Από τις 5 μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου στη γκαλερί "Σρεντέτς" του υπουργείου Πολιτισμού στην πρωτεύουσα μπορεί να ειδωθεί η έκθεση "Ο αγαπητός Βάζοφ". Η έκθεση είναι αφιερωμένη στην 165^η επέτειο από τη γέννηση του μεγάλου μας συγγραφέα, ποιητή και δραματουργού Ιβάν Βάζοφ. Για τον Πατριάρχη της βουλγαρικής λογοτεχνίας, όπως αποκαλούν τον Βάζοφ περισσότερα λέει η Μιρέλλα Ιβανόβα, ποιήτρια, λογοτέχνης και έφορος του σπιτιού-μουσείου του Ιβάν Βάζοφ στη Σόφια.

"Στην τεράστια ποικιλία των έργων του ο καθένας μπορεί να βρει τον εαυτό του. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός που ο Βάζοφ είναι ο εθνικός μας συγγραφέας, γιατί μας είδε, περιέγραψε και προέβλεψε μέχρι και σήμερα τέτοιους που είμαστε. Το πιο σημαντικό, που προσπάθησε να μας μάθει, είναι να αγαπάμε τον εαυτό μας τέτοιους που είμαστε. Ο Βάζοφ μας λέει ότι σε περίπτωση που δεν κατορθώσουμε να ανεβούμε στις επτά λίμνες της Ρίλα, είναι καλά να διαβάσουμε το γλαφυρό του και σήμερα οδοιπορικό "Η μεγάλη έρημος της Ρίλα". Ή όταν δε μας φτάνουν αξιόλογες λέξεις να εκφράσουμε την αγάπη μας προς τη Βουλγαρία, αλλά και την πίκρα απ’ αυτή, να διαβάσουμε το ποίημά του "Πατρίδα μου, αγαπημένη". Σήμερα παντού μπορούμε να βρούμε ποιήματα του Βάζοφ. Με τραγικές αφορμές πολλοί προσφεύγουν στα λόγια του ποιητή "Βουλγαρία μου, εκείνοι πέθαναν για σένα", από το έργο του "Το νέο νεκροταφείο της Σλίβνιτσα".

Κατά πόσο τα έργα του Βάζοφ μεταφράζονται στο εξωτερικό;
"Είναι ο πιο μεταφρασμένος Βούλγαρος συγγραφέας μέχρι και σήμερα. Υπάρχει και ένα περίεργο γεγονός – το μυθιστόρημα "Κάτω από το ζυγό" μεταφράστηκε και εκδόθηκε στην αγγλική γλώσσα πριν από τη βουλγαρική ατομική έκδοσή του. Η μετάφραση έγινε μετά τη δημοσίευση του μυθιστορήματος στη "Συλλογή λαϊκών σοφιών και έργων" που κυκλοφόρησε στο υπουργείο Παιδείας στη Βουλγαρία. Πρόσφατα ο καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας Αλεξάνταρ Σουρμπάνοφ και ο διακεκριμένος ειδικός βουλγαρικής γλώσσας και λογοτεχνίας, ο καθηγητής Μάικλ Χόλμαν από την Αγγλία εκδήλωσαν ενδιαφέρον και ετοιμάζουν σύγχρονη ερμηνεία των πρώτων μεταφράσεων του "Κάτω από το ζυγό", καθώς σε τι βάση πραγματοποιήθηκαν. Γιατί, εκτός από την αγγλική μετάφραση του μυθιστορήματος που είναι νωρίτερη από την πρώτη βουλγαρική έκδοση, η σουηδική έκδοση του μυθιστορήματος ως ένα βαθμό επίσης είναι νωρίτερη. Η δανέζικη μετάφραση κυκλοφορεί σχεδόν ταυτόχρονα με την πρώτη έκδοση. Δέκα χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου, το έργο μεταφράζεται σε σχεδόν όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές γλώσσες, καθώς και σε όλες τις γειτονικές χώρες. Συγκρίνεται με την εποποιία του Ομήρου ως εθνικό έπος. Σήμερα υπάρχουν πλέον και νέες μεταφράσεις του μυθιστορήματος, γιατί η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός, αναπτύσσεται και εμπλουτίζεται. Τόσο στην Αμερική, όσο στη Γαλλία αυτές οι νέες μεταφράσεις βασίζονται σε μια πιο σύγχρονη γλώσσα".

Στην έκθεση στη γκαλερί "Σρεντέτς" συμπεριλαμβάνονται περισσότερα από 30 έργα διακεκριμένων ζωγράφων όπως οι Μάρκβιτσκα, Αντόν Μίτοφ, Πέταρ Μορόζοφ, Ζέκο Σπιριντόνοφ, Ράικο Αλέξιεφ, Γκεόργκι Εβστάτιεφ, και του γλύπτη Αντρέι Νικόλοφ – δώρα για τον Βάζοφ. Παρουσιάζονται και καταπληκτικά συγχαρητήρια μηνύματα, ασημένια λύρα με στεφάνι, πάνω στα φύλλα του οποίου έχουν γραφτεί τα ονόματα έργων του Βάζοφ.

Γιατί ο Βάζοφ είναι τόσο αγαπητός;
"Εδώ εκθέτουμε τα δώρα, που λάμβανε, τα γράμματα απ’ όλη τη χώρα, από τα μέτωπα του Β' Βαλκανικού Πολέμου του 1913 και του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, που έπαιρνε από φαντάρους, από γονείς σκοτωμένων νέων ανθρώπων στο μέτωπο. Όταν τα δει, μπορεί κανείς να καταλάβει τη μεγάλη ευγνωμοσύνη και σεβασμό του έθνους για τον Βάζοφ. Δεν έχουμε άλλη τόσο πλήρη και μεγαλοπρεπή παρουσία στη βουλγαρική κοινωνική σκηνή σαν τη δική του", συνοψίζει η Μιρέλλα Ιβανόβα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
Φωτογραφίες: Βενέτα Παβλόβα