Ο ανατολικός καπνός - μία από τις τυπικές αγροτικές καλλιέργειες
στη Βουλγαρία, ίσως βρίσκεται υπό απειλή. Είναι πιθανό ακριβώς αυτός να γίνει το πρώτο θύμα στον αγώνα εναντίων του καπνίσματος, που ανέλαβε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Εναντίων αυτού του πιο πολύτιμου για την βιομηχανία τσιγάρων καπνού κατευθύνεται η πίεση στην Παγκόσμια Οργάνωση Εμπορίου των κονσόρτσιουμ τσιγάρων, που χρησιμοποιούν αμερικάνικα καπνά.

Στην ΕΕ, στην Γενική Διεύθυνση Υγείας και Προστασίας Καταναλωτών, προετοιμάζεται τροποποίηση στην εγκεγκριμένη το 2011 οδηγία για τα καπνά, που θα προβλέπει την απαγόρευση της χρησιμοποίησης στα τσιγάρα αρωματικών ουσιών. Προτείνεται να απαγορευτούν και τα ανατολικά καπνά, επειδή είναι πιο αρωματικοί και καθιστούν το κάπνισμα πιο ελκυστικό.

Η έγκριση παρόμοιας τροποποίησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα θίξει σοβαρά ολόκληρες περιοχές της Βουλγαρίας, όπου η καλλιέργεια του ανατολικού καπνού εξασφαλίζει τον βιοπορισμό του πληθυσμού εδώ και αιώνες. Γίνεται λόγος κυρίως για ορεινές περιοχές, όπου τα εδάφη είναι φτωχά και αυτή η καλλιέργεια δεν έχει εναλλακτική λύση.

Στον τομέα είναι απασχολημένα περίπου 200 χιλιάδες άτομα, κυρίως μουσουλμάνοι. Η Βουλγαρία είναι ίσως ο μεγαλύτερος παραγωγός ανατολικών καπνών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απαγόρευση των ανατολικών καπνών θα οδηγήσει σε σπουδαία κοινωνικά προβλήματα και δεν αποκλείεται να δημιουργηθεί εθνική και θρησκευτική ένταση. Παράγοντας, που επιδεινώνει την κατάσταση, είναι το γεγονός, ότι οι περισσότερες απ αυτές τις περιοχές βρίσκονται στα βούλγαρο-τουρκικά σύνορα, που είναι εξωτερικά και για την ΕΕ.

Για όλους αυτούς τους λόγους ο Βούλγαρος υπουργός Γεωργίας και Τροφίμων Μιροσλάφ Νάιντενοφ έστειλε στις 19 Σεπτεμβρίου επιστολή στους επιτρόπους Γεωργίας Ντατσιάν Τσόλος, και Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών Τζόν Ντάλι με τα επιχειρήματα της Βουλγαρίας εναντίων της απαγόρευσης των ανατολικών καπνών.

Προς το παρόν στην ενδεχόμενη απαγόρευση αντιτάχθηκαν ακόμη η Ελλάδα και η Ιταλία. Άλλοι σύμμαχοι θα μπορούσαν να είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία. Η σύγκρουση είναι μεταξύ του Νότου και του Βορρά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ σε παγκόσμια κλίμακα - μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μεγάλων παραγωγών άλλων καπνών - της Κίνας, της Βραζιλίας, της Ινδίας και των ΗΠΑ.

Οι Βούλγαροι ευρωβουλευτές έθεσαν αυτό το ζήτημα ακόμη το 2010. Τότε το Ευρωπαϊκο Κοινοβούλιο υποσχέθηκε να κάνει έρευνα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το εάν τα προβλεπόμενα μέτρα μείωσης του καπνίσματος, ανάμεσα στα οποία και η μη χρησιμοποίηση ανατολίτικων καπνών, θα έχουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

"Τα αποτελέσματα από την έρευνα δεν είναι πειστικά και αυτό είναι ακόμη ένα επιχείρημα προς όφελος της θέσης μας", σχολίασε η Βουλγάρα ευρωβουλευτίνα Ηλιάνα Γιότοβα. Σύμφωνα με την συνάδελφό της, Μαρία Γκαμπριέλ, η βουλγαρική υπόθεση έχει πιθανότητες επιτυχίας μόνο εάν δεν αναμειχθούν οι δύο συζητήσεις - για την καταπολέμηση του καπνίσματος και για την κοινωνική προστασία των παραγωγών ανατολικών καπνών.

Ανάμεσα στα σημαντικά επιχειρήματα, που παρουσιάστηκαν στους δύο Ευρωπαίους επιτρόπους από πλευράς της βουλγαρικής κυβέρνησης είναι, ότι παρόμοια απαγόρευση αντιτίθεται στην αρχή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για ελεύθερη καλλιέργεια όλων των αγροτικών προϊόντων και για την ισότητα των παραγωγών τους.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα