Έως τις 25 Νοεμβρίου στην Αίθουσα Τέχνης του Εθνικού Μεγάρου Πολιτισμού στη Σόφια θα διαρκέσει η φωτογραφική έκθεση αφιερωμένη στην 100η επέτειο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η συλλογή περιλαμβάνει 45 φωτογραφίες, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά – στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής των αξιωματικών και στρατιωτών του 55ου Τάγματος Πεζικού της 10ης Ταξιαρχίας Αιγαίου. Η συλλογή περιλαμβάνει φωτογραφίες επιλεγμένες από τον μεγάλο Βούλγαρο φωτογράφο Ίβο Χατζημίσεφ.

"Ο παππούς μου, Πάντσο Χατζημίσεφ, ο οποίος ήταν διπλωμάτης, βρισκόταν στο Λονδίνο στο μοιραίο 1914, όταν ακόμα δεν ήταν σαφές σε ποια πλευρά θα συμμετέχει η Βουλγαρία στην παγκόσμια σύγκρουση", αναφέρει ο φωτογράφος. "Διαβάζοντας τις εκθέσεις του που έστελνε από το Λονδίνο, βλέπω τις προσπάθειες του, καθώς της ολόκληρης βουλγαρικής διπλωματίας να τραβήξει την προσοχή των Μεγάλων Δυνάμεων, που παίρνουν μέρος στη σύγκρουση. Είναι πάρα πολύ δύσκολο για μια μικρή χώρα εξαντλημένη από τους δύο προηγούμενους πολέμους".

Κατά την περίοδο 1912-13 η χώρα μας συμμετέχει στους δύο Βαλκανικούς πολέμους για να ενώσει εδάφη που κατοικούσαν κυρίως Βούλγάροι, αλλά παραμένουν υπό από ξένη κυριαρχία. Η συμμετοχή της Βουλγαρίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ακολουθεί το ίδιο σκοπό. Αλλά η συμμετοχή αυτή, όπως και ο Β' Βαλκανικός πόλεμος, έχει τραγική κατάληξη.

Η έκθεση διοργανώνεται από την Εθνική Πινακοθήκη και τον Θρακικό Σύλλογο που ονομάζεται "Οπλαρχηγός Ρούσι Σλάβοφ" στο Πλόβντιφ σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού. Πρόεδρος του Θρακικού Συλλόγου είναι η ταξίαρχος Νόνκα Μάτεβα η οποία είναι με 11 παγκόσμια ρεκόρ σε αγωνίσματα τουφεκιού και κάτοχος αργυρού μεταλλίου από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Βαρκελώνη το 1992. Οι φωτογραφίες της συλλογής είναι από άλμπουμ τριών αξιωματικών.

"Όταν τα πήρα στα χέρια μου ήταν σε κακή κατάσταση", λέει ο Ίβο Χατζιμίσεφ. "Από την Εθνική Πινακοθήκη δεν ήταν βέβαιοι ότι από το υλικό αυτό μπορούν να αποκατασταθούν οι παλιές φωτογραφίες για μια συλλογή. Εργάζομαι εθελοντικά εδώ και 10 χρόνια στην πινακοθήκη στο φωτογραφικό τμήμα. Με ρώτησαν αν τα στιγμιότυπα αυτά μπορούν να εκτεθούν. Έτσι γνώρισα την Νόνκα Μάτεβα, απόστρατο αξιωματικό. Από αυτήν έμαθα λεπτομέρειες για το τουφέκι και πόσο μακριά πηγαίνει η σφαίρα παράλληλα με αυτό, όμως, αρχίσαμε να εξετάσουμε , αυτές σχεδόν αόρατες εικόνες. Αποκαταστάθηκα τις παλιές φωτογραφίες, προσπαθώντας να διατηρήσω το πνεύμα τους. Πρόκειται για ανθρώπινα πρόσωπα – έπρεπε να τους καθαρίσω και συμπληρώσω τα μέρη όπου ο χρόνος έχει ανεπανόρθωτα διαγράψει. Η συλλογή είναι εξαιρετικά πολύτιμη μια και αποτελούν μέρος των άλμπουμ ατόμων που συμμετείχαν στον πόλεμο, οι οποίοι έχουν κάνει τα στιγμιότυπα ως αναμνηστικό".

Σύμφωνα με τον Ίβo Χατζημίσεφ έχει φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από επαγγελματικούς φωτογράφους, αλλά και μεταξύ των αξιωματικών υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι επίσης ασχολούνταν με την τέχνη αυτή. "Παρουσιάζουν την καθημερινότητα, τη διάθεση, το πνεύμα, που επικρατούσε τότε", συνεχίζει ο δεξιοτέχνης της φωτογραφίας. "Μπορείτε να δείτε τη φρίκη του πολέμου, την καταστροφή. Η ισχυρότερη εικόνα παρουσιάζει μερικά άτομα που σκάβουν ένα κοινό τάφο. Και κάτω από το στιγμιότυπο, ο άνθρωπος που έκανε το άλμπουμ έγραψε: "Το μέτωπο. Γιατί;" Έτσι θα καταλάβουμε σε τι συνίσταται η δύναμη αυτής της έκθεσης".