Νέος Νόμος περί του ενυπόθηκου δανεισμού θα εγκριθεί στη Βουλγαρία το α' τρίμηνο του έτους. Η πρωτοβουλία είναι της Κεντρικής Τράπεζας Βουλγαρίας σε αντιστοιχία με την Ευρωπαϊκή Οδηγία Ενυπόθηκου Δανεισμού (Mortgage Credit Directive), που εγκρίθηκε στα τέλη του περασμένου έτους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο στόχος είναι η βελτίωση της προστασίας των δικαιωμάτων των δανειοληπτών.

Παρόμοια νομοθετική πράξη είναι απαραίτητη για τη Βουλγαρία, επειδή ο ενυπόθηκος δανεισμός μέχρι τώρα βρίσκονταν υπό τη δικαιοδοσία του Νόμου περί των καταναλωτικών δανείων στον οποίο ρυθμίζονται διαφορετικά ως προς προθεσμία, ύψος και προορισμό δάνεια άνω των 400 λέβα για φυσικά πρόσωπα.

Τα βασικά προβλήματα που αναμένεται να ρυθμίσει ο νέος Νόμος είναι σε τρεις κατευθύνσεις - διαφανής διαμόρφωση των επιτοκίων εντός της προθεσμίας του δανεισμού, ύψος του τέλους πρόωρης απόσβεσης του δανείου και δικαίωμα του καταναλωτή να περιορίσει την ευθύνη του έως την τιμή του ακινήτου, σε περίπτωση αδυναμίας εξόφλησης του δανείου.

Η διαφανής διαμόρφωση των επιτοκίων των ενυπόθηκων δανείων περιλαμβάνεται στις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Οδηγίας. Το πρόβλημα είναι πολύ γνωστό στους Βούλγαρους πολίτες, επειδή οι περισσότερες τράπεζες στη χώρα άλλαζαν μονόπλευρα τα επιτόκια των δανείων. Σύμφωνα με το μελλοντικό νόμο, τα επιτόκια θα διαμορφώνονται βάσει τιμάριθμων που απεικονίζουν το μέσο επίπεδο των επιτοκίων στο οποίο οι τράπεζες ανταλλάσσουν προθεσμιακές καταθέσεις για το αντίστοιχο νόμισμα.

Η Ευρωπαϊκή Οδηγία προβλέπει το τέλος πρόωρης απόσβεσης να παραμείνει, ενώ στους καταναλωτές να εξασφαλιστεί το δικαίωμα να μπορούν να εξοφλήσουν πιο νωρίς τα δάνεια τους. Στη Βουλγαρία το τέλος αυτό καταργήθηκε τον Ιούλιο του 2014 με τροποποιήσεις του νόμου. Για να αντισταθμίσουν την κατάργηση του τέλους ορισμένοι χρηματοοικονομικοί θεσμοί καθιέρωσαν νέα τέλη ή αύξησαν λίγο τα επιτόκιά τους.

Ο νέος Νόμος θα διατηρήσει τις τροποποιήσεις της υπάρχουσας νομοθεσίας από το περασμένο έτος σχετικά με ένα πολύ σημαντικό για τη βουλγαρική κοινωνία ζήτημα - το δικαίωμα του οφειλέτη να επιλέγει το ύψος έως το οποίο θα φέρει ευθύνη. Οι δυνατότητες είναι για πλήρη ευθύνη, στο πλαίσιο του ανειλημμένου ποσού, ή για περιορισμένη ευθύνη – έως την τιμή του ακινήτου. Ο περιορισμός της ευθύνης προβλέπει εάν ο πελάτης δεν είναι σε θέση να πληρώνει τις δόσεις του, η τράπεζα να το αντισταθμίσει με το ποσό που θα λάβει από την πώληση του ακινήτου.

Στα τέλη του περασμένου έτους υπό την επιρροή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας άρχισε μείωση των τραπεζικών επιτοκίων στη χώρα. Ο ειδικός στον τομέα αυτό Τιχομίρ Τόσεφ σχολιάζει την διαδικασία αυτή ως εξής: "Μειώθηκαν τα επιτόκια στις καταθέσεις, που προς το παρόν κυμαίνονται στα επίπεδα 1 με 2,5%. Αυτό θα οδηγήσει και στη μείωση των επιτοκίων των πιστώσεων. Αναμένω οι πρώτες βελτιωμένες προσφορές να βγουν τον Φεβρουάριο - Μάρτιο. Και φέτος η τάση είναι τα επιτόκια σιγά-σιγά να πέφτουν, επειδή η ζήτηση πιστώσεων συρρικνώθηκε. Τελειώσαμε το 2014 με επιτόκια στα ενυπόθηκα δάνεια 6-7%. Αναμένω στα τέλη του 2015 να κυμαίνονται στα επίπεδα 5,5- 6,5%".

Για τα υπόλοιπα ήδη πιστώσεων οι προβλέψεις επίσης είναι για μείωση των επιτοκίων. Στα καταναλωτικά δάνεια στα τέλη του φετινού έτους αναμένονται τα επιτόκια να κυμαίνονται από 7 έως 13%, ενώ στα επιχειρηματικά δάνεια – από 4 έως 7%.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα