Κάποτε ο βασιλαετός ήταν ένα από τα πιο κοινά αρπακτικά πουλιά στην Βουλγαρία. Όχι τυχαία στη φαντασία του λαού μας το πουλί αυτό εκφράζει το μεγαλείο, την δύναμη, την νίκη. Ανά τα χρόνια μετατρέπεται σε ένα από τα σύμβολα της Βουλγαρίας. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του στην Ευρώπη μειώνεται δραστικά ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και της αστικοποίησης.

Οι εκτιμήσεις του ευρωπαϊκού πληθυσμού του βασιλαετού έκαναν μέχρι πρόσφατα λόγο για 363-604 ζευγάρια. Στις νότιες περιοχές της εξάπλωσής του, ο βασιλαετός αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και η μείωση των πληθυσμών του συνεχίζεται. Στην Ελλάδα, κατατάσσεται, βάσει του Κόκκινου Βιβλίου, στα Κινδυνεύοντα Eίδη και είναι πλέον αμφίβολο εάν εξακολουθεί να φωλιάζει.

Το είδος βέβαια εξακολουθεί, παρά τη συνεχή μείωση, να φωλιάζει στις χώρες των Βαλκανίων - την Αλβανία, με περίπου 15 ζευγάρια, στην Δημοκρατία της Μακεδονίας, (20-25 ζευγάρια), στη Βουλγαρία και 10-50 ζευγάρια στην Τουρκία.

Για να ενημερώσουν το κοινό για το πρόβλημα αυτό ο Βουλγαρικός Ορνιθολογικός Οργανισμός (ΒΟΟ) οργανώνει φωτογραφική έκθεση στους εσωτερικούς χώρους του μετρό της Σόφιας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου LIFE+ για την προστασία του βασιλαετού και του κυνηγογέρακα, η οποία θα συνεχισθεί μέχρι το τέλος του 2010.

"Κάναμε την έκθεση εδώ στο μετρό για να μπορεί ο καθένας ο οποίος περνάει από δω να ενημερωθεί για το σπανιότερο αρπακτικό πουλί", λέει η Τεοντόρα Πετρόβα από τοπν ΒΟΟ. "Είναι φωτογραφικό ρεπορτάζ, το οποίο με τη βοήθεια 20 φωτογραφιών Βουλγάρων και ξένων καλλιτεχνών διηγείται με ένα συναρπαστικό τρόπο τι γίνεται με το βασιλαετό και τι πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου LIFE+ για την προστασία του βασιλαετόυ και του κυνηγογέρακα. Έτσι οι άνθρωποι βλέπουν τις προσπάθειες μας στην προστασία αυτού του είδους πτηνών, το οποίο είναι από τα σπανιότερα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης. Το γεγονός ότι συχνάζει σε πεδινές, ευκολοπρόσιτες περιοχές, το καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτο στο κυνήγι".

Ο σταθμός του μετρό, όπου εκτίθενται οι φωτογραφίες, δεν επιλέχθηκε τυχαία -βρίσκεται πολύ κοντά στη εμβληματική για τους πρωτευουσιάνους Γέφυρα των αετών. Οι φιγούρες των τεσσάρων πτηνών που στολίζουν την γέφυρα είναι ακριβώς βασιλαετοι.

Σύμφωνα με στοιχεία της διαδικασίας παρακολούθησης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου LIFE+ στην Βουλγαρία υπάρχουν όχι παραπάνω από 25 ζευγάρια. Πρόκειται για το πρώτο σχέδιο στη Βουλγαρία, χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα αυτό. Ξεκίνησε πέρσι και θα συνεχιστεί μέχρι το 2013. Συνεργάτες στο σχέδιο αυτό είναι η Βασιλική Ορνιθολογική Εταιρία στην Μεγάλη Βρετανία και η Ουγγρική Ορνιθολογική Εταιρία, ο Εθνικός Δρυμός "Κεντρικός Αίμος" και το Ίδρυμα της άγριας πανίδας και χλωρίδας.

"Υπάρχουν σημαντικές απειλές για την θανάτωση βασιλαετών σε ηλεκτροφόρα σύρματα και σε δόκανα. Τα τελευταία χρόνια με την κατάλληλη διαχείριση και λήψη μέτρων, μακάρι να μπορέσει στο μέλλον το είδος να επαναεγκαταστήσει έναν αναπαραγωγικό πληθυσμό", είπε η Τεοντόρα Πετρόβα. 
 
Οι παρατηρήσεις ενήλικων βασιλαετών πυκνώνουν. Το πρόγραμμα του Βουλγαρικού Ορνιθολογικού Οργανισμού μας περιλαμβάνει δακτυλίωση πουλιών και παρακολούθηση της μετανάστευσης και προέβη σε επέκταση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών και στη διαχείριση των βασικών θέσεων του είδους. Επίσης προωθεί ενα σχεδίο αποκατάστασης του βασιλαετού με εφαρμογή της απαγόρευσης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων, στενή παρακολούθηση (monitoring) της αναπαραγωγής του βασιλαετού και δράση για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, ειδικά για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το είδος με το κυνήγι. Η φωτογραφική έκθεση στο μέτρο της Σόφιας θα συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα