Στην πρωτοβουλία "Ευρωπαϊκές συζητήσεις" που ξεκίνησε το Σαββατοκύριακο και διοργανώνεται με αφορμή την 10^η επέτειο από την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης της Βουλγαρίας στην ΕΕ, επισημάνθηκε ότι η χώρα μας δεν επωφελείται στον απαραίτητο βαθμό ως μέλος στην ΕΕ. Η Ευρωπαία επίτροπος Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα συνέστησε στις αρχές σε όλα τα επίπεδα να υιοθετήσουν πολύ πιο σοβαρή στάση απέναντι στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων, χάρη στην οποία η Πολωνία, η Λετονία και η Λιθουανία αυξάνουν τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξής τους κατά 1,7-2,1% ετησίως. Η επίτροπος Γκεοργκίεβα με ανησυχία επεσήμανε ότι για την προηγούμενη προγραμματική περίοδο η Βουλγαρία ακόμη έχει 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ μη απορροφημένα χρήματα, ενώ κατά τη νέα, που αρχίζει τώρα και θα διαρκέσει 7 χρόνια, για τη χώρα προβλέπονται άλλα 16 δισεκατομμύρια.

Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης "Περιφερειακή πολιτική" της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε απορρόφηση των κονδυλίων από τα ταμεία της ΕΕ η Βουλγαρία κατέχει την 23^η θέση ανάμεσα στις 28 χώρες μέλη της Ένωσης για την προγραμματική περίοδο 2007-2013. Λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη ανάγκη για εξωτερική χρηματοδότηση και η συνεχής μείωση των άμεσων ξένων επενδύσεων, οι βουλγαρικές αρχές θα έπρεπε να κάνουν και το αδύνατο για να αξιοποιήσουν τους ευρωπαϊκούς πόρους και να δείξουν ότι εκτιμούν κάθε ευρώ που ήρθε από τις Βρυξέλλες.

Τα γεγονότα όμως δείχνουν άλλο. Η Βουλγαρία καθυστερεί αισθητά στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων και πιο χαμηλά στην κατάταξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι μόνο η Ιταλία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ρουμανία και η Κροατία. Για την περίοδο 2007-2013 η Βουλγαρία κατόρθωσε να αξιοποιήσει μόλις δύο τρίτα των προβλεπόμενων για τη χώρα χρηματικών πόρων. Το 2015 είναι το τελευταίο έτος κατά το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθούν οι επιχορηγήσεις από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο της ΕΕ. Και λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο μέχρι τώρα, ο μεγάλος στόχος της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης – τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στη Βουλγαρία και η μεγαλύτερη δυνατή προσέγγισή τους στο βιοτικό επίπεδο στο πιο ανεπτυγμένο μέρος της Ευρώπης, φαίνεται ανέφικτος.

Η ανικανότητα της βουλγαρικής διοίκησης να δουλεύει και να πείθει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων για χρηματοδότηση προγραμμάτων και σχεδίων οφείλεται σε διάφορους λόγους. Ένας από τους κύριους είναι η έλλειψη εμπειρίας των εθνικών θεσμών, για τους οποίους η προγραμματική περίοδος που τελειώνει τώρα, στην ουσία ήταν η πρώτη και δεν είχαν εμπειρία στην εργασία ανάλογα με τις απαιτήσεις των Βρυξελλών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη διαφθορά, για την οποία η Σόφια δέχεται συνέχεια κριτικές από τις Βρυξέλλες.

Τώρα διεξάγονται διαπραγματεύσεις και εξετάζονται τα σχέδια για τα νέα επιχειρησιακά προγράμματα της ΕΕ για τη Βουλγαρία κατά την περίοδο 2014-2020. Μέχρι τώρα τα πράγματα προχωράνε ομαλά. Ήδη εγκρίθηκαν τέσσερα νέα επιχειρησιακά προγράμματα από συνολικά έξι. Στα τέλη του 2013 εγκρίθηκε το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού" με προϋπολογισμό άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, και αργότερα το "πράσινο φώς" δόθηκε και στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Μεταφορές και υποδομές μεταφορών", το οποίο είναι ύψος σχεδόν 1,9 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Στα τέλη Φεβρουαρίου η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Σόφια ανακοίνωσε ότι εγκρίθηκε και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Καλή διοίκηση", ύψους 336 εκατομμυρίων ευρώ. Μετά κατέστη σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Επιστήμη και εκπαίδευση για έξυπνη ανάπτυξη" με προϋπολογισμό 701 εκατομμυρίων ευρώ.

Φαίνεται ότι σε ορισμένο βαθμό δικαιολογείται η αισιοδοξία του αναπληρωτή πρωθυπουργού αρμόδιου για θέματα οικονομικής πολιτικής και διαχείρισης ευρωπαϊκών κονδυλίων Τομισλάβ Ντόντσεφ, ο οποίος είναι πεπεισμένος ότι το 2015 θα είναι καλύτερο από το περασμένο σε ό,τι αφορά την απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Ακόμη υπάρχουν μερικά εκκρεμή θέματα, που είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων με την Κομισιόν στα προγράμματα "Περιοχές σε ανάπτυξη" και "Περιβάλλον". Αυτόν τον μήνα ο κ. Ντόντσεφ ελπίζει σχεδόν όλα τα προγράμματα να εγκριθούν. Σε περίπτωση που καθυστερήσει η έγκριση κάποιου σημαντικού προγράμματος, όπως για παράδειγμα "Περιοχές σε ανάπτυξη" ή "Περιβάλλον", η κυβέρνηση έχει την ετοιμότητα να ξεκινήσει τα πρώτα σχέδια το α' εξάμηνο του 2015, χρησιμοποιώντας για τον σκοπό δάνεια από τον προϋπολογισμό.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα