 29 Μαΐου καλούμε όλους τους κατοίκους και επισκέπτες της πρωτεύουσας να έρθουν στο ανατολικό πάρκο. Θα έχουμε ειδικά κέντρα, όπου θα εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους πώς να φτιάξουν μόνοι τους τις παγίδες, καθώς και πως να κατασκευάσουν σπιτάκια για τους καλόγερους που τρώνε τις νύμφες του εντόμου. Θα είναι μια ωραία ανοιξιάτικη εκδήλωση με πολλή μουσική, όπου οι πολίτες όχι μόνο θα ενημερωθούν για τα προβλήματα, αλλά και θα διασκεδάσουν".

Η εκστρατεία διεξάγεται υπό την αιγίδα της δημάρχου της Σόφιας, Ιορντάνκα Φαντάκοβα. Οι διοργανωτές αναμένουν υποστήριξη από το δήμο και στο επόμενο, σπουδαιότερο στάδιο της εκστρατείας – την ταφή των μολυσμένων φύλλων.

"Το σημαντικότερο είναι το φθινόπωρο τα φύλλα να μαζευτούν και θαφτούν", είπε η Ίβα Τόντοροβα. "Αυτός είναι ο πιο εύκολος και ασφαλής τρόπος που εφαρμόζεται σ’ όλα τα κράτη. Το περιοδικό "Οκτώ" σκοπεύει να αποταθεί προς τη δημοτική διεύθυνση Πράσινων συστημάτων με την αίτηση να σταλεί εντολή σ’ όλους τους δήμος της Σόφιας για τη συγκέντρωση και την ταφή των φύλλων. Προβλέπεται επίσης η ενεργοποίηση καυτής τηλεφωνικής γραμμής, στην οποία οι πολίτες να αναφέρουν πού υπάρχουν μολυσμένα φύλλα. Αν κατά τη διάρκεια 5 ετών θάβουμε αυτά τα φύλλα, το πρόβλημα θα λυθεί και οι καστανιές της Σόφιας θα διασωθούν".

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα

Διαδώστε

Να συνεχίσουν "να ανθίζουν στο μπουρίνι οι καστανιές"

Περισσότερα στην κατηγορία

Η Βουλγαρία πρώτη στην ΕΕ με υψηλή τεχνητή νοημοσύνη στην γλώσσα της

Βουλγάρα με το διάσημο βραβείο Women in Tech Global Lifetime Achievement 2024

Το βιβλίο «Δέκα Μεγάλοι Φίλοι της Βουλγαρίας» μιλάει για ξένους με σημάδι στη βουλγαρική ιστορία

Το WWF Βουλγαρίας εφιστά την προσοχή στην προστασία των αρκούδων