Η κρίση στην Ουκρανία θέτει υπό ερώτηση τις προμήθειες αερίου για τη Βουλγαρία. Γι' αυτό προειδοποίησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τσβετελίν Γιόβτσεβ, ο οποίος διέταξε πλήρη έλεγχο των αποθεμάτων αερίου στη χώρα μας. Πριν μέρες η ρωσική Gazprom επίσης δήλωσε, ότι είναι πιθανές διακοπές των προμηθειών φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Το Κίεβο δεν μπορεί μόνο του να εγγυηθεί τις μη προβληματικές μεταφορές αερίου για την Βουλγαρία, είπε και ο Ουκρανός πρεσβευτής στη χώρα μας Μικόλα Μπαλτάζι. Υπάρχει, άραγε, κίνδυνος η κρίση έλλειψης αερίου από το 2009 να επαναληφθεί;

Οι βασικοί κίνδυνοι για την Βουλγαρία από την κρίση στην Ουκρανία έρχονται από την δυνατή εξάρτηση της χώρας μας από το ρωσικό αέριο. Οι Βούλγαροι καλά θυμόμαστε τον χειμώνα του 2009, όταν μείναμε στο κρύο και στο σκοτάδι για περισσότερο από έναν μήνα. Τότε, λόγω της διαφωνίας μεταξύ Κιέβου και Μόσχας για τις τιμές του αερίου, οι προμήθειες για την Βουλγαρία και την Ευρώπη, που περνούσαν από το έδαφος της Ουκρανίας, διακόπηκαν. Τώρα η Μόσχα και πάλι έβγαλε το ατού αερίου για την επίλυση των πολιτικών της προβλημάτων στην Ουκρανία.

Οι κίνδυνοι για την Βουλγαρία και την Ευρώπη συνδέονται με τη δυνατότητα η Ρωσία να σταματήσει τις προμήθειες αερίου, παρόμοια με το 2009. "Πραγματικά υπάρχει ρίσκο και κανείς δεν αποκλείει την πιθανότητα η Ρωσία να χρησιμοποιήσει το αέριο στις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση", σχολίασε ο εμπειρογνώμονας στην ενέργεια και πρώην πρεσβευτής της Βουλγαρίας στη Ρωσία, Ηλιάν Βασίλεφ.

"Αυτό, και βέβαια, θα είναι μια πράξη αρκετού κινδύνου για την ίδια τη Ρωσία, επειδή μετά την τελευταία διακοπή το 2009 τα πράγματα άλλαξαν σημαντικά. Τώρα η Ρωσία δεν διαθέτει εκείνους τους μοχλούς επιρροής, που είχε τότε. Λες και κάθε φορά, που η Ρωσία επιδεικνύει κάποια δύναμη, χάνει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το ίδιο το όπλο την επόμενη φορά. Αλλά τέλος πάντων το φυσικό αέριο θα μείνει ένα ενδεχόμενο όπλο. Η Ρωσία δεν έχει πλέον αυτήν την δύναμη και γι' αυτό το λόγο δεν θα έλεγα, ότι ο κίνδυνος διακοπής των προμηθειών αερίου αυξάνεται όλο και περισσότερο. Απεναντίας, ο κίνδυνος είναι μέτριος και ακόμη εξαρτάται από την διαδικασία ανεύρεσης διπλωματικής έκβασης από την κρίση", είπε ο κ. Βασίλεφ.

Εάν περιορισθούν οι προμήθειες αερίου από τη Ρωσία, η βασική εναλλακτική πηγή παραμένει η υπόγεια αποθήκη "Τσίρεν", στην οποία, όμως, υπάρχει αέριο μόνο για δύο μήνες περίπου. Η τοπική εξόρυξη μπορεί να εξασφαλίσει μόλις το 10% της εγχώριας κατανάλωσης. Πηγή εναλλακτικού καυσίμου είναι και η σύνδεση με την Ελλάδα, που από την 1η Ιανουαρίου φέτος εξασφαλίζει δυνατότητα για προμήθειες στη Βουλγαρία. Αυτή η σύνδεση προσαρμόστηκε στην μεταφορά φυσικού αερίου κατά την προηγούμενη κρίση το 2009. Σε έκτακτες καταστάσεις από εκεί μπορούμε να αγοράζουμε αέριο, που έρχεται από το Ιράν, μέσω της Τουρκίας. Την επόμενη εβδομάδα θα δρομολογηθεί και η σύνδεση αερίου με την Τουρκία. Μέχρι τον Απρίλιο πρέπει να αρχίσει να λειτουργεί και ο αγωγός αερίου μέσω Ρουμανίας. Έτσι η Βουλγαρία θα έχει εναλλακτικές των ρωσικών προμηθειών αερίου.

Ο πυρετός αερίου κατέλαβε και την Ευρώπη, που άρχισε να εφοδιάζεται με το μπλε καύσιμο. Οι χώρες, με τις οποίες συνορεύει η Ουκρανία, δηλαδή η Πολωνία, Σλοβακία, Ουγγαρία, καθώς και η Αυστρία, Σερβία και Γερμανία, έχουν αποθέματα για μερικούς μήνες εάν διακοπούν οι ρωσικές προμήθειες. Η ίδια η Ουκρανία έχει αποθέματα για τέσσερις μήνες και αυτήν την στιγμή εντατικά αγοράζει ρωσικό αέριο, επειδή οι χαμηλές τιμές είναι μέχρι τα τέλη Μαρτίου. Όσον αφορά την Βουλγαρία, η βουλγαρική αποθήκη είναι μισογεμάτη και προς το παρόν δεν είναι σαφές εάν η Βουλγαρία θα μαζέψει και άλλα αποθέματα, για να εξασφαλιστεί σε κατάσταση ενδεχόμενης κρίσης έλλειψης αερίου.