Συγκρατημένη αισιοδοξία. Έτσι εν συντομία μπορεί να συνοψιστεί η θέση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για υπογραφή της Διατλαντικής Εμπορικής και Επενδυτικής Εταιρικής Σχέσης (TTIP) μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ. Η εν λόγω θέση παρουσιάστηκε στους Βούλγαρους πολιτικούς και στα βουλγαρικά μίντια στη διάρκεια της συζήτησης της έκθεσης "Νέα αρχή για την Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίους και Επενδύσεων", που παρουσιάστηκε από έναν από τους δημιουργούς της – τον Γιόζεφ Γιάνινγκ, μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής.

Στόχος της Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων είναι η εξάλειψη των εμποδίων για εμπόριο και ξένες επενδύσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ και των ΗΠΑ. Τα οφέλη για τη βουλγαρική οικονομία είναι βασικά στις δυνατότητες για εξαγωγές, για προσέλκυση ξένων επενδύσεων και δημιουργία θέσεων εργασίας. Η χώρα έχει θετικό εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ, δείχνουν τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Έρευνα του Ινστιτούτου για Ελεύθερη Οικονομία συγκεκριμενοποιεί ότι η Βουλγαρία εξάγει για τις ΗΠΑ εμπορεύματα αξίας περίπου 500 εκατ. δολ. ετησίως. Εξάγει επίσης και υπηρεσίες για αμερικανικές εταιρείες αξίας περίπου 200 εκ.δολ. Πρόκειται κυρίως τα έτσι ονομαζόμενα τηλεφωνικά κέντρα εξυπηρέτησης call centers. Της ίδιας αξίας των περίπου 200 εκ.δολ. ετησίως είναι και η συμμετοχή βουλγαρικών εταιριών στην αλυσίδα παραγωγής άλλων ευρωπαϊκών εταιριών, συνήθως αυτοκινητιστικών, που σε συνέχεια εξάγουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ.

Ο Βούλγαρος υπουργός Οικονομίας, Μποζιντάρ Λουκάρσκι δήλωσε σχετικά με το θέμα τα εξής: "Η Διατλαντική Συμφωνία είναι η πιο ολοκληρωμένη συμφωνία για ελεύθερο εμπόριο έως σήμερα. Αναμένουμε την υπογραφή της για να επιτευχθούν τα εξής συγκεκριμένα για τη Βουλγαρία αποτελέσματα: κατάργηση των δασμών, διευκόλυνση και βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά των ΗΠΑ, κατάργηση των εμποδίων για εμπόριο, διευκόλυνση της δραστηριότητας των εμπόρων".

Παρόμοιο είναι το μοντέλο ένταξης της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των Βουλγάρων πολιτών αξιολογεί το ευνοϊκό αποτέλεσμα της πράξης αυτής.

Η αντιπολίτευση, τα αριστερά κόμματα που συμπαθούν τη Ρωσία, καθώς και ορισμένες οργανώσεις των πολιτών, αντιμετωπίζουν τη Διατλαντική Συμφωνία σαν απειλή. Οι βασικές κριτικές των αριστερών πολιτικών είναι ότι η Διατλαντική Συμφωνία θα επιτρέψει να πουλιούνται στην Ευρώπη γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, να γίνεται δυνατή η εξόρυξη αερίου από σχιστόλιθο, καθώς και ότι η Συμφωνία θα οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό των δικαιωμάτων της εργατικής νομοθεσίας.

Η υπογραφή της Συμφωνίας θα επιτρέψει τη δημιουργία πολύ μεγάλης αγοράς, το πολιτικό αποτέλεσμα από την οποία δε θα είναι λιγότερο σημαντικό από το οικονομικό.

Πιθανόν στον τομέα της ενέργειας και της άμυνας θα μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Η Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων θα ενισχύσει την οικονομική ενοποίηση στην ΕΕ, καθώς και τον ρόλο της ΕΕ και των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία και γεωπολιτική. Το λιγότερο επειδή η "νέα Δύση" που διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα της Συμφωνίας θα επιβάλλει τα εμπορικά πρότυπα. Ενώ αυτό πιθανόν θα εξασθενίσει τις θέσεις των άλλων παγκόσμιων δυνάμεων σαν τη Ρωσία, Κίνα, Ινδία.

Τα βασικά προβλήματα για την απελευθέρωση του εμπορίου είναι οι διαφορές στο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ και των ΗΠΑ. Το μεγάλο μέρος των ζητημάτων αυτών ήδη εξαιρέθηκε από τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων. Η Συμφωνία δεν θα περιλαμβάνει του εξής τομείς: ενέργεια, χημεία, τρόφιμα, υπηρεσίες στον κοινωνικό τομέα, νομικές εργασιακές σχέσεις. Αυτό σημαίνει ότι εάν αμερικανική εταιρεία θέλει να καλλιεργεί γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς σε χώρα μέλος της ΕΕ, αυτό δε θα της επιτραπεί. Καθώς επίσης και ότι οι Αμερικανοί εργοδότες θα πρέπει να τηρούν την ισχύουσα εργατική νομοθεσία στις χώρες στις οποίες αναπτύσσουν δραστηριότητα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα