Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Βουλγαρίας οι καταθέσεις των βουλγαρικών νοικοκυριών στα τέλη Ιουνίου ανέρχονται στα 19,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Κεντρική Τράπεζα καταγράφει συρρίκνωση των καταθέσεων κατά 244 εκατομμύρια ευρώ, πράγμα που, σύμφωνα με τους χρηματιστές, οφείλεται στην ένταση γύρω από την Εταιρική Εμπορική Τράπεζα, η οποία παρότρυνε κάποιους από τους καταθέτες να βιαστούν να σηκώσουν τα λεφτά τους. Παρά το γεγονός αυτό όμως η αύξηση των καταθέσεων των πολιτών για τους τελευταίους δώδεκα μήνες είναι ολόκληρο 8,5%.

Ανάλυση της τράπεζας Unicredit για τον χρηματοοικονομικό πλούτο των νοικοκυριών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη δείχνει ότι το 2013 το 82% του συνολικού ύψους των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των βουλγαρικών νοικοκυριών είναι σε τραπεζικές καταθέσεις και μετρητά χρήματα, μόνο το 16% επενδύθηκε σε αμοιβαία κεφάλαια και συνταξιοδοτικά ταμεία και μόλις το 2% - σε κινητές αξίες. Μ’ αυτόν τον τρόπο η Βουλγαρία παίρνει την πρωτιά στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη σε ποσοστό των τραπεζικών καταθέσεων στον συνολικό χρηματοοικονομικό πλούτο.  Σε σύγκριση, για παράδειγμα, με άλλες χώρες της ΕΕ όπως η Ιταλία και η Γερμανία, όπου το ποσοστό των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων σε αμοιβαία κεφάλαια και συνταξιοδοτικά ταμεία είναι 38%, στη Βουλγαρία ακόμη και ο φόρος στους τόκους καταθέσεων που εισάχθηκε το 2013, δεν επηρέασε αρνητικά τις διαθέσεις των Βουλγάρων να κρατάνε τις αποταμιεύσεις τους σε καταθέσεις. «Ο βασικός λόγος για τα υψηλά επίπεδα των τραπεζικών καταθέσεων είναι ότι οι άνθρωποι που διαθέτουν χρήματα, δε γνωρίζουν αρκετά καλά άλλα εργαλεία, μέσω των οποίων μπορούν να επενδύουν. Και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης οι άνθρωποι ψάχνουν για ασφαλείς επενδύσεις  και προτιμούν να μη τοποθετούν κεφάλαια στις χρηματοοικονομικές αγορές», δήλωσε σε συνέντευξη για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο αναλυτής του χρηματοπιστωτικού οίκου Karoll Αλεξάνταρ Νικόλοφ, ο οποίος συμπλήρωσε: «Κατά τη γνώμη μου, η αύξηση του ύψους των καταθέσεων οφείλεται στην περίοδο κρίσης . Παράλληλα, κατά την περίοδο 2009-2011 τα επιτόκια στις καταθέσεις ήταν σχετικά υψηλά, γεγονός που έθεσε κάθε άνθρωπο μπροστά στο δίλημμα να αναλάβει το κίνδυνο να αναπτύξει επιχείρηση ή να κάνει άλλες χρηματοοικονομικές επενδύσεις ή να αποκτήσει ικανοποιητικά εισοδήματα από τόκους καταθέσεων.»

Μπορούμε να πούμε ότι οι Βούλγαροι είναι πιο διατεθειμένοι να επενδύουν τα  χρήματά τους σε καταθέσεις σε σχέση με πολίτες άλλων χωρών-μελών της ΕΕ;

«Πράγματι στη Βουλγαρία παρατηρείται μια τέτοια τάση σε σχέση με τα μέσα επίπεδα για την ΕΕ. Σύμφωνα με τις έρευνές μας, αυτό οφείλεται κυρίως στις ανεπαρκείς γνώσεις των Βουλγάρων πάνω στο θέμα, γιατί σε μεγάλο βαθμό το καθαρό κέρδος των καταθέσεων «τρώγεται» από τον πληθωρισμό σχεδόν εξ ολοκλήρου.  Έτσι από απόσταση φαίνεται ότι ο Βούλγαρος είναι πολύ συντηρητικός ως προς τις επενδύσεις του.»

Ποια χρηματοοικονομικά εργαλεία μπορούν να είναι εναλλακτική στις τραπεζικές καταθέσεις; 

«Υπάρχουν πολλά χρηματοοικονομικά εργαλεία, ένα μέρος των οποίων είναι πιο πολύπλοκα και όχι τόσο προσιτά στο μαζικό κοινό. Μια εναλλακτική στις τραπεζικές καταθέσεις είναι τα αμοιβαία κεφάλαια. Στη Βουλγαρία υπάρχουν πολλά αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία διαχειρίζονται ντόπιες ή ξένες εταιρείες και όπου μπορεί κανείς εύκολα να επενδύσει.  Τα αμοιβαία κεφάλαια μπορούν να καλύψουν τόσο επενδύσεις υψηλότερου κινδύνου σε ορισμένες περιοχές ή χώρες, όσο και πιο ισορροπημένα χαρτοφυλάκια, το ένα μέρος των οποίων είναι επενδύσεις σε μετοχές, και το άλλο - σε πιο συντηρητικά εργαλεία όπως καταθέσεις, ομόλογα κ. ά. Υπάρχουν και αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε ακίνητα στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ κτλ.»

Σύμφωνα με τον Αλεξάνταρ Νικόλοφ, κάθε Βούλγαρος ανάλογα με την επιθυμία του για απόδοση της επένδυσης και τον κίνδυνο που είναι διατεθειμένος να αναλάβει, μπορεί να δημιουργήσει επενδυτικό χαρτοφυλάκιο με την επιλογή μερικών αμοιβαίων κεφαλαίων. Το τελευταίο έτος παρατηρείται μεγαλύτερος προσανατολισμός χρημάτων από τις τραπεζικές καταθέσεις στα αμοιβαία κεφάλαια και άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία, πράγμα που οφείλεται κυρίως στη μείωση των επιτοκίων στις καταθέσεις. Λαμβάνοντας υπόψη την τάση για περαιτέρω πτώση των επιτοκίων, αναμένεται οι επενδύσεις σε άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία να συνεχιστούν. «Όσο καλύτερα ενημερωμένοι είναι οι άνθρωποι για τα εναλλακτικά χρηματοοικονομικά εργαλεία, τόσο περισσότερο θα ενισχύεται αυτή η τάση για προσανατολισμό χρημάτων σε μη τραπεζικά χρηματοοικονομικά εργαλεία», λέει εν κατακλείδι ο Αλεξάνταρ Νικόλοφ.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα