Η διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ρωσίας για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου "South Stream" (Νότιο ρεύμα) από τον Φεβρουάριο του 2008 πρέπει να τροποποιηθεί, για να μπορούν εταιρείες από άλλες χώρες να έχουν επίσης πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του έργου. Την αίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την Βουλγαρία απήυθυνε η Μαρλένε Χόλτσνερ, εκπρόσωπος του Ευρωπαίου επιτρόπου για την Ενέργεια.

Η συμφωνία πρέπει να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Πρόκειται για το τρίτο ενεργειακό πακέτο από τα τέλη του 2009 που υποχρεώνει τους χειριστές ενεργειακής υποδομής να εξασφαλίζουν πρόσβαση και σε άλλες εταιρείες.

"Το πιο ευαίσθητο σημείο στη συμφωνία αφορά την πρόσβαση τρίτων προσώπων που δεν είναι μέτοχοι στον αγωγό", σχολίασε ο υπουργός Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού, Τράιτσο Τράικοφ. Η βουλγαρική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να τροποποιήσει τη συμφωνία με τη Ρωσία από το 2008. Η Μόσχα είναι ενημερωμένη για τις αλλαγές που επιβάλλονται και εντός δύο εβδομάδων αναμένεται να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το θέμα.

Ο υπουργός Τράικοφ θεωρεί ότι η διακυβερνητική συμφωνία δεν αποτελεί εμπόδιο για την εκτέλεση του σχεδίου εάν ο αγωγός λειτουργεί σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες: "Ακόμα το 2008 ήταν διατυπωμένο ότι στο μέλλον η μικτή επιχείρηση θα επιτρέπει σε τρίτα πρόσωπα να έχουν πρόσβαση στον αγωγό", σχολιάζει για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο καθηγητής Ατανάς Τάσεφ, εμπειρογνώμονας στον ενεργειακό τομέα. "Έτσι που προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χτυπά σε ανοιχτή πόρτα. Γενικά, δεν αποτελεί πρόβλημα η απαίτηση να εγγραφεί, αλλά στην πράξη δεν θα υλοποιηθεί", θεωρεί ο καθηγητής Τάσεφ. "Προφανώς γίνεται λόγος για ελεύθερο όγκο μεταφοράς του αγωγού έως 20-30%. Από αυτό ουσιαστικά η ΕΕ δεν θα κερδίσει. Κανένας δεν θα μεταφέρει από τους ρωσικούς αγωγούς συμπληρωματικές ποσότητες αερίου επειδή η Ρωσία δεν έχει υπογράψει τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Ενέργειας. Εάν την υπογράψει, τότε ο καθένας θα μπορεί να μεταφέρει αέριο από τους ρώσικους αγωγούς. Και αυτό θα θέσει το τέλος του ρωσικού μονοπωλίου".

Αιτία για την αντίδραση των Βρυξελλών έγινε η συμφωνία μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ρωσίας για την ίδρυση μικτής επιχείρησης για την κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος του αγωγού "Νότιο ρεύμα" που υπογράφηκε στις 13 Νοεμβρίου φέτος στη Σόφια. Ο Ρώσος πρωθυπουργός, Βλαντιμίρ Πούτιν, προσωπικά επισκέφτηκε τη Σόφια για τον λόγο αυτό.

"Η Ρωσία είναι πιεσμένη από τον χρόνο, από τον ισχυρό ανταγωνισμό από πλευράς των τελικών σταθμών υγροποιημένου αερίου", εξηγεί την αιτία για την δραστηριοποίηση της Μόσχας ο καθηγητής Τάσεφ. "Εκτός αυτού η Ευρώπη προχωρεί στον περιορισμό της αγοράς αερίου, που αμέσως θέτει σε πολύ έντονο ανταγωνιστικό περιβάλλον το ευρωπαϊκό σχέδιο για τον αγωγό "Nabucco" και το ρωσικό "Νότιο ρεύμα". Καταλαβαίνω τη νευρικότητα της Ρωσίας, ήταν αισθητή και στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που για μας πάλι ήταν ευκαιρία να διαπραγματευτούμε καλύτερους όρους".

Θα οδηγήσει πραγματικά η κατασκευή του αγωγού "South Stream" στην διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών στη Βουλγαρία;
"Αυτό που κάνει η Ρωσία είναι παράλογο από οικονομική άποψη σχέδιο", θεωρεί ο καθηγητής Τάσεφ. "Είναι απίθανα ακριβό, αλλά η Ρωσία προχωρά στην επιλογή αυτή για να αποδείξει στην Ευρώπη ότι είναι αξιόπιστος προμηθευτής. Αυτό δεν είναι διαφοροποίηση. Η διαφοροποίηση για μας θα έρθει πριν απ' όλα με την διασύνδεση με το τούρκικο σύστημα μεταφοράς αερίου, με το ρουμανικό, ενώ η Ρουμανία θα μας συνδέσει και με την Ευρώπη. Δηλαδή, εμείς θα γίνουμε συμμέτοχος και ένας από τους παίκτες σ' αυτήν την ευρωπαϊκή αγορά επειδή θα γίνουμε τμήμα ενός ενοποιημένου συστήματος. Και δεύτερο - εμείς έχουμε αποθήκες φυσικού αερίου. Τα επόμενα μερικά χρόνια οι μεγάλοι παίκτες στην ευρωπαϊκή αγορά θα διαχειρίζονται αποθήκες αερίου. Στο μεταξύ η Gazprom προχώρησε σε δραστήριες ενέργειες για την μίσθωση ορισμένων αποθηκών φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Έτσι που η αγορά αρκετά θα αλλάξει και προς συμφέρον μας από την άποψη εναλλακτικής και τιμών".

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα