Εδώ και χιλιάδες χρόνια, μέσα σ’ ένα αδιάβατο δάσος, φύλακες με τη μορφή φιδιών σκαλισμένοι στα βράχια κρατούν το κλειδί ενός ειδωλολατρικού ιερού και του πολιτισμού που το δημιούργησε.

Τον Φεβρουάριο του 2016 ο φωτογράφος Μιροσλάβ Τσομπάνοβ ανακαλύπτει ένα ανθρώπινο προφίλ στην τοποθεσία «Βράχια των αετών» (στα βουλγάρικα Ορλόβι σκαλί) κοντά στο χωριό Σαρνίτσα, στην περιοχή του Χάσκοβο και ενημερώνει την αρχαιολόγο καθηγήτρια Άννα Ραντούντσεβα από την Βουλγαρική Ακαδημία των Επιστημών. Έτσι διοργανώνεται μια επιστημονική αποστολή που κατατάσσει το εύρημα στα βραχώδη ιερά που υπάρχουν διάσπαρτα στην Ανατολική Ροδόπη. 

Τον Ιούνιο μια ομάδα ενθουσιαστών με οδηγό την Παουλίνα Μίχοβα από το χωριό Ιαματικά λουτρά ξεκίνησε προς τα «Βράχια των αετών» για να φωτογραφίσει με ντρον τα βραχώδη ευρήματα και χάνεται στα γύρω δάση. Απογειώνοντας την κάμερα για να προσανατολιστούν τυχαία ανακαλύπτουν την επονομαζόμενη πλέον «Πόλη των φιδιών».

«Σε μια στιγμή βρεθήκαμε σε μια απροσπέλαστη τοποθεσία, διηγείται η Παουλίνα Μίχοβα. Στα  βράχια που ανυψώνονταν γύρω μας φαινόντουσαν σκαλισμένες στοές και αμέσως σκεφτήκαμε πως πρόκειται για ιερό. Στα πόδια μας σέρνονταν νερόφιδα από το κοντινό ποτάμι ενώ η ιπτάμενη κάμερα μας αποκάλυψε σκαλισμένα φιδίσια κεφάλια στο βράχο. Το λατρευτικό συγκρότημα απλώνεται σαν ημικύκλιο σε μια έκταση περίπου 900 μέτρων στην περιοχή Ντικίλιτας κοντά στο προϊστορικό ιερό στο χωριό Νότσεβο».

Η αυτοσχέδια αποστολή στέλνει κι αυτή το φωτογραφικό της υλικό στην καθηγήτρια Ραντούντσεβα.

«Δεν μιλάμε ακριβώς για πόλη, λέει η αρχαιολόγος. Πρόκειται για συγκρότημα από βράχια ενώ οι μορφές των φιδιών είναι ή κυριολεκτικές ή συνδυάζουν ανθρώπινα σώματα με φιδίσια κεφάλια. Ως τώρα δεν έχουν βρεθεί τόσο πολλές σε ένα σημείο και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως πρόκειται για μέρος του συστήματος βραχωδών ιερών της Ροδόπης». 

Στο αρχαίο βουνό υπάρχουν τουλάχιστον 250 λατρευτικοί τόποι ενώ οι μορφές συνήθως είναι σκαλισμένες στα βράχια με πέτρινα εργαλεία. Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν τα ευρήματα στην 8^η χιλιετηρίδα π. Χ. και μιλάμε για τα ίχνη ενός πολιτισμού που εξαφανίστηκε την 4^η χιλιετηρίδα. Συχνά στα βράχια υπάρχουν σκαλιά προς την κορυφή και μπορούμε να φανταστούμε τους ιερείς να απλώνουν τα χέρια προς τον ουρανό.

«Το φίδι σαν σύμβολο συναντάται συχνά στην προϊστορική χαλκολιθική εποχή, λέει ακόμα η κυρία Ραντούντσεβα. Σε πνευματικό επίπεδο το αντιλαμβάνονταν σαν μεσάζοντα μεταξύ των ανθρώπων και των θεών και πίστευαν πως τα φίδια στα ιερά τα φυλάνε».

Το φθινόπωρο μια νέα αρχαιολογική αποστολή ετοιμάζεται να ερευνήσει την «Πόλη των φιδιών» και να φέρει στο φως τα μυστικά της.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα