Τις τελευταίες εβδομάδες το θέμα για τις υπεράκτιες εταιρείες έγινε ιδιαίτερα επίκαιρο – οι αποκαλύψεις από τους «Φακέλους του Παναμά» απασχολούν όλο τον κόσμο και το κύμα αγανάχτησης εναντίων της απόκρυψης εισόδων και φόρων έθιξε και τη Βουλγαρία.

Στη χώρα μας, όμως, αισθανόμαστε κάποια απογοήτευση και μάλιστα αμφιβολία, για το ότι ανάμεσα στα ονόματα, που αναφέρθηκαν σχετικά με τις βρώμικες συναλλαγές, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν υπάρχουν βούλγαροι πολιτικοί.

Μετά τις αποκαλύψεις από τους «Φακέλους του Παναμά» η Κομισιόν ασχολήθηκε με το να αλλάξει τις οδηγίες της. Οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει πια να δηλώνουν τα έσοδα και τους φόρους τους, που πληρώθηκαν σε καθεμία από τις χώρες μέλη, καθώς και στις υπεράκτιες ζώνες. Η Βουλγαρία είναι ένα βήμα μπροστά από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη στη ρύθμιση των υπεράκτιων εταιρειών. Το 2014 εγκρίθηκε ειδικός νόμος, που απαγορεύει να κάνουν μπίζνες με το κράτος μέσω ιδιωτικοποίησης, κρατικών προμηθειών και άλλων. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε, ότι οι offshoreεταιρείες δεν είναι παράνομες, είναι απλώς ανήθικες.

Προς όφελος της κοινωνίας προετοιμάζονται και τροποποιήσεις στον Νόμο περί Υπεράκτιων Εταιρειών. Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού και Οικονομικών στη Βουλή Ντιμίταρ Τάνεφ από το «Μεταρρυθμιστικό Μπλοκ» δήλωσε, ότι μετά το σκάνδαλο του Παναμά είναι σαφές, ότι όχι μόνο η Βουλγαρία, αλλά και η Ευρώπη χρειάζεται εξ’ ολοκλήρου νέα νομοθεσία σ’ αυτό το ζήτημα.

«Ο νυν νόμος έχει αρκετές ελλείψεις, συμπεριλαμβανομένων και των κυρώσεων, που πρέπει να εφαρμόζουν οι θεσμοί. Αρχίσαμε συζητήσεις για τον νόμο αυτό ακόμη πριν το σκάνδαλο «Panamagate». Ο νόμος, που έπρεπε να εξεταστεί στην αίθουσα της Bουλής, αποσύρθηκε εν όψει των διαβουλεύσεων, που αρχίζουν στoπλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περιμένουμε από την Κομισιόν τις σχετικές πρωτοβουλίες και συστάσεις για αυστηρότερους νόμους για τα οικονομικά υποκείμενα, που έχουν καταγραφεί σε υπεράκτιες ζώνες.»

Ξεχωριστές χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα και πριν, αναζήτησαν την απόφαση στην αμνηστία των χρημάτων από υπεράκτιες ζώνες. Τέτοια ιδέα συζητήθηκε και στη Βουλγαρία. Ο Ντιμίταρ Τάνεφ, όμως, είναι επιφυλακτικός.

«Κατά τη γνώμη μου, στις βουλγαρικές συνθήκες αυτό μάλλον δε θα είναι αποτελεσματικό, παρόλο, που έχουμε στείλει γράμμα στον υπουργό Οικονομικών για το τι μπορούμε να περιμένουμε ως εισπράξεις στο ταμείο. Η αμνηστία μάλλον δεν είναι αναποτελεσματική, γιατί στη Βουλγαρία δεν είναι πρόβλημα η φοροδιαφυγή, επειδή οι φόροι είναι αρκετά χαμηλοί. Εάν υπάρχει πρόβλημα με την εκροή κεφαλαίων, συνδέεται μάλλον με ασαφή και εγκληματική προέλευση και γι’ αυτό δε θα έπρεπε να υπάρχει αμνηστία.»

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Οικονομικών Βλαντισλάβ Γκοράνοφ υποσχέθηκε έλεγχο για προέλευση των χρημάτων και για πληρωμένους φόρους. «Το κράτος έχει πλέον στρατηγική δράσης σχετικά με τις πληροφορίες για βούλγαρους ιδιοκτήτες από τους «Φακέλους του Παναμά» στις υπεράκτιες ζώνες», δήλωσε ο ίδιος. Η κυβέρνηση διατηρεί επαφή με τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων και όπως και άλλες κυβερνήσεις, έχει ζητήσει πληροφορίες, για να διευκολύνει τους ελέγχους. Απάντηση προς το παρόν δεν υπάρχει. Οι ερευνητές δημοσιογράφοι, όμως, δε θα παραδώσουν τα έγγραφα, επειδή αυτός είναι ο ρητός όρος της ανώνυμης πηγής της εφημερίδας «Ζιουντντόϊτσε τσάϊτουνγκ», στην οποία παραχωρήθηκε η τράπεζα στοιχείων. Αυτά δήλωσε κατηγορηματικά ο Βόλφγκανγκ Κραχ, αρχισυντάκτης της προαναφερόμενης εφημερίδας σε ειδική συνέντευξη για τη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία:

«Εκτός αυτού η ερευνητική δημοσιογραφία ζει από την εμπιστοσύνη των πηγών στους δημοσιογράφους. Εάν υποχωρήσουμε και μόνο μία φορά και παραδώσουμε την εμπιστοσύνη της πηγής μας, αυτό θα είναι το τέλος της ερευνητικής δημοσιογραφίας.»

Οι «Φάκελοι του Παναμά» δεν είναι η πρώτη δημοσιογραφική έρευνα στο θέμα. Αλλά αποδείχθηκε, ότι τα έγγραφα, που ερεύνησαν και δημοσίευσαν οι δημοσιογράφοι, διάθεταν και οι υπηρεσίες. Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν, ότι η διεθνής συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών δεν είναι καθόλου στενή και δεν είναι στο επίπεδο, στο οποίο θα έπρεπε να είναι, για να καταπολεμηθούν η φοροδιαφυγή, το ξέπλυμα χρημάτων και άλλα εγκλήματα.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα