Μέσα στο κατακαλόκαιρο το Μικρό Τάρνοβο κάλεσε επισκέπτες από την Βουλγαρία και το εξωτερικό στο φεστιβάλ των παραδοσιακών τεχνών με θέμα «Όπως στο Μικρό Τάρνοβο – από την πηγή της Στράντζα». Οι κάτοικοι της πόλης και οι επισκέπτες της γιορτής είχαν την δυνατότητα να ρίξουν μια ματιά στα μυστικά της δημιουργίας χαλιών, πήλινων σκευών, καλαθιών, ξυλόγλυπτων και πλεκτών αλλά και να φτιάξουν οι ίδιοι έργα τέχνης ή να κάνουν βόλτα με ζωγραφισμένο κάρο. Επίσης είδαν πως αλέθεται το σιτάρι και έβρασαν πλιγούρι, δοκίμασαν τοπικές συνταγές.

«Οι βασικές καλλιέργειες της Σρτράντζα ήταν το σιτάρι, το κριθάρι, η βρώμη, το καλαμπόκι, διηγείται για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία η Καλίνα Ντρέντσεβα, μαέστρος του φολκλορικού ανσάμπλ «Μάγκντα Πουσκάροβα». Από τα καλάμια έκαναν πετιμέζι αλλά κατά βάση ασχολούνταν με τα δημητριακά. Μάζευαν τη σοδιά σε μεγάλα αμπάρια και μετά την πήγαιναν στους μύλους, με το αλεύρι ζύμωναν ψωμί και τυρόπιτες. Το καλύτερο σιτάρι το έκαναν πλιγούρι και το μαγείρευαν με κρέας ή το έκαναν γλυκό».

Ο Ατανάς Ορλόβ γυρίζει τον τροχό για τα πήλινα σκεύη. Μας δείχνει πώς να φτιάχνουμε στάμνες και μας εξηγεί πως μόνο η δική του τέχνη συνδυάζει και τα 4 στοιχεία της φύσης. «Η οικογένειά μου ασχολούταν με την αγγειοπλαστική από το 1826, διηγείται εκείνος. Οι πρόγονοί μου ήταν από το Άητος που προέρχεται από την ελληνική λέξη αετός ενώ στα βουλγάρικα λέγεται ορέλ. Έτσι όταν έβλεπαν τον προπάππου μου που προμήθευε με κεραμικά σκεύη το Πομόριε, το Νεσέμπαρ και τη Σωζόπολη όπου ζούσαν πολλοί Έλληνες έλεγαν «δέστε έρχεται το αετόπουλο (ορλέ) από το Άητος». Κατάφερα να μάθω την τέχνη μου στους γιούς μου, τον έναν μάλιστα τον έστειλα να σπουδάσει στο Τροϊάν. Εγώ είμαι πέμπτη γενιά αγγειοπλάστης, έχω τροχό που είναι 100 χρονών και τον φυλάω σαν κειμήλιο».

Στο πολιτιστικό κέντρο του Μάλκο Τάρνοβο θα αναβιώσουν την τέχνη της ύφανσης. Του πρότζεκτ ηγείται η Τόνκα Γιόβτσεβα που εργαζόταν 15 χρόνια σε βιοτεχνία.

«Τώρα ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε πανώ και τσάντες  γιατί για τα χαλιά δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση, λέει εκείνη. Υπάρχουν νέοι που ενθουσιάζονται και θέλουν να συμμετάσχουν αλλά ο τόπος γενικά έχει ερημώσει. Δεν υπάρχουν δουλειές και ο κόσμος πάει στις μεγαλύτερες πόλεις. Παλιότερα το Μάλκο Τάρνοβο ήταν διάσημο για τα κεντήματά του, όλα τα κάναμε στο χέρι, οι αργαλειοί μας είναι κάθετοι όπως στο Κότλεν».

Η κυρία Τόνκα μας αφήνει για να πάει στην πλατεία όπου οι ντόπιοι μαζεύονται για να τραγουδήσουν τον ύμνο της Στράντζα.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα