Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 ετών από την ίδρυση της μασονικής στοάς "Ζαριά", στην αίθουσα εκθέσεων της Υπηρεσίας Κρατικών Αρχείων στη Σόφια, παρουσιάζονται σπάνια έγγραφα και φωτογραφίες από την ιστορία της μασονίας στη Βουλγαρία. Η έκθεση περιέχει έγγραφα που καλύπτουν την ιστορία της στοάς από την ίδρυσή της, την 15η Απριλίου του 1914, μέχρι την απαγόρευση της λειτουργίας της το 1941. Απ’ αυτά βλέπουμε ότι πολλά από τα εξαίρετα μέλη της κοινωνίας της Βουλγαρίας ήταν μασόνοι. Μεταξύ τους βρίσκονται ονόματα πρωθυπουργών, υπουργών, ανώτερων στρατιωτικών, επιστημόνων, καλλιτεχνών, πνευματικών και θρησκευτικών παραγόντων.

Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, οι Βούλγαροι μασόνοι είναι περίπου πέντε χιλιάδες και ανήκουν σε διάφορες στοές. Η στοά "Ζαριά" ιδρύθηκε την 15η Απριλίου του 1914 και ήταν το 15ο αλλοδαπό μέλος της Μεγάλης Στοάς της Γαλλίας. Πρώτος της Μεγάλος Μάγιστρος ήταν ο Χρήστο Στόιτσεφ. Ένα χρόνο μετά την ίδρυσή της εγκρίνεται το καταστατικό του Εκπαιδευτικού ιδρύματος ‘’Ζαριά", με πρόεδρο τον διακεκριμένο επιστήμονα, φιλόλογο και πρώτο πρύτανη του Πανεπιστημίου της Σόφιας, τον ακαδημαϊκό Αλεξάντερ Τεοντόροφ–Μπαλάν.

Με την απαγόρευση της μασονίας το 1941, η στοά διακόπτει την λειτουργία της, η οποία αποκαθίσταται 50 χρόνια αργότερα. Σήμερα έχει 120 μέλη, είπε στη συνέντευξή του στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Πρώτος της Μάγιστρος, Ρούμεν Ράλτσεφ. Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με το βασικό νόμο της μασονίας, όσοι έχουν εκδηλωθεί δημόσια ως μέλη της οργάνωσης μπορούν να αναφέρουν την ιδιότητά τους, πράγμα που απαγορεύεται για τα υπόλοιπα μέλη. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η έκθεση της εγγράφων και φωτογραφιών έχει περιοριστεί στην χρονική περίοδο έως το 1941. Ο κ Ράλτσεφ υποστηρίζει ότι το κίνημα των μασόνων έχει μέλλον στη Βουλγαρία.

"Οι μασόνοι της Βουλγαρίας ανήκουν στο πιο προοδευτικό τμήμα των κοινωνιών των χωρών τους και αποτελούν εγγύηση για την δημοκρατικότητά τους", είπε ο ίδιος. "Еίμαι εξαιρετικά αισιόδοξος και ένας από τους λόγους είναι ότι στις τάξεις μας εισέρχονται νέοι άνθρωποι. Αυτό το γεγονός αποτελεί εγγύηση για το μέλλον της μασονίας στη Βουλγαρία. Με τον ίδιο τρόπο το κίνημα των μασόνων αναπτύσσεται και στον υπόλοιπο κόσμο".

Μεγάλο μέρος των ντοκουμέντων που εκτίθενται ανήκουν στην προσωπική συλλογή του μασόνου φωτογράφου Ιβάν Μπάρνεφ.

"Η έκθεση αναφέρεται στην ίδρυση της στοάς "Ζαριά" και και την πορεία της μασονίας μέχρι την απαγόρευσή του το 1941, στη βάση του Νόμου για την προστασία του κράτους ο οποίος απαγορεύει την λειτουργία όλων των μυστικών οργανώσεων", λέει στη συνέντευξή του ο κ Ιβάν Μπάρνεφ. "Η έκθεση αυτή αποτελεί έκφραση του πνεύματος της εποχής εκείνης και θέλει να δείξει ότι η ελίτ της βουλγαρικής ανήκε στους μασόνους. Να απορρίψει την άποψη ότι η μασονικές στοές είναι κακές μυστικές οργανώσεις. Να ξεσκεπάσει τα μυστήρια της μασονίας με τρόπο που να μπορέσουν να δουν οι άνθρωποι ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά σοβαρή ανθρωπιστική οργάνωση".

Στην έκθεση παρουσιάστηκε ειδική συλλεκτική ταχυδρομική έκδοση του Βίλιαμ Κιτάνοφ, με θέμα "100 χρόνια μασονική στοά "Ζαριά". Η έκδοση αποτελείται από φιλοτεχνημένο φάκελο και ειδική ταχυδρομική σφραγίδα.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης