Εμβλήματα της μοναρχίας, καλαίσθητα βουλγαρικά παράσημα, επίσημο ανδρικό ένδυμα, που φορούσαν οι διπλωμάτες πλούσια διακοσμημένο με πούλιες, καθώς και όχι λιγότερο όμορφες με τα κεντήματά τους λαϊκές φορεσιές, επίσης πίνακες γνωστών καλλιτεχνών... Όλα αυτά και πολλά άλλα εκθέματα έχουν συγκεντρωθεί και εκτίθενται στην έκθεση "Η γέννηση της τρίτης Βουλγαρίας. Σόφια και η περιοχή της στα όρια του 19-20 αιώνα. Οι πολίτες της Σόφιας".

"Είναι τα χρόνια όταν το βουλγαρικό κράτος γεννιέται, ξαναγεννιέται σαν φοίνικας, μετά από πέντε αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας", λέει σε συνέντευξη για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία η καθηγήτρια Μίλα Σάντοβα, κριτικός τέχνης. "Πρόκειται για τα χρόνια στα οποία αναζητούνται μέσα και τρόποι για την ανασυγκρότηση του βουλγαρικού κράτους το οποίο επέλεξε το ευρωπαϊκό μοντέλο ανάπτυξης. Στην έκθεση μπορείτε να δείτε το λεγόμενο Αργυρό Σύνταγμα του 1911 (στη κάτω φωτογραφία), το οποίο λέγεται έτσι λόγω της διακόσμησής του".

Το 1911 η E' Μεγάλη Εθνοσυνέλευση κάνει μια πλήρη αναθεώρηση του Συντάγματος του Τίρνοβο του 1879, μετά την ανακήρυξη του Βασιλείου της Βουλγαρίας το 1908. "Το Αργυρό είναι εκείνο το βασικό έγγραφο του κράτους, το οποίο ρυθμίζει τη Βουλγαρία ως δημιουργημένη στη λογική και τις παραδόσεις των ευρωπαϊκών θεσμών", συνεχίζεται η καθ. Σάντοβα. "Στην πραγματικότητα, αν υπάρχει ένα αποφασιστικό βήμα σ' αυτή την κοινοβουλευτική περίοδο, το οποίο χαράζει τον δρόμο της Βουλγαρίας και των Βουλγάρων προς την Ευρώπη, είναι ακριβώς αυτό το Σύνταγμα. Φυσικά, οι σχέσεις με την Ευρώπη είναι περισσότερες, μια και ακόμα πριν από την Απελευθέρωση πολλοί Βούλγαροι σπουδάζουν στο εξωτερικό. Πρόκειται για διανοούμενους, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη χώρα".

Τα εκθέματα στην συλλογή για το Τρίτο Βουλγαρικό Κράτος ανήκουν σε διάφορα μουσεία και σε μια ιδιωτική συλλογή. Είναι τοποθετημένα στο Εθνικό μουσείο της βουλγαρικής εικαστικής τέχνης, που στεγάζεται το πρώην βασιλικό ανάκτορο. Υπάρχει επίσης ένας ειδικός χώρος, τον οποίο οι διοργανωτές αποκαλούν “Camera obscura”. Εκεί, οι επισκέπτες μπορούν να καθίσουν και να απολαύσουν αρχαία στιγμιότυπα, παραχωρημένα από την Βουλγαρική Εθνική Ταινιοθήκη, καθώς και προβολή διαφανειών και πλούσιου φωτογραφικού υλικού.

"Περίεργο για τον σύγχρονο θεατή είναι ότι τα παλιά στιγμιότυπα από εκείνη την περίοδο - οι φωτογραφίες και τα κινηματογραφικά στιγμιότυπα, εφ' όσον υπάρχει κινηματογράφος τότε, δείχνουν ότι στους δρόμους της Σόφιας περπατούν τόσο άνθρωποι ντυμένοι σύμφωνα με την τελευταία ευρωπαϊκή μόδα, όσο και άτομα από τα γύρω χωριά με τις παραδοσιακές στολές τους. Αυτό είναι ένα σύνθετο αμάλγαμα της βουλγαρικής δημόσιας ζωής της περιόδου αυτής. Και αυτό το αμάλγαμα είναι τόσο ισχυρό που ακόμα και η βασιλική οικογένεια έχει φωτογραφιστεί με βουλγαρικές παραδοσιακές ενδυμασίες. Στην συλλογή εκθέτουμε και μια τέτοια φωτογραφία του βασιλιά Φερδινάνδου, τα παιδιά του και τη δεύτερη σύζυγό του, σε παραδοσιακές φορεσιές. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, δείχνει συμβολικά αυτή τη σχέση μεταξύ των δύο αρχών της νέας βουλγαρικής κουλτούρας".

Πορτρέτα της βασιλικής οικογένειας και των σημαντικών Βουλγάρων, όπως του ποιητή, συγγραφέα και δραματουργού Ιβάν Βάζοφ και του γνωστού ισχυρού πολιτικού Στέφαν Σταμπολόφ αποτελούν τα σημαντικότερα σημεία της έκθεσης. Από την άλλη πλευρά, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει και τα πορτρέτα αγροτών, έργου του Ιβάν Μάρκβιτσκα. Επίσης, στο επίκεντρο της έκθεσης είναι ένα σερβίτσιο από πορσελάνη, που αποτελείται από πολλά κομμάτια και έχει κέρδισε γυναικείο διαγωνισμό, που είχε πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα της πριγκίπισσας Ευδοκία. Είναι έργο της Αλεξάνδρα Χατζιβάλτσεβα, από την οικογένεια του Άγιου Παϊσίου του Χιλανδαρίου, που έγραψε την "Σλαβοβουλγαρική ιστορία" – ένα βιβλίο με τεράστιο ρόλο στα χρόνια τηςς βουλγαρικής Αναγέννησης.

Το περίεργο για το σερβίτσιο είναι ότι είναι διακοσμημένο από μια από τους πρώτους απόφοιτους της τότε σχολής ζωγραφικής, με όμορφες φιγούρες χαρακτηριστικές για τη περιοχή της Σόφιας. Οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να μάθουν την ιστορία του σερβίτσιου και της μιας οικογένειας που συνδέεται με τα πολιτιστικά γεγονότα στη χώρα μας.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: Βενέτα Παβλόβα