Η προεκλογική εκστρατεία για τις επικείμενες πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές στο τέλος του μήνα είναι στο αποκορύφωμα της. Όλα τα συμμετέχοντα 13 κόμματα, 9 συνασπισμοί και 21 επιτροπές πρωτοβουλίας που προβάλλουν υποψηφιότητες ανεξάρτητων βουλευτών, δίνουν μάχη για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων με μεγάλες υποσχέσεις. Πιο ευαίσθητοι είναι οι Βούλγαροι όταν πρόκειται για την τσέπη τους, ή δηλαδή προς τα κοινωνικοοικονομικά προγράμματα των υποψηφίων βουλευτών.

Και έχουν απόλυτο δίκαιο να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στις οικονομικές απόψεις των προεκλογικών προγραμμάτων, επειδή το 1/3 των Βουλγάρων ζει με εισοδήματα κάτω από το βιοτικό επίπεδο, περισσότερο από το 50% θεωρείται φτωχό και όλοι αυτοί οι άνθρωποι αναμένουν επιτέλους να αρχίσουν να ζουν σαν Ευρωπαίοι με αξιοπρεπή αμοιβή. Και ποιος εάν όχι οι κυβερνώντες μπορούν να το κάνουν! Το ότι δεν είναι ακριβώς έτσι και το βιοτικό επίπεδο δεν εξαρτάται πάντα μοναδικά από την πολιτική της κυβέρνησης δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για τον απλό ψηφοφόρο, που είναι πεπεισμένος ότι δεν υπάρχουν άλλοι εκτός από τους κυβερνώντες που θα λύσουν τα προβλήματά του.

Η κοινή εντύπωση από τα οικονομικά προγράμματα είναι ότι δεν είναι γραμμένα αρμόδια και αναλυτικά, είναι όμως επίκαιρα και σε αντιστοιχία με την παγκόσμια πολιτική μόδα προς το παρόν – τον λαϊκισμό.

Μέχρι πρόσφατα στο επίκεντρο της οικονομικής πολιτικής της χώρας οι αρχές είχαν θέσει την περιοριστική χρηματοοικονομική πολιτική και τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν και από τις μεγάλες επενδύσεις η προσοχή στρέφεται προς τα οικονομικά προβλήματα του ξεχωριστού ατόμου και οικογένειας. Γίνεται λόγος για εισοδήματα – μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα. Δεν υπάρχει κόμμα ή συνασπισμός που να μην θέτει τον τόνο της κοινωνικοοικονομικής πολιτικής του στα ατομικά εισοδήματα. Και δεν υπάρχει κόμμα ή συνασπισμός που να μην δίνει υποσχέσεις ότι θα τα αυξήσει κατά τη διακυβέρνησή του τουλάχιστον κάμποσες φορές. Διαβεβαιώνουν ότι στο τέλος της θητείας τους ο μέσος μισθός στη χώρα θα φτάσει τα 750 ευρώ (από τα 500 ευρώ προς το παρόν), και ο κατώτατος μισθός, χωρίς να δημιουργείται ένταση στην αγορά εργασίας, επίσης θα αυξηθεί έως τα 330 ευρώ, από τα 230 ευρώ προς το παρόν. Άλλοι υπόσχονται ότι κανένας Βούλγαρος πια δε θα μείνει κάτω από το όριο της φτώχειας που είναι 155 ευρώ. Τρίτοι ισχυρίζονται ότι θα αυξήσουν τα εισοδήματα κατά 50% εάν κυβερνούν τα επόμενα 4 χρόνια. Πώς θα γίνουν όλα αυτά; Μυστήριο ή ακριβέστερα γενικές φράσεις με ασαφή επιχειρήματα. Όχι και με την αύξηση των φόρων, επειδή σχετικά με τη διατήρηση των φόρων στα μέχρι τώρα επίπεδά τους όλοι είναι ομόφωνοι. Ίσως χάρη στη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, που υπάρχει στα έγγραφα όλων των υποψήφιων για τη Βουλή. Εδώ όμως πάλι λείπουν λεπτομέρειες, που να εξηγήσουν πως ακριβώς θα επιτευχτεί αυτή η σταθερή άνοδος του ΑΕΠ. Ορισμένοι λένε ότι ένας από τους τρόπους θα είναι η καταπολέμηση της διαφθοράς και της παραοικονομίας. Αυτό όμως δεν αρκεί για την αύξηση της εθνικής και της προσωπικής ευημερίας.

Στα προεκλογικά κοινωνικοοικονομικά προγράμματα λείπουν ή μόνο αναφέρονται προβλήματα σαν τον πληθωρισμό, το εξωτερικό χρέος, τις ξένες επενδύσεις, το ισοζύγιο πληρωμών, τις εξαγωγές κλπ. Αυτό έως έναν βαθμό είναι κατανοητό, επειδή τα εν λόγω προγράμματα δεν είναι προορισμένα για ειδικούς οικονομολόγους, αλλά για το ευρύ κοινό. Για τον λόγο, στην πράξη, αυτά δε δίνουν πολύ σαφή εικόνα για την ακριβή πολιτική αυτών που θα έρθουν στην εξουσία μετά τις εκλογές και για το εάν θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα