Η διαφορά στην οικονομική ανάπτυξη των ξεχωριστών περιοχών στη Βουλγαρία αυξάνεται, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Οικονομίας της Αγοράς για την ανάπτυξη των περιοχών. Τόσο την περίοδο οικονομικής αύξησης μέχρι το 2008, όσο την περίοδο κρίσης και ανασυγκρότησης της βουλγαρικής οικονομίας, η Σόφια αναπτύσσεται με πολύ γοργούς ρυθμούς και συνεχίζει να συγκεντρώνει μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα σε αντίθεση με τις άλλες περιοχές, δήλωσε για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία η γενική οικονομολόγος του Ινστιτούτου Οικονομίας της Αγοράς Ντεσισλάβα Νικόλοβα και πρόσθεσε:

«Πέρα από τη Σόφια και μερικές άλλες περιοχές αναπτύσσονται καλά και κατορθώνουν να διατηρούν καλό επίπεδο αύξησης. Γίνεται λόγος για τη Βάρνα, τη Στάρα Ζαγκόρα και το Πλόβντιβ. Μεγάλο μέρος των υπόλοιπων περιοχών υστερούν στην ανάπτυξή τους, και σε ορισμένες παρακολουθείται κάθοδος, δηλαδή το ΑΕΠ αυτών των περιοχών σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μειώνεται. Το Πέρνικ, το Κίρτζαλι, η Σιλίστρα και το Ράζγκραντ είναι στο βάθος σχεδόν όλων των οικονομικών κατατάξεων. Αυτό οφείλεται σε βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα στις οικονομίες αυτών των περιοχών, που αναχαιτίζουν την ανάπτυξή τους.»

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις και οι επενδύσεις ντόπιων εταιρειών είναι μία από τις προϋποθέσεις για τη γρηγορότερη ανάπτυξη των μεγαλύτερων πόλεων. Αυτό είναι το κλειδί για το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, τη μεγαλύτερη απασχόληση και τα υψηλότερα εισοδήματα. Τα τελευταία χρόνια επικρατεί η αντίληψη, ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι η βασική λύση των προβλημάτων των υποανάπτυκτων περιοχών, είπε η Ντεσισλάβα Νικόλοβα και πρόσθεσε:

«Φέτος προσπαθήσαμε να μάθουμε στην έρευνά μας εάν η υψηλή απορρόφηση κονδυλίων από την ΕΕ βοηθά να ξεπεραστούν οι διαφορές στην ανάπτυξη των περιοχών. Δυστυχώς αυτό δεν είναι έτσι. Και μάλιστα, τα ευρωπαϊκά ταμεία εμποδίζουν αυτήν τη διαδικασία, επειδή βλέπουμε, ότι οι μεγάλες και γρήγορα αναπτυσσόμενες περιοχές απορροφούν περισσότερους ευρωπαϊκούς πόρους. Εκτός αυτού ο ανθρώπινος παράγοντας είναι πιο δυνατός στις μεγάλες περιοχές. Εκεί γράφονται τα πετυχημένα ευρωπαϊκά σχέδια. Σε πολλούς βουλγαρικούς δήμους υπάρχει υπερβολικό ενδιαφέρον για τα ευρωπαϊκά ταμεία, αυτά τα χρήματα μετατράπηκαν από εργαλείο περιφερειακής πολιτικής σε αυτοσκοπό, κάτι, που, κατά τη γνώμη μου, βλάπτει πολύ. Αυτό δε βοηθά για την πιο εξισορροπημένη ανάπτυξη των περιοχών, απεναντίας, οι διαφορές μεταξύ τους εμβαθύνουν, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλής οικονομικής ανάπτυξης.»

Αυτή τη στιγμή ο μέσος μισθός στην πρωτεύουσα είναι 4 φορές υψηλότερος από τον μέσο μισθό στο Βίντιν – την περιοχή με τον χαμηλότερο μέσο μισθό. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Σόφια είναι 2-3 φορές υψηλότερο σε σύγκριση με τις υποανάπτυκτες περιοχές και φθάνει πια τα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα.

«Η λύση του προβλήματος έγκειται στη σοβαρή αναθεώρηση της περιφερειακής πολιτικής», τονίζει η Ντεσισλάβα Νικόλοβα. – «Πρέπει να αρχίσει συζήτηση για την πραγματική αποκέντρωση και για την παραχώρηση περισσότερων δικαιωμάτων στις τοπικές αρχές να διαθέτουν μεγαλύτερο μέρος από τους άμεσους φόρους, που μαζεύουν από τον πληθυσμό. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο θα έχουν το κίνητρο να προσελκύουν επενδύσεις και να δουλεύουν για την ίδρυση νέων θέσεων εργασίας, επειδή αυτό θα σημαίνει περισσότερα έσοδα στους προϋπολογισμούς τους. Μ’ αυτά τα έσοδα οι δήμοι θα μπορούσαν να επιδιώκουν στόχους προς όφελος της ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων.»

Σε ορισμένες περιοχές η κάλυψη της καθυστέρησης θα είναι πολύ δύσκολη. Ίσως χρειάζεται να εφαρμοστούν ασυνήθιστα μέτρα όπως η ίδρυση ελεύθερων ζωνών χωρίς φορολόγηση. Σ’ αντίθετη περίπτωση εκεί δε θα πάνε επενδυτές, επειδή μεγάλο μέρος των καλά καταρτισμένων στελεχών έχουν πλέον εγκαταλείψει αυτές τις περιοχές.