Τόσο τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες, αλλά και τις κρύες φθινοπωρινές και χειμωνιάτικες οι πωλητές αγροτικών προϊόντων κατακτούν τον κεντρικό δρόμο της πόλης Ζλατίτσα για την τακτική κυριακάτικη λαϊκή αγορά.

Παραγωγοί φρούτων, λαχανικών, ανθέων, διαφόρων ειδών για τον κήπο και το αγρόκτημα έρχονται εδώ από κοντά και μακριά. Η αγορά της Κυριακής είναι ένα σημαντικό γεγονός για τη μικρή πόλη. Εδώ μπορείτε να συναντήσετε τον δήμαρχο, τον δάσκαλο, τον γιατρό, τον βοσκό. Η αγορά προσφέρει και πληθώρα επιλογών που ικανοποιούν κάθε γούστο και τσέπη. Ούτε τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, ούτε το πλανόδιο εμπόριο, ούτε οι ηλεκτρονικοί κατάλογοι μπορούν να αντικαταστήσουν την ποικιλόχρωμη και ζωηρή κυριακάτικη λαϊκή αγορά. Είναι σημείο για τυχαίες και προγραμματισμένες συναντήσεις, για ανταλλαγή αστείων και για κουβέντα με τους εμπόρους. Η ημέρα της αγοράς είναι μια πραγματική γιορτή. Οι νεαρές οικογένειες κάνουν βόλτα εκεί με τα παιδιά τους και συχνότερα σταματούν στα περιπτερά με τα γλυκά και τις λιχουδιές, με τα παιχνίδια ή για να πάρουν παγωτό χωνάκι. Η πιο χρήσιμη είναι η αγορά για τις νοικοκυρές, επειδή μπορούν να επιλέξουν τα απαραίτητά τους προϊόντα και να λάβουν πληροφορίες από τους ίδιους τους παραγωγούς. Αν κοιτάξετε τους ανθρώπους εκεί, θα δείτε την ικανοποίηση στα πρόσωπά τους. Όλοι επιλέγουν πιπεριές, ντομάτες, λάχανο, καρότα…Τέτοια προϊόντα από τον κήπο της προσφέρει και η οικογένεια της Βεσελίνα Μπάκοβα από το χωριό Λιούμπεν. Για την κυριακάτικη λαϊκή η ίδια και ο άνδρας της ξεκινούν στις τρεις το πρωί. Η κούραση από το ταξίδι δεν τους φοβίζει και είναι πάντα ευγενικοί και προσεκτικοί με τους πελάτες.

«Κάθε Κυριακή ερχόμαστε σ’ αυτή την αγορά. Είμαστε παραγωγοί αγροτικών προϊόντων. Τα προϊόντα που προσφέρουμε, αγοράζονται πολύ. Έχουμε πολλούς μόνιμους πελάτες. Είμαστε εδώ όλο το χρόνο και οι άνθρωποι μας έχουν εμπιστοσύνη, επειδή τα προϊόντα μας είναι υψηλής ποιότητας. Το 2017 θα συνταξιοδοτηθώ, γιατί διδάσκω σε σχολειό, αλλά δεν εγκαταλείπω και τη δουλειά στα χωράφια ή στον μπαξέ. Όταν ο άνθρωπος αγαπά τη δουλειά αυτή και τη βλέπει στα σοβαρά, τότε μπορεί να ζει και να κερδίζει από τη γεωργία. Στην αγορά δίνουμε προσοχή σε κάθε άνθρωπο. Είμαστε κοινωνικοί και όταν έχουμε χρόνο φιλοξενούμε συγγενείς και φίλους στην επαρχεία. Ο άνδρας μου επίσης εργάζεται, αλλά όταν γυρίζει σπίτι ετοιμαζόμαστε για το χωράφι, όπου η φροντίδα είναι καθημερινή.»

Η Ράντκα Ιλίεβα συνήθως έρχεται στην πόλη Ζλατίτσα ήδη το Σάββατο, επειδή μένει μακριά, στο Σλίβεν, όπου βρίσκεται το φυτώριο οπωροφόρων δένδρων της:

«Είμαστε ευχαριστημένοι από τις συναντήσεις με τους ανθρώπους. Συχνά μας ρωτούν πώς να κάνουν τη φύτευση, αν είμαστε είναι παραγωγοί, δίνω συμβουλές σχετικά με το κλίμα και την εποχή κλπ. Καλλιεργούμε περισσότερα από 40 είδη δενδρυλλίων , αλλά από τα πιο περιζήτητα είναι βερίκοκο, ροδάκινο, κεράσι, αχλάδι και μήλο. Δουλεύουμε μαζί με τον άνδρα μου. Καλλιεργούμε οπορωφόραδέντρα και μέσω του Διαδικτύου ερχόμαστε σε επαφές με άλλους παραγωγούς. Για αυτό το είδος επιχειρήσεων είναι απαραίτητες επιμονή και υπομονή, σκληρή δουλειά, άνθρωποι που μπορούν να βοηθήσουν και στους οποίους μπορείτε να βασιστείτε, καθώς και πολύ γερά νεύρα. Οι δυσκολίες προέρχονται κυρίως από την έλλειψη χρημάτων. Ό, τι μπορούμε κάνουμε με δικούς μας πόρους, δε χρωστάμε τίποτα στις τράπεζες, ούτε παίρνουμε επιδοτήσεις. Αυτό που μου δίνει κίνητρο σ’ αυτή δύσκολη επιχείρηση είναι οι άνθρωποι. Οι περισσότεροι είναι χαμογελαστοί, ευγενικοί και συζητάμε χρήσιμα θέματα εδώ στην αγορά. Υπάρχει αναβίωση αυτού του είδους αγορών που βοηθάνε τους παραγωγούς να συναντούν τακτικά τους πελάτες τους.»

Ο Στέφαν παράγει χαλινάρια αλόγου, προϊόντα από σίδηρο και διάφορα αξεσουάρ για το αγρόκτημα. Έρχεται στην αγορά από 30 χρόνια, αλλά φοβάται ότι τα ζώα μειώνονται και έτσι το επάγγελμά του εξαφανίζεται. Οι παλιοί πελάτες του επικοινωνούν μαζί του, αλλά όχι για να αγοράζουν τα προϊόντα του, γιατί ήδη έχουν πουλήσει τα άλογα και τα πρόβατά τους και δε συνεχίζουν να εκτρέφουν ζώα. «Πριν μερικά χρόνια είχα πολύ δουλειά, τώρα όμως νομίζω ότι πρέπει να κάνω άλλη δουλειά.», λέει ο ίδιος.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: Γκεργκάνα Μάντσεβα