Στη Βουλγαρία έχει κυβερνητική κρίση που κανένας δεν ξέρει πώς και πότε θα τελειώσει. Το πιθανότερο την άνοιξη του χρόνου. Δηλαδή μας περιμένουν περίπου έξι μήνες πολιτικής αστάθειας. Η οικονομία βρίσκεται σε ανοδική πορεία, αλλά πολλοί θεωρούν ότι η κορφή περάστηκε και στο εξής επίκειται καθυστέρηση της οικονομικής ανάπτυξης, ή  με δύο λόγια τα σύννεφα και πάνω από τη διακυβέρνηση της χώρας, και πάνω από τις επιχειρήσεις γίνονται όλο και πιο πυκνά. Και ακριβώς τη στιγμή αυτή το Υπουργείο Οικονομικών αναθεώρησε την πρόβλεψή του για την οικονομική άνοδο εντός του χρόνου, και από το πρωταρχικό 2,6% τώρα πια προβλέπει οικονομική άνοδο ύψους 3,2%. Για το επόμενο έτος προβλέπεται πιο σεμνό, αλλά πάλι καλό αποτέλεσμα - ύψους 2,9%. Όλα αυτά είναι ενθαρρυντικά, ακόμα περισσότερο που θαρρείς αυτή είναι και η άποψη των επιχειρηματιών στη χώρα.

Σφυγμομέτρηση της Ένωσης του Βιομηχανικού Κεφαλαίου για τις διαθέσεις των μελών της δείχνει ότι οι περισσότεροι απ' αυτούς αναμένουν το 2017 να είναι ένα καλό έτος για την οικονομία της χώρας. Προβλέπονται αυξήσεις των πωλήσεων, των αμοιβών, προσλήψεις συμπληρωματικού ανθρωπίνου δυναμικού. Εάν μιλάμε για το εργατικό δυναμικό πρέπει να τονίσουμε ότι αυτό είναι και ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των βιομηχάνων στη Βουλγαρία. Μπορεί να προστεθεί και ότι η έλλειψη καλά προετοιμασμένων υπαλλήλων παρατηρείται τόσο στον τομέα της βιομηχανίας, όσο και στους τομείς των υπηρεσιών, της αγροτικής οικονομίας, του τουρισμού και σχεδόν όλων των τομέων της οικονομίας. Και ίσως ακριβώς λόγω αυτής της διαφοράς μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς οι εργοδότες αναγνωρίζουν ότι είναι διατεθειμένοι να αυξάνουν τους μισθούς των υπαλλήλων τους του χρόνου. Αλλά πολύ καλά συνειδητοποιούν ότι αυτό δεν αποτελεί λύση του προβλήματος. Η λύση πρέπει να αναζητείται στην μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος που να προετοιμάζει ανθρώπους με τέτοιες ικανότητες, γνώσεις και αρμοδιότητες, για τις οποίες υπάρχει ζήτηση από πλευράς των εργοδοτών. Και ακριβώς εδώ οι επιχειρηματίες μιλούν για ημιτελείς μεταρρυθμίσεις που δε δίνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και που είναι ζήτημα εάν θα προχωρήσουν τους επόμενους έξι μήνες, όταν θα αλλάξουν μερικές κυβερνήσεις, θα έχει εκλογές και άλλα πολιτικά γεγονότα, που θα αποσύρουν την προσοχή από τους μακροπρόθεσμους στόχους και καθήκοντα.

Οι επιχειρηματίες όμως δεν παραλείπουν να σημειώσουν ότι η επιφυλακτική αισιοδοξία τους για τον επόμενο χρόνο οφείλεται στη συσσωρευμένη θετική ενέργεια στην οικονομία της χώρας, που είναι στη δεύτερη θέση σ' όλη την ΕΕ ως προς τους ρυθμούς ανάπτυξης φέτος. Η επιχειρηματική δραστηριότητα, όσο και εύκαμπτη να είναι, δεν ανέχεται τις απότομες αλλαγές και προσαρμόζεται προς τις νέες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες με κάποια καθυστέρηση. Η επικείμενη πολιτική αστάθεια ακριβώς για τον λόγο αυτό δε θα προκαλέσει ουσιαστικές οικονομικές αναταραχές το 2017, είναι πεπεισμένοι οι επιχειρηματίες.

Δύσκολα μπορεί να ειπωθεί ότι έχουν 100% δίκαιο. Διαφέρουν και οι εκτιμήσεις και οι προγνώσεις των διεθνών εμπειρογνωμόνων σχετικά με το εγγύς μέλλον της βουλγαρικής οικονομίας. Οι διαφορές μεταξύ τους όμως είναι περισσότερο στις αποχρώσεις και τις λεπτομέρειες, ενώ όλοι είναι ομόφωνοι ότι επίκειται έτος οικονομικής ανόδου, αύξησης του ΑΕΠ και βαθμιαίας αύξησης της παραγωγικότητας, ενώ από εκεί και των εισοδημάτων των εργαζομένων. Η άνοδος αυτή θα ξεπεράσει το 2,5%, τα δημόσια οικονομικά θα είναι σταθερά, τα έσοδα των επιχειρήσεων δε θα είναι χειρότερα από τα μέχρι τώρα. Έτσι σε τελική ανάλυση φαίνεται ότι οι παράγοντες με θετικό αποτέλεσμα θα είναι περισσότεροι από τις αρνητικές τάσεις στη βουλγαρική οικονομία το επόμενο έτος. Όλα αυτά δείχνουν ότι η οικονομία είναι αναπτυγμένη σε τέτοιο βαθμό που είναι σε θέση να αντέξει τους πολιτικούς κατακλυσμούς, που συνοδεύουν τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα