«Τότε – αυτό το έχω πει πολλές φορές – ήταν εύκολο να γίνεις συγγραφέας γιατί δεν υπήρχαν συγγραφείς. Ένας ήταν ο Βάζοβ που ήταν πάνω απ’ όλους, σύμβολο που δημιούργησε το κύρος του συγγραφέα. Δεν είχε σημασία αν είχες διαβάσει κάτι από τον Βάζοβ, όλοι όμως ήξεραν πως είναι συγγραφέας». Αυτό αναφέρει ο Ελίν Πελίν στην επέτειο για τα 70 του χρόνια, δυο χρόνια πριν να πεθάνει και να πάρει τη θέση του στο Πάνθεο των Βούλγαρων συγγραφέων.

Ο Ελίν Πελίν είναι από τους κλασσικούς μας συγγραφείς χάρη στα μυθιστορήματα και τα έργα του για παιδιά. Με την πρώτη ματιά τα θέματά του δεν είναι ιδιαίτερα δραματικά και περίπλοκα αλλά έπειτα συνειδητοποιείς τον κόσμο στον οποίο σε εισάγει και νιώθεις τη ζωή που ρέει από τις ιστορίες του που συνήθως αφορούν την σοφία και το ήθος του λαού μας.

Όποιος θέλει να μελετήσει την ιστορία του βουλγάρικου χωριού πρέπει να ξεκινήσει με τα διηγήματα του Ελίν Πελίν που γεννιέται το 1877 στο χωριό Μπάιλοβο και είναι ένα από τα 11 παιδιά ενός δασκάλου. Ο πατέρας του ονειρεύεται να σπουδάσει τα παιδιά του αλλά είναι φτωχός. Γι’ αυτό ο Ντιμίταρ Στοϊάνοβ, που μετέπειτα θα γίνει συγγραφέας με το ψευδώνυμο Ελίν Πελίν, δεν τελειώνει το γυμνάσιο αλλά λατρεύει το διάβασμα.

Στα 20 του χρόνια – το 1897 – αρχίζει να γράφει τα πρώτα του έργα.

«Ήμουν τόσο νέος όταν άρχισα να γράφω που έχω ξεχάσει τον πρωταρχικό λόγο για τον οποίο ξεκίνησα να το κάνω» - λέει ο συγγραφέας στο τέλος της ζωής του.

Στην αρχή το όνειρό του ήταν να γίνει ζωγράφος και δίνει εξετάσεις για τη Σχολή Ζωγραφικής, δεν τον δέχονται όμως και αφιερώνεται στο γράψιμο. Το 1897 με το ψευδώνυμο Ελίν Πελίν δημιουργεί κάποια από τα εμβληματικά του έργα – «Ο Ανεμόμυλος», «Πειρασμός», «Επισκέπτης» κ.ά.

«Πέστε μας ποια είναι τα αγαπημένα σας έργα από όσα έχετε γράψει» - τον ρωτά δημοσιογράφος σε συνέντευξή του για την Εθνική Ραδιοφωνία που φυλάσσεται στο Χρυσό Αρχείο.

«Δύσκολη ερώτηση – λέει ο Ελίν Πελίν. Οι μητέρες αγαπούν περισσότερο τα αδύναμα και άσχημα παιδιά τους, έτσι κι εγώ αγαπώ περισσότερο τα έργα μου που δεν τράβηξαν την προσοχή του κοινού».

Οι απλές ιστορίες, που ο Ελίν Πελίν διηγείται με αγάπη, συμπεριλαμβάνουν τα πιο αξιόλογα πράγματα από τη ζωή του ανθρώπου. Τα όνειρα, τον έρωτα, την αμαρτία και την λύτρωση, την καλλιέργεια της γης και τον μόχθο. Ακόμα και όταν η μοίρα είναι τραγική, ο αναγνώστης νιώθει την εξύψωση των χαρακτήρων. Το βασικό θέμα είναι συνήθως η σύγκρουση του παλιού με το νέο, η εξαφάνιση του παραδοσιακού τρόπου ζωής κάτω από τους νεωτερισμούς της μπουρζουαζίας και του κομμουνισμού. Στα τελευταία διηγήματά του– «Θερισμός», «Στο χωράφι», «Ονειροπόλοι» - ο συγγραφέας περιγράφει μια πραγματικότητα στην οποία η μυρωδιά του αγρού έχει χαθεί.

Ο Ελίν Πελίν πεθαίνει το 1949. 

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου