Ο μαυρόγυπας επιστρέφει στην Βουλγαρία

Μερικές μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις στη Βουλγαρία υλοποιούν αυτή την στιγμή σχέδια για την προστασία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την επανεισαγωγή, σπάνιων και πολύτιμων στην Ευρώπη, αρπακτικών πουλιών, όπως διάφορων ειδών γυπών, του βασιλαετού και ενός μικρού γερακιού που ονομάζεται κιρκινέζι.

Στα πλαίσια ενός σχεδίου, που υλοποιείται από τα «Πράσινα Βαλκάνια» εισάχθηκαν δεκάδες ορνίων από την Ισπανία. Μετά από παραμονή σε κλειστό χώρο για εγκλιματισμό, τριάντα απ' αυτά αφέθηκαν ελεύθερα στη φύση στα τέλη Οκτωβρίου σε διάφορα σημεία της οροσειράς του Αίμου. Υλοποιείται και ένα άλλο, μοναδικό, όπως φαίνεται, στην Ευρώπη, σχέδιο των «Πράσινων Βαλκανίων» - τη χρήση τεχνητών ομοιωμάτων (μοντέλων) για την προσέλκυση πουλιών αυτού του είδους στη Βουλγαρία.

Μέχρι το 1993, ο μαυρόγυπας θεωρούνταν ότι έχει εξαφανιστεί στη χώρα μας, όταν στην τοποθεσία Στουντέν κλάντενετς, Ανατολικής Ροδόπης, εντοπίστηκε το πρώτο, ύστερα από αρκετές δεκαετίες, ζευγάρι που φώλιαζε στα μέρη μας. Αυτό το ζευγάρι παρέμεινε και το μοναδικό που κατοικούνταν μόνιμα την περιοχή, παρά το ότι οι οικολόγοι τάιζαν και άλλους μαυρόγυπες που έρχονταν κυρίως από την Ελλάδα.

«Πράγματι έχουμε ένα ζευγάρι μαυρόγυπων που κατοικεί μόνιμα την περιοχή του υδατοφράκτη Στουντέν κλάντενετς», επιβεβαιώνει ο Συμεών Μάριν, διαχειριστής του σχεδίου. «Επίσης, ένας σταθερός πυρήνας, τριών έως πέντε πτηνών, έρχεται για διατροφή. Τακτικά παρακολουθούμε 5 πουλιά με τοποθετημένες συσκευές ανίχνευσης και αναγνώρισης και κατέληξαμε στο συμπέρασμα ότι η Ανατολική Ροδόπη έγινε μόνιμη πλέον περιοχή αναζήτησης τροφής για τα πουλιά. Βέβαια, μερικές φορές συγκεντρώνονται και 20, 30 ή 40 πουλιά, αλλά αυτό είναι κάτι τυχαίο. Άλλωστε, δεν το θεωρούμε μεγάλη επιτυχία, γιατί οι Μαυρόγυπες και τα άλλα όρνια άνετα διανύουν 80, 100 ή ακόμη και 150 χιλιόμετρα την ημέρα σε αναζήτηση τροφής. Έτσι, η συγκέντρωση, κατά τύχη, ενός μεγάλου αριθμού πτηνών σε ένα μέρος δεν είναι απαραίτητα δείκτης επιτυχίας. Μας ενδιαφέρουν κυρίως τα πουλιά που μένουν μόνιμα σε μια συγκεκριμένη περιοχή».

Για την προσέλκυση των ορνίων, τα «Πράσινα Βαλκάνια» κατασκεύασαν σε κατάλληλα μέρη τεχνητές φωλιές. «Έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα για τον Βασιλαετό, αλλά όχι ακόμη για τον Μαυρόγυπα», είπε ο Συμεών Μάριν και συνέχισε: «Από τις εννέα τεχνητές φωλιές που τοποθετήσαμε για τον βασιλαετό, οι τρεις κατοικήθηκαν ήδη το πρώτο έτος. Αυτό είναι πάρα πολύ υψηλό ποσοστό επιτυχίας – το ένα τρίτο των φωλιών κατοικήθηκαν ήδη το πρώτο έτος. Στην Ουγγαρία έχουν κάνει κάτι παρόμοιο, αλλά το ποσοστό των κατοικήσιμων φωλιών εκεί είναι 5-10% από συνολικά 150 φωλιές. Εμείς δουλεύουμε πιο οικονομικά και εξετάζουμε με ακρίβεια τα σημεία όπου βάζουμε τις φωλιές. Προς το παρόν έχουμε βάλει μόνο τρεις φωλιές για τον Μαυρόγυπα. Βρίσκονται σε δύσβατα μέρη, στα οποία, σε απόσταση 2 χιλιομέτρων, δεν πρέπει να έχει δρόμο, για να μην ενοχλείται το πτηνό όταν επωάζει. Άρα περπατάμε τουλάχιστον 2 χιλιόμετρα χωρίς δρόμο και κουβαλάμε όλα όσα χρειάζονται για την τεχνητή φωλιά στην πλάτη. Στη συνέχεια, οι νέοι ανεβαίνουν στα υψηλότερα δέντρα για να τοποθετήσουν τις φωλιές που έχουν διάμετρο τουλάχιστον τριών μέτρων».

Φωτογραφία: Μαρία Ντιμιτρόβα

Μέχρι τώρα αυτές οι φωλιές όμως δεν κατοικήθηκαν. Τότε γεννήθηκε η ιδέα για την προσέκλυση των πτηνών να χρησιμοποιούνται ομοιώματα μαυρόγυπα. Αυτά είναι έργο ενός γλύπτη, ο οποίος επίσης είναι καλός ορνιθολόγος. Τα ομοιώματα κατασκευάστηκαν με μεγάλη μαεστρία. Η μέθοδος ήδη εφαρμόστηκε με επιτυχία στην Ευρώπη για μερικά υδρόβια, αλλά ποτέ, μέχρι τώρα, σε αρπακτικά πουλιά.

«Θα φτιάξουμε και άλλες τεχνητές φωλιές, στις οποίες θα βάλουμε τα μοντέλα που κατασκευάστηκαν σε διάφορες στάσεις και διάφορη ηλικία και θα δούμε τι θα γίνει. Η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη», λέει ο Συμεών Μάριν.

«Με την τοποθέτηση τέτοιων μοντέλων θέλουμε να δημιουργήσουμε στα άγρια πτηνά την εντύπωση ότι υπάρχει μια αποικία, ώστε να επιθυμήσουν να μείνουν» - εξηγεί ο κ. Μάριν. «Οι μαυρόγυπες σχηματίζουν χαλαρές αποικίες, μερικές φορές οι φωλιές τους βρίσκονται σε απόσταση μέχρι 2 χιλιομέτρων η μία από την άλλη, αλλά όχι λιγότερο από 300 μέτρα. Οπότε οι αποικίες τους καταλαμβάνουν αρκετά μεγάλη έκταση. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, περίπου 20 ζευγάρια ζουν σκόρπια σε διάφορους πυρήνες σε μια έκταση 42 χιλιάδων εκταρίων. Το θέμα είναι ότι για να μείνουν, τα πτηνά πρέπει να έχουν κάποιο κίνητρο, δηλαδή να δουν άλλα πτηνά που κατοικούν εκεί, ας πούμε, πάνω από 10-15. Στην πραγματικότητα, η επιστήμη δεν γνωρίζει ακόμη πόσο ακριβώς χρειάζονται, να προσελκύσουν νέα ζευγάρια».

Στα τέλη του καλοκαιριού και τις αρχές του φθινοπώρου, τα πέντε ομοιώματα Μαυρόγυπα διαφόρων ηλικιών, φύλων και στάσεων, που κατασκευάστηκαν μέχρι σήμερα, τοποθετήθηκαν στη Ροδόπη. Η ανταπόκριση αξιολογήθηκε ως θετική – τα μοντέλα δεν φοβίζουν τα πουλιά. Αν τα προσελκύουν όμως – τώρα είναι δύσκολο να πει κανείς. Τώρα αρχίζει η τοποθέτηση μοντέλων στις τρεις τεχνητές φωλιές. Ποια θα είναι τα αποτελέσματα – θα δούμε την άνοιξη – ή την επόμενη ή οποιαδήποτε στα επόμενα έτη.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Ο μαυρόγυπας επιστρέφει στην Βουλγαρία

Περισσότερα στην κατηγορία

Η Βουλγαρική Κρατική Τηλεόραση γιόρτασε τα 65 χρόνια από την ίδρυσή της

Αναχωρεί για την Ανταρκτική η 33η Βουλγάρικη Πολική Αποστολή

Το WWF Βουλγαρίας αρχίζει καμπάνια συγκέντρωσης δωρεών