Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας "Έδρα: γιαγιά" 18 νέοι έζησαν περίπου έναν μήνα σε τέσσερα χωριά της Ροδόπης κοντά στην πόλη Λάκι – στα Τζούρκοβο, Ντριάνοβο, Γιούγκοβο και Μαναστίρ. (Το Μαναστίρ είναι το χωριό με μεγαλύτερο υψόμετρο όχι μόνο στη Βουλγαρία, αλλά και στα Βαλκάνια.) Ο στόχος τους ήταν να προετοιμάσουν ιδέες που από μακροπρόθεσμη άποψη να βοηθήσουν στα εν λόγω χωριά να λύσουν τα προβλήματά τους. Οι ιδέες θα ανακοινωθούν στο φόρουμ "Empatheast" για κοινωνική αλλαγή στην Ανατολική Ευρώπη μέσω ενσυναίσθησης που θα διεξαχθεί στα μέσα Νοεμβρίου. Πριν αυτό όμως οι νέοι θα εργάζονται μαζί με μέντορες και θα έχουν και την βοήθεια του δικτύου "Εργοστάσιο για ιδέες" από ανθρώπους με εμπειρίες σε διάφορους τομείς, για να μπορεί η ιδέα να γίνει πραγματικότητα το αργότερο έως την επόμενη άνοιξη.

Η ΓιανίναΤάνεβα, υπεύθυνη του σχεδίου, μας διηγείται για τα πράγματα που εντυπωσίασαν τους νέους στη διάρκεια της παραμονής τους στα χωριά: "Μία από τις κοπέλες που έζησε στο Τζούρκοβο μας είπε ότι το σημαντικότερο που έμαθε είναι ότι όταν αρκετό χρονικό διάστημα ζεις με ηλικιωμένους ανθρώπους αυτό σε κάνει να συνειδητοποιήσεις την αξία της ζωής και τη συμπεριφορά των ανθρώπων αυτών προς τη ζωή. Και συνήθως είναι πολύ πιο φωτεινή και γεμάτη ζωή από τη δική μας νεανική εικόνα, παρόλο που βρίσκονται θεωρητικά πιο κοντά στο θάνατο. Αυτό νομίζω είναι το πιο πολύτιμο που ο άνθρωπος μπορεί να ανακαλύψει - το νόημα της ζωής, αντιμετωπίζοντας τα γεράματα. Το άλλο που μου είπαν οι συμμέτοχοι είναι πως κατάλαβαν πόσο σημαντικό είναι να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στις γιαγιές και τους παππούδες τους και να προσπαθούν να μαθαίνουν κάτι απ αυτούς. Καταλάβαμε πως η σχέση μεταξύ των γενιών είναι απολύτως δυνατή, φτάνει να υπάρχει η πρόθεση και να συνειδητοποιείται και από τις δύο πλευρές σαν ανάγκη. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι σε ένα από τα χωριά ειδικά μάθαιναν λέξεις που οι νέοι χρησιμοποιούν, ενώ ως αντάλλαγμα τους μάθαιναν σε λέξεις από την περιοχή τους. Είναι μία ανταλλαγή από την οποία όλοι έχουν όφελος".

Σε κάθε από τα τέσσερα χωριά διοργανώνονταν διάφορες εκδηλώσεις: "Στο Τζούρκοβο οι νέοι που συμμετείχαν στο σχέδιο βοήθησαν για την επισκευή του παλιού φούρνου και ζύμωσαν περισσότερα από 600 ψωμιά που μοίρασαν στους ανθρώπους στην γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου", αναφέρει η ΓιανίναΤάνεβα. "Στο χωριό Μαναστίρ έκαναν αναπαράσταση της μετοίκησης των κατοίκων του χωριού από το Νταβίντκοβο, και χάρισαν καμπάνα για το παρεκκλήσι. Στο Ντριάνοβο σηματοδότησαν ένα μονοπάτι πάνω από το χωριό από το οποίο υπάρχει απίθανη θέα και θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των τουριστών στη Ροδόπη. Επίσης οι άνθρωποι εκεί διοργάνωσαν μαζί με τον φωνητικό όμιλο του Ντριάνοβο μία γιορτή του χωριού, στην οποία οι νέοι έμαθαν να μαγειρεύουν χαρακτηριστικά σπεσιαλιτέ της περιοχής. Υπήρχε η ατμόσφαιρα επικοινωνίας μεταξύ των γενιών, που άφησε ευχάριστες αναμνήσεις στις καρδιές των ανθρώπων".

Οι νέοι βοηθούσαν στους ηλικιωμένους ανθρώπους, έμαθαν να υφαίνουν, να κάνουν παραδοσιακά για την περιοχή κοσμήματα, να κάνουν γλυκό κουταλιού από βατόμουρα κ.α. Από τι έχει ανάγκη το σχέδιο;
"Έχουμε ιδέα να κάνουμε δίσκο με τον Φωνητικό όμιλο του Ντριάνοβο που διατηρεί το απίθανο φολκλόρ της περιοχής αυτής της Ροδόπης. Καλούμε όλους που μπορούν να βοηθήσουν. Αυτό είναι από τα λίγα πράγματα που θα έχουν ανάγκη από χρηματοδότηση, ενώ στο εξής θα έχουμε ανάγκη από πολλούς εθελοντές. Θα ζητούμε ανθρώπους για διάφορες δραστηριότητες για σύντομο χρονικό διάστημα – από ένα Σαββατοκύριακο- για να βγάζουν πατάτες, να κάνουν λιουτενίτσα κ.α. Ο χειμώνας είναι εποχή στην οποία επίσης οι κάτοικοι των χωριών αυτών θα έχουν ανάγκη από υποστήριξη επειδή τον τελευταίο χειμώνα με το πολύ χιόνι που έπεσε τα χωριά αυτά έμειναν πέντε μέρες χωρίς ρεύμα. Θα θέλαμε να συγκεντρώσουμε χρήματα για να αγοράσουμε γεννήτρια για κάθε από τα χωριά. Του χρόνου τα χωριά θα πρέπει να υποβάλλουν υποψηφιότητα για νέους ανθρώπους επειδή φέτος οι επιθυμούντες ήταν αρκετά περισσότεροι από τα χωριά με τα οποία αποφασίσαμε να αρχίσουμε. Στην επόμενη έκδοση θα επεκτείνουμε και το αντικείμενο του σχεδίου μας", ίπε καταλήγοντας η ΓιανίναΤάνεβα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα
Φωτογραφίες: Έδρα: γιαγιά