Στο σχόλιό του πριν την Πρωτοχρονιά ο συνάδελφος Ντιμίταρ Ούσεφ χαρακτήρισε το έτος 2010 ως εμβληματικό για την ένταξη της Βουλγαρίας στο Σένγκεν και έχοντας υπόψη την αντίρρηση της Γερμανίας και της Γαλλίας εξέφρασε την υπόθεση ότι η πολιτική λύση του ζητήματος μάλλον δεν θα χαροποιήσει τη Σόφια και το Βουκουρέστι. Κατά τις πρώτες μέρες του Νέου 2011 συνέβηκαν πράγματα που οδηγούν στη σκέψη ότι εμβληματικό για την ένταξη στο Σένγκεν θα είναι και το 2011.

Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων DPA μετέδωσε ότι ο Ούγγρος υπουργός Εσωτερικών Σάντορ Πίντερ, η χώρα του οποίου ασκεί την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου, δήλωσε ότι η ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας αναβάλλεται και πριν την εισδοχή τους αυτές πρέπει να εκτελέσουν ακόμα «μερικές υποχρεώσεις» που θα διευκρινιστούν μέχρι τον Ιούνιο. Η συντομότερη προθεσμία προσχώρησης που μπορεί να εξεταστεί, κατά τον υπουργό, είναι ο Οκτώβρης.

Μέσα σε λίγες ώρες όμως η δήλωση διαψεύστηκε από το υπουργείο Εσωτερικών της Ουγγαρίας, από την ουγγρική προεδρία και από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε συνέντευξη για τη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία όμως η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Βέσελα Τσέρνεβα, επιβεβαίωσε τις θέσεις ότι η Βουλγαρία θα καλύψει τα τεχνικά κριτήρια ένταξης μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2011 και ότι αναμένεται η πολιτική απόφαση για την προσχώρηση στο Σένγκεν να παρθεί όσο το δυνατό συντομότερα και εν πάση περιπτώσει πριν τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Η εκπρόσωπος δεν επιβεβαίωσε τις ανεπίσημες πληροφορίες ότι κατά τους δύο ελέγχους που πραγματοποίησαν στη Βουλγαρία τον περασμένο Δεκέμβριο οι εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπίστωσαν σοβαρές τεχνικές παραλείψεις και είπε ότι κατά τη διάρκεια του διαλόγου με τους Ευρωπαίους παρτενέρ η Βουλγαρία συνεχώς λαμβάνει παρατηρήσεις και συστάσεις, όμως σ’ αυτό το στάδιο οι εκτιμήσεις είναι θετικές.

Κάνει εντύπωση ότι μέχρι τώρα οι προσδοκίες της κυβέρνησης στη Σόφια συνδέονται κυρίως με τη χρονολογία της διαδικασίας – πότε θα εκτελεστούν οι τεχνικές αποφάσεις, πότε θα εκδοθούν οι εκθέσεις με τις αξιολογήσεις της προόδου της χώρας στον τομέα του δικαστικού συστήματος και της δημόσιας τάξης και πότε θα παρθεί η πολιτική απόφαση για την ένταξη. Πολύ πιο σημαντικά είναι τα ζητήματα ποιες θα είναι οι εκτιμήσεις, με βάση τις οποίες θα παρθεί η πολιτική απόφαση και ποια θα είναι αυτή η ίδια – θετική ή αρνητική. Αποφασιστικές από την άποψη αυτή θα είναι οι επικείμενες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – μια ενδιάμεση και μια οριστική, για την πρόοδο της χώρας στον τομέα της δικαιοσύνης και της δημόσιας τάξης. Προς το παρόν προκαταρκτικές πληροφορίες γι’ αυτές δεν υπάρχουν.

Η Σόφια και το Βουκουρέστι που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα αντέδρασαν διαφορετικά. Το Βουκουρέστι δήλωσε ότι η υποβολή πρόσθετων πολιτικών όρων για την ένταξη στο Σενγκέν αποτελεί διάκριση. Η Σόφια αποστασιοποιήθηκε από τη ρουμανική θέση, δηλώνοντας ότι οι επιφυλάξεις προς την ένταξη στο Σένγκεν είναι βάσιμες και ότι θα αξιοποιήσει το χρόνο μέχρι τη λήψη της πολιτικής απόφασης, για να εκτελέσει τις συστάσεις που της απευθύνθηκαν. Αυτή η αποστασιοποίηση μπορεί να οφείλεται και στην πρόθεση κάποια στιγμή η Βουλγαρία να ζητήσει να ενταχθεί στο Σένγκεν χωριστά από τη Ρουμανία.

Το να ζητηθεί χωριστή από τη Ρουμανία πορεία προς το Σένγκεν θεωρήθηκε πιθανό σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο, όμως μέχρι στιγμής δεν συνέβη. Προθέσεις για ανεξάρτητη πορεία η Βουλγαρία και η Ρουμανία είχαν επίσης για την προσχώρησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό δεν έγινε και όπως έδειξε η έκβαση της πορείας – για το καλό. Πιθανόν θα είναι καλύτερα τα δύο κράτη να μη χωρίσουν και στην πορεία προς το Σένγκεν, γιατί δύο είναι ισχυρότερα από ένα, αν δρουν μαζί και αλληλοϋποστηρίζονται.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα