Η μέση ηλικία των καθηγητών σχολείου στην χώρα μας είναι 50-55 χρονών. Οι νεαροί καθηγητές είναι υπό εξαφάνιση – μόλις το 3% είναι ηλικίας κάτω 30 χρονών. Τους αποκρούει η έλλειψη κύρους και η χαμηλή αμοιβή της εργασίας. Οι χαμηλοί μισθοί καθιστούν αυτό το επάγγελμα ανεπιθύμητο τόσο για τους νέους, όσο και για τους άνδρες. Γι' αυτό και το 81% των καθηγητών σχολείου στη χώρα μας είναι γυναίκες.

Πριν λίγες μέρες, προσπαθώντας να λύσουν το πρόβλημα τουλάχιστον μερικώς, το υπουργείο Παιδείας και Επιστημών, οι εργοδοτικές οργανώσεις και τα συνδικάτα από το σύστημα παιδείας υπέγραψαν Συλλογική σύμβαση εργασίας, σύμφωνα με την οποία από την 1 Σεπτεμβρίου οι ελάχιστοι μισθοί των καθηγητών σχολείου πρόκειται να αυξηθούν κατά 3-6 ποσοστά.

"Με την νέα Συλλογική σύμβαση εργασίας θέλουμε να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στον Βούλγαρο καθηγητή σχολείου, να πούμε στην κοινωνία, ότι ο δάσκαλος είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στην εκπαίδευση του παιδιού", δήλωσε η υπουργός Παιδείας Ανέλια Κλισάροβα.

Πώς δέχτηκαν την είδηση οι εργαζόμενοι στην παιδεία; Ιδού η άποψη της Γκεργκάνα Νέντεβα, δασκάλας με πείρα 16 ετών: "Νομίζω, ότι το οικονομικό κίνητρο είναι μεγάλης σημασίας. Όλοι μας γνωρίζουμε, ότι η πρόοδος μίας κοινωνίας εξαρτάται από την καλή εκπαίδευση και από την καλή υγειονομική περίθαλψη. Δυστυχώς, στην Βουλγαρία αυτές οι δύο τομείς αυτοί είναι υποβαθμισμένοι. Νομίζω, ότι αρχικός μισθός 530 λέβα (270 ευρώ περίπου), όπως γίνεται με την αύξηση, θα μπροούσε να προσελκύσει κάποιους νέους, αλλά λαμβάνοντας υπ' όψη το γεγονός, ότι οι νέοι σήμερα είναι πολύ πιο ανοιχτοί προς τον κόσμο και εύκολα μπορούν να πάνε για δουλειά στο εξωτερικό, αυτός ο μισθός δεν είναι μεγάλο κίνητρο. Νομίζω, ότι ο σεβασμός προς τους καθηγητές σχολείου δεν εξαρτάται μόνο από τους μισθούς τους, αλλά από την άλλη η καλή πληρωμή αυτής της εργασίας θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ των υποψηφίων φοιτητών γι αυτήν την ειδικότητα και άρα – σε καλύτερη ποιότητα".

Ποιο είναι το κίνητρο της Γκεργκάνα να αφοσιωθεί σ' αυτό το επάγγελμα παρά την έλλειψη κύρους και την άσχημη πληρωμή;
"Για μένα το κίνητρο είναι, ότι ως δασκάλα δίνω την βάση της ζωής ενός παιδιού, το μαθαίνω να αποκτά γνώσεις, να σκέφτεται. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, που δεν εξαρτάται μόνο από τον μαθητή, αλλά και από τις προσπάθειες του δασκάλου. Όπως λέει ο κόσμος, τον πρώτο δάσκαλο τον θυμάσαι για πάντα. Γα μένα το επάγγελμα είναι αποστολή, όχι απλώς τρόπος να βγάζω το ψωμί μου".

Η Σίλβια Πετρόβα είναι μία από τις νεαρές δασκάλες σε ένα από τα σχολεία της Σόφιας. Φέτος τελείωσαν το δημοτικό τα πρώτα παιδιά στην σταδιοδρομία της. Συμμερίζεται, ότι της αρέσει πολύ να δουλεύει με παιδιά. Το ορατό αποτέλεσμα από την δουλειά και το άνετο περιβάλλον είναι ανάμεσα στα θετικά, που τονίζει. Είναι επαρκής, όμως, ο μισθός 530 λέβα;

"Κατά την γνώμη μου είναι πολύ δύσκολο ένας τελειόφοιτος, ιδιαίτερα εάν δεν είναι από την Σόφια και δεν έχει δικό του σπίτι, να καλύπτει τους λογαριασμούς του. Χωρίς άλλη απασχόληση ή βοήθεια από τους γονείς, είναι πολύ δύσκολο".

Η συνάδελφός της, Ιρίνα Φίλιποβα νομίζει, ότι η αύξηση των μισθών θα ήταν ένα κίνητρο για τους νέους, αλλά δεν θα αυξήσει το κύρος του επαγγέλματος. Η αγάπη στα μάτια των παιδιών είναι αυτό, που της δίνει δυνάμεις, για να εργάζεται ως καθηγήτρια σχολείου εδώ και 7 χρόνια.

"Δύσκολα τα καταφέρνω, τα χρήματα δεν επαρκούν σχεδόν για τίποτε", αναγνωρίζει η ίδια. "Μ' αυτόν τον μισθό είναι σχεδόν αδύνατο. Αναζήτησα και άλλες εναλλακτικές, αλλά είναι δύσκολο να συνδυαστεί το επάγγελμα του δασκάλου με κάτι άλλο, επειδή απαιτεί ένα μεγάλο μέρος του χρόνου. Το ότι είμαστε στη δουλειά μέχρι το μεσημέρι δεν σημαίνει, ότι η εργάσιμη μέρα μας τελειώνει τότε. Μετά πρέπει να προετοιμαστούμε για την επόμενη μέρα, να παρουσιάσουμε το νέο θέμα με τέτοιο τρόπο, που να είναι ενδιαφέρον για τα παιδιά".

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα