Πρόσφατα, κατά τη διάρκεια της Έκθεσης Βιβλίου στη Φρανκφούρτη ανακοινώθηκαν οι υποψηφιότητες για το επικυρωμένο βραβείο παιδικής λογοτεχνίας «Άστριντ Λίντγκρεν» για το 2017. Το βραβείο καθιερώθηκε από τη σουηδική κυβέρνηση το 2002, για να ξεχωρίζει έργα και δραστηριότητες με εξαιρετική καλλιτεχνική αξία, και έχει έναν βασικό όρο: «Οι βραβευθέντες πρέπει να εκτιμούν τις πανανθρώπινες αξίες που ήταν σημαντικές για την σουηδέζα συγγραφέα Άστριντ Λίντγκρεν. Για το βραβείο που είναι γνωστό σαν το «μικρό Νόμπελ» φέτος έχουν υποβληθεί 226 υποψηφιότητες από 60 χώρες. Ανάμεσά τους είναι και δυο Βούλγαροι, ο εικονογράφος Λιούμπεν Ζιντάροφ και μια από τις αγαπημένες συγγραφείς παιδικών βιβλίων, η Ιούλια Σπιριντόνοβα.

«Χάρηκα πάρα πολύ που το Ίδρυμα «Παιδικά βιβλία» έθεσε την υποψηφιότητά μου μαζί με αυτή του Λιούμπεν Ζιντάροφ», λέει η συγγραφέας, της οποίας 400 σενάρια έχουν γίνει ταινίες για τη Βουλγαρική Εθνική Τηλεόραση. – «Μεγάλωσα με τις ζωγραφιές του Λιούμπεν, αν ένα παιδικό βιβλίο δεν ήταν εικονογραφημένο από εκείνον, δεν το διάβαζα. Μαζί του γνώρισα τα παραμύθια του Χόφμαν. Ο ανταγωνισμός μας είναι πολύ σοβαρός. Για παράδειγμα, ανάμεσα στους υποψηφίους για το βραβείο είναι ο Κουέντιν Μπλέικ, ο εικονογράφος του Ρόαλντ Νταλ.»

Σαν παιδί η Ιούλια δεν έβρισκε πάντα βιβλία που να απαντούν στις ερωτήσεις της. Αλλά τη δεκαετία του ’80 εμφανίζεται η σειρά «Βιβλιοθήκη Συνομήλικοι», η οποία αποτέλεσε για εκείνη πηγή έμπνευσης, και στην εφηβεία της άρχισε να γράφει παιδικά βιβλία. Τα μυθιστορήματα «Η κόμισσα Μπατόρι», ο «Μαξ», η «Τίνα και μισή» έγιναν ανάρπαστα.

Το τελευταίο βιβλίο της Ιούλια Σπιριντόνοβα λέγεται «Κρόνος».

«Το βιβλίο «Κρόνος» είναι πολύ ξεχωριστό για μένα βιβλίο. Διαφέρει αισθητά από τα τελευταία μου τρία μυθιστορήματα. Ο κάθε ήρωας έχει σοβαρά προβλήματα, αλλά κανένας δε μάχεται όπως ο Κρόνος, ένα 17χρονο αγόρι που είναι ιδιοφυία στα μαθηματικά και ταυτόχρονα έχει πρόβλημα με τα ναρκωτικά. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ειλικρινές βιβλίο. Ήθελα να το διαβάσουν και οι γονείς, ήθελα να τραβήξω την προσοχή των παιδιών που δε διαβάζουν βιβλία, ήθελα να εξηγήσω τι σημαίνει να είσαι ναρκομανής και πως είναι τρομερά δύσκολο να ξαναγυρίσεις ανάμεσα στους ζωντανούς.»

Δεν είναι εύκολο για έναν συγγραφέα να γράφει για παιδιά και ακόμα πιο δύσκολο είναι να δείξεις στα παιδιά πως αξίζει να διαβάζουν, πως είναι διασκεδαστικό. Για να το πετύχει η Ιούλια γυρίζει όλη τη χώρα και με εθελοντικές ομάδες διοργανώνει λογοτεχνικές συναντήσεις για παιδιά. Σε όσα από αυτά δεν ξέρουν να διαβάζουν οι εθελοντές διαβάζουν παραμύθια. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, κατά τη συγγραφέα, είναι τα εκπαιδευτικά προγράμματα βουλγαρικής γλώσσας και λογοτεχνίας στα σχολεία που αντί να προσελκύουν τα παιδιά, τα αποτρέπουν από το διάβασμα.

Ρωτήσαμε την Ιούλια Σπιριντόνοβα ποιός είναι ο αγαπημένος της συγγραφέας και αν έχει ξεχωρίσει κάποιο λογοτεχνικό ήρωα:

«Διαβάζω πολύ και μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω μόνο έναν συγγραφέα ή έναν ήρωα», απαντά εκείνη. – «Ίσως το μεγαλύτερο αστέρι της παιδικής μου ηλικίας, που με φωτίζει ως σήμερα, είναι η Άστριντ Λίντγκρεν, γιατί και σαν άνθρωπος και σαν δημιουργός έχει αλλάξει τη ζωή μου. Γι’ αυτό είμαι τόσο συγκινημένη για αυτή την υποψηφιότητα. Όταν διάβασα την «Πίπη τη Φακιδομύτη»μέσα μου γεννήθηκε η ελπίδα μια μέρα να γίνω συγγραφέας και να γράφω για παιδιά. Για μένα δεν υπάρχει πιο ωραίο επάγγελμα.»

Ο νικητής θα ανακοινωθεί σε ειδική τελετή στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Στοκχόλμης στις 4 Απριλίου 2017.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα