Πώς φαίνεται η εικόνα των εκλογών για Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη Βουλγαρία; Η πολιτική αστάθεια στη χώρα μας λογικά εκτόπισε την έμφαση από τα ευρωπαϊκά θέματα στα εγχώρια προβλήματα. Ένα από τα καυτότερα θέματα αυτή τη στιγμή είναι εάν θα γίνουν η όχι πρόωρες εκλογές μετά την αποτυχία, που σημείωσε το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το GERB από την πλευρά του επιβεβαίωσε τον ρόλο του ηγετικής πολιτικής δύναμης, νικώντας πειστικά. Έτσι στο πρόσωπό του το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα κέρδισε αποφασιστική νίκη στο έδαφος της Βουλγαρίας.

Σε αντίθεση με πολλές χώρες στην Ευρώπη, στη χώρα μας οι εθνικιστές δεν κατόρθωσαν να περάσουν το εκλογικό όριο και δεν θα στείλουν αντιπροσώπους τους στην Ευρωβουλή. Αν και δεν διαθέτουμε ακόμη τα οριστικά στοιχεία, όπως φαίνεται το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες θα είναι κάτω από το μέσ ογια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ποια η αιτία ένα μέρος των Βούλγαρων να πάνε στις κάλπες, ενώ άλλο – όχι; Ιδού τι είπαν μερικοί κάτοικοι της Σόφιας μετά το τέλος της εκλογικής μέρας:

"Είναι σημαντικό να ψηφίσουμε, διότι σε τελική ανάλυση μένουμε σ' αυτήν την χώρα και πρέπει να διαλέξουμε άτομα, που να μας αντιπροσωπεύσουν στην Ευρώπη. Οι προσδοκίες μας είναι, ότι πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα, να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας, οι νέοι να ζήσουν καλύτερα", λέει η Ιρίνα Χρήστοβα.

Ο Λιούμπεν Κωνσταντίνοφ, δικηγόρος, είναι κατηγορηματικός, ότι είναι σημαντικό ποιος θα μας εκπροσωπήσει στην Ευρώπη και θέλει αντάξιες προσωπικότητες, που να υπερασπίζουν τα εθνικά συμφέροντα: "Νομίζω, ότι πρέπει να υπάρχει υψηλότερη συμμετοχή των ψηφοφόρων, και μάλιστα πρέπει με νόμο να υποχρεωθούν όλοι να ψηφίζουν, επειδή μ αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί το βάρος των "αγορασμένων" ψήφων και οι πολίτες, που θέλουν κάτι να αλλάξει, θα κατορθώσουν να επιβάλουν την γνώμη τους".

Για την Στέλλα το σχετικά χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στη χώρα μας δεν είναι αποτέλεσμα από τον ευρωσκεπτικισμό, αλλά μάλλον από την απογοήτευση από τους Βούλγαρους πολιτικούς. Για την ίδια, όμως, είναι σημαντικό να ψηφίσει, επειδή μ' αυτόν τον τρόπο καθορίζει το μέλλον της και το μέλλον του παιδιού της. Για τις προσδοκίες της από τους ευρωβουλευτές λέει τα εξής: "Είναι όπως οι προσδοκίες των υπόλοιπων Ευρωπαίων – οι βουλευτές να ξέρουν ποιο το συμφέρον του κράτους τους και να το υπερασπίζουν".

Ένα μεγάλο μέρος των συμπατριωτών μας αρνήθηκαν να ψηφίσουν. Ανάμεσά τους είναι δύο νεαρές γυναίκες. "Όχι επειδή δεν είχα χρόνο, αλλά επειδή δεν είχα ενημερωθεί", αναγνωρίζει η Μπλαγκορόντνα και προσθέτει: "Τα νέα κόμματα είναι τα ίδια με τα παλιά – ουσιαστικά δεν υπάρχει τίποτε πραγματικά νέο. Υπάρχουν βαλτά πρόσωπα. Κανείς δεν έρχεται με νέες ιδέες".

Η φίλη της Βαλεντίνα εξηγεί, ότι πρόσφατα ήρθε από την Αγγλία, όπου μένει εδώ και χρόνια και δεν κατόρθωσε να μάθει που μπορεί να ψηφίσει. Αυτό, όμως, είναι μόνο μία αιτία να μην ασκήσει το δικαίωμά της ψήφου: "Κάθε χρόνο επιστρέφω για λίγο και διαπιστώνω, ότι τίποτε δεν άλλαξε, και μάλιστα γίνεται ασχημότερο. Όλο και περισσότερα άτομα, που αλλιώς φαίνονται εντελώς ομαλά, ψάχνουν για τροφή στους σκουπιδοτενεκέδες. Υπάρχουν όλο και περισσότεροι φτωχοί, η διαφορά μεταξύ πλουσίων και φτωχών γίνεται όλο και μεγαλύτερη".

Δεν καθυστέρησαν και τα πρώτα σχόλια των κύριων παικτών στον αγώνα για την ευρωβουλή. Ο αρχηγός του GERB Μπόϊκο Μπορίσοφ ζήτησε από τον πρωθυπουργό Πλάμεν Ορεσάρσκι, εάν έχει ανδρεία και ηθική, αμέσως να παραιτηθεί. "Προκαλέσαμε πρόωρες εκλογές με την πειστική μας νίκη", δήλωσε ο ίδιος σε δημοσιογράφους. "Με βάση τον τρόπο, με τον οποίο ψήφισαν οι Βούλγαροι, ο καθένας πρέπει να ξέρει την θέση του. Έτσι είναι δίκαιο", ήταν κατηγορηματικός ο κ. Μπορίσοφ.

"Δεν έχω την πρόθεση να υποβάλω την παραίτησή μου, δε θα κάνω αυτή τη χάρη στους αντιπάλους μου", σχολίασε με τη σειρά του ο αρχηγός του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος και του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος Σεργκέι Στανίσεφ και προσέθεσε: "Τα αποτελέσματα μας στις εκλογές είναι πολύ πιο χαμηλά από τα προβλεπόμενα από τους κοινωνιολόγους. Ο πρώτος λόγος είναι η κατά παράδοση χαμηλή προσέλευση στις κάλπες των αριστερών ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές. Δεν κατορθώσαμε να συσπειρώσουμε τόσο πολλές δυνάμεις όσο στις εθνικές εκλογές. Εξάλλου, προφανώς οι άνθρωποι περιμένουν πολύ πιο κατηγορηματικές, σαφείς θέσεις και αποτελέσματα στη διακυβέρνηση, κάτι για το οποίο έχουμε την ευθύνη. Δεχόμαστε αυτή τη σοβαρή προειδοποίηση. Τώρα χρειαζόμαστε σαφέστερο ορίζοντα και σαφέστερη δέσμευση ως προς τις πολιτικές που πρέπει να είναι ιδιαίτερα κοινωνικές και αριστερές και να υποστηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας. Ένας άλλος λόγος είναι το γεγονός που οι ψήφοι των αριστερών ψηφοφόρων διασπάστηκαν και σκορπίστηκαν. Πρέπει να ληφθούμε υπόψη κι έναν άλλο παράγοντα που επηρέασε τους ψηφοφόρους μας. Μιλάω για την κρίση στην Ουκρανία. Δεν είναι μυστικό ότι το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων μας είναι ρωσόφιλοι και το γεγονός που η στάση της κυβέρνησης συμμορφώθηκε με την ευρωπαϊκή θέση, δεν ήταν πολύ ενθαρρυντικό γι’ αυτούς".

"Το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών είναι σταθερά η τρίτη πολιτική δύναμη στη Βουλγαρία", ήταν κατηγορηματικός ο αρχηγός του κόμματος Λιουτβί Μεστάν.

"Ανεξάρτητα από το αν θέλουμε ή δε θέλουμε, τις επόμενες μερικές θητείες η Βουλγαρία πρόκειται να έχει κυβερνήσεις συνασπισμού", σχολίασε ο αρχηγός του Κινήματος Δικαιωμάτων και Ελευθεριών. "Θεωρώ ότι πέρασαν οι εποχές όταν ορισμένες πολιτικές δυνάμεις έρχονταν στην εξουσία με τεράστια πλειοψηφία. Το ίδιο το γεγονός που ο καφές που ήπιαμε με τον αντίπαλό μου προκαλεί δραματικές αντιδράσεις και σχόλια, δείχνει που είμαστε ανίκανοι να εκφράζουμε τις θέσεις μας με διάλογο. Στο όνομα των εθνικών συμφερόντων μας είμαστε έτοιμοι για διάλογο, αλλά όχι για συμβιβαστική πολιτική".

Στο μεταξύ, ο νέος πολιτικός παίκτης στη βουλγαρική πολιτική σκηνή Νικολάι Μπαρέκοφ, ο αρχηγός του κόμματος "Βουλγαρία χωρίς λογοκρισία", τάχθηκε υπέρ της διενέργειας πρόωρων κοινοβουλευτικών εκλογών και διαλόγου μεταξύ των κομμάτων. Το κόμμα του πρώην δημοσιογράφου κέρδισε δύο έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο πολιτικός ζήτησε τα κόμματα που θα στείλουν ευρωβουλευτές, να εκπονήσουν σχέδιο για διέξοδο από την κρίση. Τάχθηκε επίσης υπέρ του σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης με την υποστήριξη του Προέδρου της Δημοκρατίας Ρόσεν Πλέβνελιεφ, που να ετοιμάσει τις πρόωρες εκλογές.

Μετά από διαρκή απουσία στην πολιτική σκηνή γύρισε η παλιά Δεξιά, που αντιπροσωπεύτηκε από το Μεταρρυθμιστικό Μπλοκ, το οποίο επίσης ερμήνευσε τα αποτελέσματα από τις ευρωεκλογές ως σοβαρό επιχείρημα να ζητήσει την παραίτηση της κυβέρνησης.

"Δεν πετύχαμε το αποτέλεσμα που ανταποκρίνεται στις πολιτικές φιλοδοξίες μας", σχολίασε ο συμπρόεδρος του Μεταρρυθμιστικού Μπλοκ Ραντάν Κάνεφ. "Κατορθώσαμε όμως να θέσουμε τις βάσεις για περαιτέρω ενοποίηση και επόμενες πολύ πιο σοβαρές πολιτικές επιτυχίες. Αντιπροσωπεύουμε πάνω από μισό εκατομμύριο Βουλγάρους πολίτες, οι οποίοι δεν έχουν αντιπροσώπευση στη νυν Βουλή, και η προσέλκυσή τους στις επόμενες εκλογές θα είναι πρωταρχικός στόχος μας, που πιστεύω ότι είναι εντελώς ρεαλιστικός. Αυτά τα αποτελέσματα αποτελούν αποτυχία της αντιευρωπαϊκής ιδέας και της ισχυρής αντιευρωπαϊκής εκστρατείας των τελευταίων μηνών στη Βουλγαρία".

Χαμηλή προσέλευση στις κάλπες, σοβαρή διαφορά μεταξύ των αποτελεσμάτων των πρώτων δύο πολιτικών δυνάμεων, εμφάνιση νέου παίκτη, έτσι ο πολιτειολόγος Ογκνιάν Μίντσεφ συνόψισε την εικόνα των ευρωεκλογών.

"Πρόκειται για σοβαρή αλλαγή της πολιτικής ισορροπίας στη χώρα, που φαίνεται ότι θα δημιουργήσει προϋποθέσεις να προβληθούν αιτήματα για νέες κοινοβουλευτικές εκλογές", σχολίασε ο πολιτειολόγος. "Σε ευρωπαϊκή κλίμακα παρατηρείται αύξηση της υποστήριξης για τους ευρωσκεπτικιστές και τους εθνικιστές. Έτσι ή αλλιώς όμως τις εκλογές κέρδισε η μετριοπαθής ευρωπαϊκή δεξιά – το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που δίνει εγγυήσεις για ορισμένη διαδοχικότητα".

Σύμφωνα με την Αντοανέτα Τσόνεβα του Ινστιτούτου Ανάπτυξης Δημόσιου Περιβάλλοντος, οι ευρωεκλογές αμαυρώθηκαν λόγω του πρωτόγνωρου μέχρι τώρα ελέγχου της ψηφοφορίας.

"Στη βουλγαρική πολιτική ζωή εισήλθε ένας παίκτης – το κόμμα "Βουλγαρία χωρίς λογοκρισία", όλη η εκστρατεία του οποίου ήταν κατά των κανόνων. Κατά τη γνώμη μου το κόμμα έχει ξεπεράσει τα επιτρεπόμενα όρια χρηματοδότησης και ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποίησε τους παρατηρητές του επίσης παραβιάζει τους κανόνες. Υπάρχουν τουλάχιστον πέντε οργανώσεις συνδεδεμένες άμεσα ή έμμεσα με το κόμμα "Βουλγαρία χωρίς λογοκρισία" - αυτό είναι σχεδόν 50% όλων των παρατηρητών. Παρατηρούμε μεγάλη αποτυχία του κυβερνώντος κόμματος. Η βαριά ήττα του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος μπορεί να εξηγηθεί μόνο με την απογοήτευση και τη δυσπιστία των ψηφοφόρων του".

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα, Ντενίτσα Σοκόλοβα