Το σχέδιο Γιούνκερ ανακοίνωσε τον στόχο να συγκεντρώσει συνολικά 315 δισ. ευρώ επενδύσεις για τρία χρόνια που να τονώσουν την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών οικονομιών έως το 2018. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι σκοπεύει να παρατείνει την προθεσμία του σχεδίου. Και εάν ο ρυθμός χρηματοδότησης των επιχειρήσεων σε ορισμένες χώρες αντισταθμίζει την καθυστέρηση άλλων, για τη Βουλγαρία είναι δύσκολο να ειπωθεί εάν η πρωτοβουλία πραγματικά και ονομαστικά θα συμβάλει στην αύξηση του ΑΕΠ. Επειδή μέχρι στιγμής εγκρίθηκαν μόλις τέσσερα βουλγαρικά σχέδια αξίας κάτω των 10 εκ. ευρώ. Αρκετά σεμνή επίτευξη στο φόντο της σοβαρής έλλειψης επενδύσεων και της τεράστιας ανάγκης επιτάχυνσης της οικονομικής ανάπτυξης και αύξησης των εισοδημάτων του πληθυσμού.

Ουσιαστικά η αιτία γι’ αυτήν την εκ πρώτης όψεως έλλειψη ενθουσιασμού από πλευράς των βουλγαρικών αρχών για την υποβολή σχεδίων για χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, που μόνο για έναν χρόνο κατόρθωσε να συγκεντρώσει περίπου 100 δισ. ευρώ , δεν είναι μόνο τα σχέδια. Η ιδέα του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, να προσθέσει στις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις ακόμα ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο ενθάρρυνσης των εθνικών οικονομιών στην ουσία μένει λίγο γνωστή, δύσκολη για κατανόηση και κυρίως πολύ πιο απαιτητική προς τα σχέδια που υποβάλλουν υποψηφιότητα για χρηματοδότηση. Επειδή στις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται τα χρηματοδοτούμενα σχέδια να επιστρέψουν αργότερα τα χρήματα που έλαβαν, δηλαδή να δουλεύουν με κέρδος, έως ότου στο σχέδιο Γιούνκερ τα ιδιωτικά χρήματα που θα παραχωρήσει το Ταμείο πρέπει ύστερα από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να επιστραφούν από τους παραλήπτες. Κάτι που είναι πολύ δύσκολο, να μην πούμε αδύνατο, στην υλοποίηση π.χ. ενός σχεδίου για αστικό πάρκο κάπου στη Βουλγαρία. Αλλά αυτό είναι το μέλλον, ισχυρίζεται η κα Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος Προϋπολογισμού και Ανθρώπινων Πόρων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ακριβώς σ’ αυτό οφείλεται η αποτυχία των σχεδίων των βουλγαρικών αρχών να λάβουν από το σχέδιο Γιούνκερ χρήματα για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κατοικιών στη χώρα.

Ευκαιρίες για τη χώρα όμως υπάρχουν. Και το ισχυρίζονται τόσο οι επίσημοι στη Σόφια, όσο και οι ίδιοι οι ευρωκράτες. Οι ελπίδες προς το παρόν εστιάζονται σε έξι βασικά σχέδια που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με χρήματα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και στη συνέχεια να αποφέρουν κέρδη, που να επιτρέψουν την επιστροφή των χρημάτων. Πρόκειται για τον συνδετικό αγωγό φυσικού αερίου με την Ελλάδα, τον τερματικό σταθμό στη Βάρνα, το κέντρο διοικητικής μέριμνας στον Δρόμο του Μεταξιού μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, δύο ηλεκτραγωγούς και ακόμα ένα διεθνές σχέδιο που αφορά το φυσικό αέριο. Το προκαταβολικό κόστος των σχεδίων είναι ύψους περίπου2,6 δισ. ευρώ.

Η ανικανότητα της Βουλγαρίας να συμμετέχει πιο δραστήρια με δικά της σχέδια στο χρηματοοικονομικό σχέδιο του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ οφείλεται και σε ορισμένες αμφιλεγόμενες πτυχές του. Αφενός έχει ως στόχο τη χρηματοδότηση βασικά μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ οι μέχρι τώρα εμπειρίες δείχνουν ότι προτιμούνται μεγάλα σχέδια υποδομής που είναι αρκετά μακριά από τις δυνατότητες των μικρών επιχειρήσεων.

Προφανώς θα πρέπει να περάσει ακόμα λίγος χρόνος έως ότου οι μηχανισμοί του σχεδίου Γιούνκερ διευκρινιστούν και οι χώρες μέλη προετοιμάσουν το δικό τους διοικητικό και επιχειρηματικό δυναμικό στα επίπεδα του νέου χρηματοοικονομικού εργαλείου. Τελικά προς το παρόν και το επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ, και η Βουλγαρία κάνουν μαζί τα πρώτα βήματα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα