Το 1953 ο Αλεξάνταρ Ζέντοφ, ζωγράφος, ένας από τους πατέρες της βουλγαρικής γελοιογραφίας, δημιουργός πολλών σατιρικών διηγημάτων και χρονογραφημάτων, πεθαίνει από καρκίνο. Παρά το αναμφισβήτητο κύρος ανάμεσα στους συναδέλφους του, είναι λίγοι εκείνοι που τολμούν να παραβρεθούν στην κηδεία του. Είχε κομμουνιστικές πεποιθήσεις, αλλά το 1953 κανείς δεν τολμά να πει ούτε αυτό στον τάφο του.

"Ήταν αξιοσημείωτη προσωπικότητα. Όταν δέχτηκε επιθέσεις στην Ένωση Ζωγράφων, εγώ πονούσα πολύ, επειδή ήταν ένας σοφός και ταλαντούχος άνθρωπος. Άρχισαν να τον επιτίθενται, επειδή ήταν πολύ ειλικρινής, επειδή μιλούσε μόνο την αλήθεια". Αυτά λέει για τον ζωγράφο ο συνάδελφός του, καθηγητής Αλεξάνταρ Ποπλίλοφ σε ηχογράφηση για το Χρυσό αρχείο της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας.

Μετά το 1956 άφωνα ο Ζέντοφ αποκαθιστάται και μετατρέπεται σε σύμβολο του αγώνα εναντίων της λατρείας της προσωπικότητας του κομμουνιστή ηγέτη Βάλκο Τσερβένκοφ.

Ο Αλεξάνταρ Ζέντοφ σπουδάζει ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Σόφια και μετά – χαρακτική και τέχνη διακόσμησης στην Γερμανία. Το 1930 τελειώνει το Ανώτατο καλλιτεχνικό τεχνικό ινστιτούτο στη Μόσχα, αλλά με εντολή του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος επιστρέφει στη Βουλγαρία. Το 1931 είναι ανάμεσα στους ιδρυτές του Συλλόγου των νέων ζωγράφων, όπου αγωνίζεται για σοσιαλιστικό ρεαλισμό στην τέχνη.

Συμμετέχει στην ίδρυση της Ένωσης των συγγραφέων εργασίας και αγώνα και της Ένωσης των φίλων της Σοβιετικής Ένωσης, αναλαμβάνει την προεδρία του Συλλόγου των νέων ζωγράφων. Λόγω διαφωνιών γύρω από την εφημερίδα "Τιμόνι του κράτους" διαγράφεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα. Μετά το πραξικόπημα στις 9 Σεπτεμβρίου 1944 αποκαθιστά την συμμετοχή του στο κόμμα, δουλεύοντας για την εδραίωση της "λαοδημοκρατικής εξουσίας" και της σοσιαλιστικής κουλτούρας.

Το 1949 ο κομμουνιστής ηγέτης Βάλκο Τσερβένκοφ διατάζει την ίδρυση επιτροπής, που να ερευνήσει την κομμουνιστική οργάνωση της Ένωσης Βούλγαρων ζωγράφων. Η επιτροπή προτείνει ο Ζέντοφ να τιμωρηθεί για την έλλειψη πειθαρχίας και για την άρνησή του να υποτάσσεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα και τις ιδέες του για την τέχνη. Μετά το 1950, όταν ο Τσερβένκοφ γίνεται απόλυτος μονοκράτορας στη χώρα, ο Ζέντοφ διαγράφεται από το κόμμα και ξεχνιέται απ όλους. Πεθαίνει από καρκίνο στην ηλικία 60 χρονών.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα