Έλλειψη εθνικών στόχων – αυτό είναι το βασικό πρόβλημα της βουλγαρικής αγροτικής οικονομίας. Το πόρισμα είναι του Ινστιτούτου Oικονομικών Eρευνών της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών μετά από μεγάλης κλίμακας έρευνα για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων από την πρώτη προγραμματική περίοδο 2007-2013 για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Περιβάλλον", την Κοινή Αγροτική Πολιτική και το Πρόγραμμα ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών.

Σύμφωνα με τους οικονομικούς της Ακαδημίας Επιστημών, η Βουλγαρία έχει απορροφήσει περίπου το 80% των πόρων από τα προγράμματα, δηλαδή περίπου 6,3 δις ευρώ. Παρά την σημαντική χρηματοδότηση, δεν υπάρχουν σαφώς διατυπωμένες προτεραιότητες. Τα χρήματα, λοιπόν, δεν συνέβαλαν για την ανάπτυξη ανταγωνίσιμης γεωργίας.

"Προτεραιότητες λείπουν", ισχυρίζεται ο υφηγητής Ογκνιάν Μπογιουκλίεφ. "Λές και ο σκοπός είναι να απορροφήσουμε τα χρήματα, και όχι να πετύχουμε αποτέλεσμα, να αναζωογονήσουμε την γεωργία, να την καταστήσουμε και πάλι ηγετικό κλάδο της οικονομίας. Μετά το 2007 τα χρήματα κατευθύνονται κυρίως στην σιτοπαραγωγή. Η Βουλγαρία παράγει περίπου 3,5-4 εκ. τόνους σιτηρών ετησίως. Πριν 25 χρόνια, όμως, η χώρα μας παρήγε περίπου 14 εκατ. τόνους σιτηρών ετησίως. Πριν 25 χρόνια η χώρα μας ήταν ένας από τους μεγάλους παραγωγούς φρούτων και λαχανικών, που ικανοποιούσαν απολύτως τις ανάγκες της εσωτερικής αγοράς".

Σύμφωνα με τον καθ. Μπογιουκλίεφ η Βουλγαρία είναι μικρή χώρα και δεν μπορεί να ανταγωνιστεί με παραγωγούς σιτηρών, όπως είναι το Καζαχστάν, η Ουκρανία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και άλλες χώρες: "Ανεξάρτητα εάν θα παράγονται σιτηρά, ντομάτες ή μήλα, η επιχορήγηση είναι η ίδια. Μεγάλο μέρος των παραγωγών μας είναι μεγάλοι αγρότες ή άλλοι επενδυτές, που αναζητούν τον γρηγορότερο δρόμο για τα χρήματά τους. Στην περίπτωση φταίνε όχι οι εταιρείες, αλλά η εθνική πολιτική. Εάν ο στόχος, που επιδιώκουμε, είναι η αφομοίωση κονδυλίων, πετύχαμε τον στόχο μας".

Ως μειονέκτημα της μέχρι τώρα πολιτικής στην γεωργία αναφέρεται η έλλειψη ανταγωνίσιμων οικογενειακών αγροκτημάτων. Οι επιχορηγήσεις κατευθύνονται κυρίως προς τις μεγάλες φάρμες - περίπου 3-4% των μεγάλων παραγωγών απορρόφησαν το 78% των επιχορηγήσεων. Οι μικρομεσαίοι αγρότες λαμβάνουν μικρότερες ως συνολική αξία επιδοτήσεις. Από την άλλη δεν έχουν το δυναμικό να προετοιμάζουν σχέδια για χρηματοδότηση στα πλαίσια ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Δεν υπάρχει επίσης πολιτική, που να ενθαρρύνει την παραγωγή μοναδικών λόγω του βουλγαρικού κλίματος προϊόντων, όπως φρούτα και λαχανικά, μέλι, ροδέλαιο, ανατολίτικα καπνά, τυρί φέτα, γάλα, κασέρια κλπ.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα