Στις αρχές του περασμένου αιώνα οι γυναίκες του Καλόφερ δημιουργούσαν πιο λεπτή και περίτεχνη δαντέλα από αυτή των Βρυξελλών. Δεν είχαν παρακολουθήσει μαθήματα σε σχολές και ακαδημίες, το πόδι τους δεν είχε πατήσει σε ευρωπαϊκές πόλεις, ούτε συμβάδιζαν με τις τάσεις της μόδας. Αλλά είχαν το πιο σημαντικό – διψούσαν για γνώση, αγαπούσαν την τέχνη και είχαν το χάρισμα της φαντασίας.
Η αναγεννησιακή πόλη Πέρουστιτσα μας γυρίζει πίσω στα χρόνια, όταν οι γυναίκες του Καλόφερ τελειοποιούν την τέχνη, της οποίας η φινέτσα αιχμαλωτίζει την καρδιά της Ευρώπης. Το λεγόμενο Σχολείο του Ντάνοφ /φέρει το όνομα του πρώτου του δασκάλου Χρίστο Γ. Ντάνοφ/ φιλοξενεί από τις 8 μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου όλους που θέλουν να μάθουν πώς να κάνουν διάφορα είδη δαντέλας – Βρυξελλών, φριβολιτέ,αζούρ και κενέ.
Το μυστικό της δαντέλας Βρυξελλών έφερε στη Βουλγαρία μετά την Απελευθέρωση η Ελισαβέτα Καραμίνκοβα και πρώτα το έμαθαν οι γυναίκες του Καλόφερ. Το πλέξιμο της δαντέλας γρήγορα έγινε ένα δημοφιλές χόμπι στην πόλη. Αλλά δε σταμάτησε με την απλή μίμηση των ευρωπαϊκών μοντέλων – οι βουλγάρες μαστόρισσες εμπλουτίζουν τη δαντέλα με νέα μοτίβα και έτσι από δαντέλα Βρυξελλών μετονομάζεται «δαντέλα του Καλόφερ».
«Οι γυναίκες του Καλόφερ πολύ γρήγορα κατάφεραν να ανοίξουν σχολείο, στο οποίο διδάσκονται οι βασικοί τρόποι πλεξίματος της δαντέλας. Σε λιγότερο από μισό αιώνα κατάφεραν να δημιουργήσουν δική τους σχολή και σε παγκόσμια έκθεση να λάβουν και χρυσό μετάλλιο – και μάλιστα εκεί, όπου δημιουργήθηκε η δαντέλα.» - λέει η Έμα Ζούνιτς, η οποία διδάσκει τα μαθήματα πλεξίματος δαντέλας στην Πέρουστιτσα.
Τι είναι το καθαρά βουλγαρικό στοιχείο στο πλέξιμο δαντέλας, που εισάγουν οι γυναίκες του Καλόφερ;
«Η δαντέλα Βρυξελλών είναι λεπτεπίλεπτη – πλέκεται πολύ χαλαρά, και πλένεται δύσκολα - εξηγεί η Έμα Ζούνιτς. – «Το πρώτο που κάνει η Βουλγάρα είναι να πλέκει τη δαντέλα πιο σφιχτά. Το δεύτερο είναι ότι τα βουλγαρικά μοντέλα εμπλουτίζουν τη δαντέλα με νέα μοτίβα - δεκάδες φύλλα σε σχήμα ηλιοτρόπιου, λουλουδιών, ζώων, πουλιών, σταχυών.»
Η Έμα Ζούνιτς λέει ακόμα ότι η δαντέλα Βρυξελλών είναι ένα από τα πιο ακριβά κεντήματα, όχι στη Βουλγαρία, αλλά στον κόσμο. «Δυστυχώς, αυτοί που έχουν χρήματα, δεν εκτιμούν την τέχνη και μάλλον θα προτιμούσαν να αγοράσουν πλαστικό επιχρυσωμένο τραπεζομάντιλο. Ενώ όσοι την εκτιμούν, δεν έχουν χρήματα.», προσθέτει η ίδια. Η Έμα εργάζεται στην Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών, αλλά έχει υιοθετήσει ως αποστολή της να αναβιώσει τουλάχιστον μερικές από τις ικανότητες των προγόνων μας. Επί 16 χρόνια αναζητούσε κάποια ηλικιωμένη γυναίκα, που να της δείξει τι να κάνει με τη βελόνα που είχε βρει στο πατάρι της γιαγιά της. Γι’ αυτό πάντα εξηγεί πως πλέκεται η δαντέλα και χαίρεται ιδιαίτερα όταν το ενδιαφέρον έρχεται από κάποια νεαρή κοπέλα. Αλλά ενώ στην πατρίδα της δαντέλας - τις Βρυξέλλες, υπάρχει διαδοχικότητα ανάμεσα στις γενιές, στη Βουλγαρία όλο και λιγότερα κορίτσια κληρονομούν τις δεξιότητες των γιαγιάδων τους, διαπιστώνει με πίκρα η Έμα Ζούνιτς.
«Στην Μπριζ, στις γιορτές, οι Φλαμανδές βγαίνουν μπροστά στα σπίτια τους με παραδοσιακή ενδυμασία και πλέκουν. Οι τουρίστες τις φωτογραφίζουν και αγοράζουν τις δαντέλες από τις ίδιες τις μαστόρισσες. Αλλά αυτό που ιδιαίτερα χαροποιεί είναι ότι δίπλα στις ηλικιωμένες γυναίκες στέκονται κορίτσια που πλέκουν εξίσου επιδέξια. Στη Βουλγαρία λέμε – ας πλέκουν οι γιαγιάδες μας, και έτσι οι γνώσεις τους και τα μυστικά της βουλγαρικής δαντέλας δεν περνούν στη νεότερη γενιά.»
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: BGNESΣυνδιάσκεψη με θέμα «Η Αργεντινή και η Βουλγαρία στην Ανταρκτική. Φιλία και συνεργία, βήμα πέρα από τα όρια της συνεργασίας» διοργανώνει απόψε στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας» η Πρεσβεία της Αργεντινής στη Βουλγαρία...
Η 15 η Οκτωβρίου είναι η Ημέρα του Λευκού Μπαστουνιού και είναι αφιερωμένη στους ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι να δείξει στους πολίτες πόσες προκλήσεις αντιμετωπίζουν καθημερινά οι άνθρωποι με μειωμένη όραση στην..
Οι γυναίκες σε διοικητικές θέσεις στη Βουλγαρία αυξάνονται, αν και παραμένουν λιγότερες από τους άντρες. Το 2023, ο αριθμός τους έφτασε τις 68 000 - με 3200 περισσότερες από το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την εγκεκριμένη από την κυβέρνηση Έκθεση για..
Ο Προεδρικός θεσμός φιλοξενεί σήμερα για μια μέρα 2 νεαρούς, την Αντελίνα Κάνεβα, μαθήτρια στο Μαθηματικό Γυμνάσιο στο Ρούσε, η οποία θα είναι Πρόεδρος..