Η Βουλγαρία θα προσπαθήσει να λύσει τα συσσωρευμένα από χρόνια προβλήματα στους τομείες της παιδείας και των επιστημών με την βοήθεια της ΕΕ. Στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020 στη Βουλγαρία θα πραγματοποιείται το εντελώς νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Επιστήμη και Εκπαίδευση για Έξυπνη Ανάπτυξη" που θα έχει ακριβώς τον στόχο αυτό.

Το πρόγραμμα θα διαχειρίζεται το υπουργείο Παιδείας και Επιστημών. Η μεταρρύθμιση θα χρηματοδοτηθεί με περίπου 600 εκ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά ταμεία και με περίπου 100 εκ. ευρώ εθνική συγχρηματοδότηση. Η Βουλγαρία όμως θα πρέπει να καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες για να ξεπεράσει τουλάχιστον κατά κάποιον βαθμό την σοβαρή καθυστέρησή της. Εάν ο ευρωπαϊκός στόχος είναι το 2020 το 3% του ΑΕΠ να κατευθύνεται για επιστημονική, ερευνητική και αναπτυξιακή δραστηριότητα, οι βουλγαρικές φιλοδοξίες είναι μόνο για 1,5%.

"Προς το παρόν η χρηματοδότηση της επιστημονικής δραστηριότητας της Βουλγαρίας είναι 3-4 φορές μικρότερη από το απαραίτητο", σχολιάζει ο υφυπουργός Παιδείας, καθηγητής Νικολάι Ντένκοφ. "Με ευρωπαϊκά κονδύλια θα προωθούνται ποιοτικές επιστημονικές έρευνες που να μετατραπούν σε μηχανή για την ανάπτυξη της βουλγαρικής οικονομίας. Προβλέπεται επίσης και η δημιουργία κέντρων για ύψιστες επιτεύξεις. Πρωτοπόρα πανεπιστήμια και επιστημονικά ινστιτούτα θα λάβουν χρηματοδότηση για τον εκμοντερνισμό της επιστημονικής τους υποδομής και εργαστηρίων. Θα υποστηριχθούν και ειδικοί με επιτεύξεις που συμβάλλουν στο καινοτομικό δυναμικό της οικονομίας που είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι".

"Στη Βουλγαρία υπάρχει εξαιρετική συσσώρευση πόρων στη Σόφια, τόσο χρηματικών, έστω και λίγων, όσο και επιστημονικών", συνεχίζει ο υφυπουργός Παιδείας, Νικολάι Ντένκοφ. "Το 86% της χρηματοδότησης επιστημονικών ερευνών είναι στην πρωτεύουσα που είναι για λογαριασμό των υπόλοιπων περιοχών της χώρας. Για τον λόγο προβλέπουμε ενθάρρυνση των κέντρων στην επαρχία ώστε να εξυπηρετούν τα περιφερειακά συμφέροντα των επιχειρήσεων. Θα υποβοηθάμε επίσης τη συμμετοχή των Βουλγάρων επιστημόνων σε διεθνή προγράμματα. Η βουλγαρική επιστήμη κατόρθωσε να επιβιώσει αυτά τα δύσκολα χρόνια έως έναν μεγάλο βαθμό επειδή ήταν πάντα συνδεδεμένη με τις διεθνείς έρευνες".

Έως το 2020 η Βουλγαρία πρέπει να βελτιώσει την πρόσβαση σε ΑΕΙ και να αυξήσει το μερίδιο των απόφοιτων ΑΕΙ ηλικίας 30-34 ετών έως το 36%. Οι ταλαντούχοι φοιτητές θα λαμβάνουν ευκαιρία για εκδήλωση σε επιστημονικά σεμινάρια και διασκέψεις. Οι νέοι άνθρωποι θα ενθαρρύνονται να σπουδάζουν παιδαγωγικές ειδικότητες, και για τον σκοπό θα χορηγούνται ειδικές υποτροφίες. Προβλέπονται επίσης κονδύλια για την αύξηση της εξειδίκευσης των καθηγητών πανεπιστημίου.

Ο μεγάλος αριθμός παιδιών που δεν ολοκληρώνουν τη μέση εκπαίδευσή τους θα αντιμετωπίζεται με διάφορες μορφές εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Ειδική έμφαση δίνεται και στη δια βίου μάθηση.

"Η ιδέα είναι να δημιουργηθεί εθνικό σύστημα, που να επιτρέπει ευέλικτες προσβάσεις σύμφωνα με τις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων ανθρώπων, έτσι που να μπορούν να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και πιστοποιητικά. Θα υποβοηθήσουμε επίσης τη διττή εκπαίδευση, τις εταιρίες προπόνησης, την πρακτική εξάσκηση σε πραγματικό εργασιακό περιβάλλον, μέσω των οποίων γίνεται η επαγγελματική εκπαίδευση σε επίπεδο μέσης παιδείας. Θα υπάρχουν και χρηματικά κίνητρα για τις εταιρείες που παίρνουν μαθητές για εξάσκηση σε πραγματικό εργασιακό περιβάλλον".

Κονδύλια προβλέπονται και για την ένταξη στα σχολεία παιδιών από τις μειονότητες και παιδιών προσφύγων. Αναμένεται το επιχειρησιακό πρόγραμμα να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αργότερο τον Φεβρουάριο του 2015.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα