Στις 17 Φεβρουάριου συμπληρώνονται τρία χρόνια από την κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Το νεότερο κράτος στον κόσμο τιμά την επέτειό του χωρίς ιδιαίτερη χαρά και απογοητευμένο από τα υφιστάμενα αποτελέσματα, την σημειώνει σεμνά μόνο με εκδηλώσεις σε δημόσιο επίπεδο. Αντιφατικά είναι τα συναισθήματα που προκαλεί η επέτειος και στη διεθνή κοινότητα.

Τρία χρόνια μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας του, το Κοσσυφοπέδιο έχει αδύναμη οικονομία, αυξανόμενη λιτότητα και ανεργία που περιλαμβάνει περίπου το 45% του πληθυσμού του, είναι ακόμα χωρίς κυβέρνηση μετά τις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές το Δεκέμβριο και με χαμηλό διεθνές κύρος λόγω των σκανδαλωδών ανακαλύψεων για εμπόριο με ανθρώπινα όργανα, στο οποίο είναι εμπλεκόμενοι και πολιτικοί παράγοντες.

Το Κόσοβο είναι αναγνωρισμένο ήδη από 75 χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων είναι οι ΗΠΑ και 22 χώρες της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της Βουλγαρίας, αλλά ακόμα δεν είναι αναγνωρισμένο από τις υπόλοιπες 117 χώρες μέλη του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων είναι η Ρωσία και 5 κράτη της ΕΕ. Η ανεξαρτησία είναι περισσότερο συμβολική από ότι πραγματική. Οι ανακρίσεις για διαφθορά ανώτατων πολιτικών διεξάγονται από την ευρωπαϊκή αποστολή της EULEX, κάτι που για ένα κυρίαρχο κράτος είναι αδιανόητο.

Έγινε γνωστό ότι πρόσφατα η Γραμματεία του ΟΗΕ πληροφόρησε την Δημοκρατία της Μακεδονίας, ότι δεν μπορεί να κάνει καταγραφή της συμφωνίας της για οροθεσία των συνόρων με το Κόσοβο, επειδή ακόμα δεν μπορεί να καθοριστεί το καθεστώς του Κοσόβου.

Πριν εβδομάδα σε έκθεση για τις παγκόσμιες απειλές στην Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ο διευθυντής της Υπηρεσία Πληροφοριών της χώρας, Τζέιμς Κλάπερ, δήλωσε ότι τα μη διευθετημένα προβλήματα του Κοσόβου παραμένουν πρόκληση για την σταθερότητα στην Ευρώπη. Με την εκτίμηση αυτή συμφωνεί και η Βουλγαρία, έχοντας υπόψη το γεγονός ότι στην επίσημη ιστοσελίδα του το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας σημειώνει, ότι η κατάσταση στο Κόσοβο όσον αφορά την ασφάλεια παραμένει απρόβλεπτη και συνιστά στους Βούλγαρους πολίτες που θα ταξιδεύουν για το Κόσοβο να ενημερωθούν προκαταβολικά για την εξέλιξη της κατάστασης εκεί.


Κάτοικοι του δήμου Κάτσανικ στο Κόσοβο γιορτάζουν την επέτειο, φωτογραφία: BGNES

Ύστερα από τόσο δραματικές προσπάθειες, αντιθέσεις και συμβιβασμούς στο όνομα της επίλυσης του προβλήματος του Κοσόβου, το αποτέλεσμα σήμερα είναι απογοητευτικό. Λόγους για δυσαρέσκεια έχει και η Βουλγαρία επειδή συμμετείχε ενεργά σ' αυτήν την διαδικασία. Αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Κοσόβου μαζί με την Ουγγαρία και την Κροατία, μόλις ένα μήνα μετά την κήρυξη της. Το έκανε σαν μέλος της ευρωατλαντικής κοινότητας, παρά την αντίδραση ορισμένων παραγόντων στο εσωτερικό της πολιτικό χώρο και παρά τους κινδύνους για την βουλγαρική μειονότητα στη Σερβία και για τα ίδια της συμφέροντα στην οικονομία, στις μεταφορές, στις επενδύσεις και στον τουρισμό.

Η Βουλγαρία είναι αλληλέγγυα και με την γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με το ζήτημα για τη νομιμότητα της κήρυξης της ανεξαρτησίας του Κοσόβου με την αρκετά συμβιβαστική προϋπόθεση ότι αφορά μοναδικά την ιδιάζουσα κατάσταση του Κοσόβου μετά το 1999, και δεν δημιουργεί διεθνές δικαστικό προηγούμενο.

Η συμπεριφορά της Σόφιας υπαγορεύονταν και από την επιθυμία να είναι εγγυημένη η ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας και του Κοσόβου. Η προοπτική αυτή όμως εξαρτάται κυρίως από την συμπεριφορά των ίδιων των χωρών και τρία χρόνια μετά την ανεξαρτησία του Κοσόβου διαπιστώνεται ότι πιο λογική ήταν η θέση της Σερβίας, που έχει ήδη συμφωνία για σταθεροποίηση και σύνδεση με την ΕΕ. Για να πετύχει τέτοια συμφωνία το Κόσοβο πρέπει το λιγότερο να δημιουργήσει πραγματικά δημοκρατικούς θεσμούς, να διατηρήσει τον πολυεθνοτικό του χαρακτήρα και να εγγυηθεί τα δικαιώματα των μειονοτήτων στο έδαφός του.

Εξέλιξη σ' αυτήν την κατεύθυνση μπορούμε να αναμένουμε από την καθορισμένη στην 21 Φεβρουαρίου πρώτη συνέλευση της Βουλής του Κοσόβου. Πολλά θα εξαρτηθούν και από την αφετηρία του αναμενόμενου διαλόγου μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου για τα πολυάριθμα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα