«Έλα στο δικό μου μουσείο - σε περιμένουν περιπέτειες». Αυτή είναι η πρόσκληση Αυτή είναι η πρόσκληση του πολιτισμολόγου  Τόντορ Πέτεφ που έχει σπουδάσει Ιστορία της Τέχνης στις ΗΠΑ και επί πολλά χρόνια εργάζεται σε διάφορα μουσεία εκεί, όπως π.χ. το Μετροπόλιταν, και τα μουσεία των Πανεπιστημίων των Πρίνστον και Χάρβαρντ. Μετά την επιστροφή του στη Βουλγαρία προσπαθεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη των μουσείων στη χώρα. Δημιουργεί και δικό του ίδρυμα, που ονομάζεται «Το δικό μου μουσείο», μέσω του οποίου προσπαθεί να βρει εταίρους στους μεγάλους και τους μικρούς τέτοιους θεσμούς της χώρας. Σύμφωνα με τα λόγια του Τόντορ Πέτεφ, ήρθε ο χρόνος οι ειδικοί μουσείων να βοηθηθούν με τέτοιο τρόπο που να πραγματοποιούν τον κοινωνικό και εκπαιδευτικό ρόλο των μουσείων.

Η ιδέα του ιδρύματος του Τόντορ Πέτεφ είναι τα μουσεία στη χώρα να αρχίσουν να αντιμετωπίζονται και σαν θεσμοί, που μπορούν με σύγχρονο και κατάλληλο τρόπο να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Παραδείγματα δίνει ο ίδιος ο Τόντορ Πέτεφ.

«Ο στόχος του ιδρύματος περιέχεται και στην ονομασία του – «Το δικό μου μουσείο», το μουσείο, για το οποίο ο κάθε επισκέπτης, ανεξάρτητα από το εάν είναι παιδί ή ενήλικος, μπορεί να βρει κάτι ενδιαφέρον προσωπικά για τον εαυτό του στις συλλογές και τους χώρους του μουσείου. Τι μπορεί να κάνει ένα μουσείο για να μπορεί ο επισκέπτης να ταυτιστεί μαζί του, με τη συλλογή και τα μηνύματα που φέρει; Το μουσείο μπορεί να προσφέρει δυνατότητες για δημιουργικά, κοινωνικά κοινά βιώματα.»

Μέχρι τώρα οι ομοϊδεάτες του Τόντορ Πέτεφ συνεργάζονται με το Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο του Πλόβντιβ και με τέσσερα μουσεία στη Σόφια. Εδώ και μερικά χρόνια με δική τους πρωτοβουλία πραγματοποιείται πρόγραμμα, που ονομάζεται «Οικογενειακό Σάββατο στο μουσείο». Περιλαμβάνει 4 μουσεία της Σόφιας με πλούσιες συλλογές. «Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε πολύ καλά στο Εθνικό Πολυτεχνικό Μουσείο της Σόφιας», λέει ο Τόντορ Πέτεφ. «Ένας από τους ανθρώπους που εκπαίδευσα, ο Βασίλ Μακαρίνοφ, έκανε τότε πρακτική εξάσκηση στο μουσείο. Του πρότειναν να μείνει εκεί μόνιμα και να δουλεύει σαν έφορος. Η πρωτοβουλία πάλι που αρχίσαμε τότε συνεχίζει να αναπτύσσεται, και το περασμένο έτος βραβεύθηκε με εθνικό βραβείο για κοινωνικό πρόγραμμα στα μουσεία, που μας επέδωσαν στη Βουλή.» Ο Τόντορ Πέτεφ πιστεύει ότι προοπτικές υπάρχουν, αλλά η διαδικασία είναι αργή και δύσκολη. Συγκεκριμένα για την εργασία των μουσείων με μαθητές, εμπόδια δημιουργεί ο περίπλοκος διοικητικός μηχανισμός, που απαιτεί για την εξαγωγή των παιδιών εκτός του χώρου του σχολείου ειδική άδεια. Για τον λόγο και οι δάσκαλοι δεν έχουν κίνητρα. Η εναλλακτική λύση είναι οι οικογενειακές επισκέψεις. Σύμφωνα με τα λόγια του Τόντορ Πέτεφ το «Οικογενειακό Σάββατο στο μουσείο» μπορεί να εφαρμοστεί ουσιαστικά σε κάθε μουσείο.

«Όπου υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχει ενδιαφέρον για την ιστορία, την παράδοση και φτάνει το μουσείο να είναι επαρκώς ανοιχτό και δραστήριο, μπορεί να αναπτύξει παρόμοιο πρόγραμμα. Στην αρχή τα παιδιά ήταν 10-12, ενώ στο τέλος - περίπου 130. Και αυτό δείχνει τις δυνατότητες μιας πρωτοβουλίας που κάνει τα μουσεία πιο ενδιαφέροντα και πιο κοντινά στους ανθρώπους. Αλλά αυτό δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα, υπάρχουν και πολλά άλλα. Λείπουν καλά εκπαιδευμένοι ειδικοί μουσείων. Στη Βουλγαρία δεν υπάρχει γενικό πρόγραμμα που να ασχολείται με παιδαγωγική μουσείου. Τον ρόλο αυτό στα περισσότερα μουσεία αναλαμβάνουν οι έφοροι ή οι άνθρωποι που ασχολούνται με τις δημόσιες σχέσεις.»

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο και dnevnik.bg