Εάν η χώρα μας σήμερα έχει μια ευρωπαϊκή εμφάνιση και έχει διατηρήσει την πολιτισμένη συμπεριφορά, το οφείλουμε απολύτως στους Τσέχους. Αμέσως μετά την Απελευθέρωση στα εδάφη μας από την Τσεχία έρχονται πολλοί ειδικοί και άνθρωποι του πνεύματος για να βοηθήσουν στην αναβίωση του κράτους.
«Οι Βούλγαροι Τσέχοι» όπως τους αποκαλούμε σήμερα με ευγνωμοσύνη συγκαταλέγονται μεταξύ των οικοδομών της σύγχρονης Βουλγαρίας. Μετά το 1878 η χώρα χρειάζεται βοήθεια για την ίδρυση των θεσμών της, για να φροντίζει για την πνευματική ανάπτυξη των Βουλγάρων, που έχουν γίνει πρόσφατα πολίτες, και για να δημιουργήσει σύγχρονες πόλεις - και βρίσκει την υποστήριξη αυτή στο πρόσωπο των καλά μορφωμένων Τσέχων. Έτσι εδώ έρχονται μηχανικοί, αρχιτέκτονες, οικοδόμοι, τεχνίτες, εκτυπωτές, ζυθοποιοί, καθώς και διανοούμενοι - ιστορικοί, ζωγράφοι, μουσικοί.
«Ο καθένας με τις δεξιότητές του, άλλα κυρίως με την εκπαίδευση και το υψηλό επαγγελματικό επίπεδό του έρχεται στην χώρα μας» - λέει η Νταρίνα Μπιλιάρσκα, εμπειρογνώμονας στο Κεντρικό Κρατικό Αρχείο για τους Τσέχους που ήρθαν τότε στη χώρα. – «Φυσικά, είναι φορείς πολλών ανθρώπινων προσόντων, αλλά πρώτα απ’ όλα ήταν διανοούμενοι και επιστήμονες.»
Στους «βούλγαρους Τσέχους» είναι αφιερωμένη η έκθεση ντοκουμέντων, την οποία η Κρατική Υπηρεσία Αρχείων παρουσιάζει στους εσωτερικούς χώρους του κτηρίου της στη Μοσκόφσκα αρ. 5. Πρόκειται για φωτογραφίες και έγγραφα, που διαμορφώνουν τα πορτρέτα των άξιων αυτών ανθρώπων - μια συλλογή, που έρχεται μετά από μεγάλη επιτυχία στη Βιβλιοθήκη της Πράγας και θα παρουσιαστεί εδώ μέχρι τις 2 Ιουνίου. Ποιοι όμως είναι οι πιο φωτεινές προσωπικότητες, που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της απελευθερωμένης πατρίδας μας;
Για παράδειγμα, θα αναφέρουμε τα ονόματα των αδελφών Πρόσεκ - Γκεόργκι και Μπόγκνταν, οι οποίοι δημιουργούν ένα από τα πρώτα σύγχρονα ζυθοποιία στη Βουλγαρία» – διηγείται την ιστορία τους η Νταρίνα Μπιλιάρσκα. – «Χτίζουν και πολύ εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά αξιοθέατα στη Σόφια - τη Γέφυρα των Λιονταριών και τη Γέφυρα των Αετών. Άλλος ένας Τσέχος – ο αρχιτέκτονας Αντονίν Κόλαρ είναι ο δημιουργός του σχεδίου για το μνημείο του Βασίλ Λέβσκι και του πρώτου πολεοδομικού σχεδίου της πρωτεύουσας. Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει κτίριο ούτε σημαντικό σημείο στο κέντρο της πόλης που να μη συνδέεται με ονόματα Τσέχων. Όσον αφορά το Πλόβντιβ το πολεοδομικό σχέδιο και πολλά από τα σημαντικά κτίρια της πόλης συνδέονται με το όνομα άλλου Τσέχου – του Γιόσιφ Σνίτερ, ενώ στη Βάρνα ο Παραθαλάσσιος Κήπος σχεδιάστηκε από τον Τσέχο Αντόν Νόβακ.»
Η βουλγαρική κυβέρνηση, ωστόσο, καλεί όχι μόνο τεχνητές με χρυσά χέρια, αλλά και διακεκριμένους επιστήμονες και καλλιτέχνες, για να θέσουν τα πνευματικά θεμέλια του κράτους. Εδώ έρχονται ο ιστορικός Κωνσταντίν Ίρετσεκ, οι αρχαιολόγοι αδελφοί Κάρελ και Χέρμαν Σκόρπιλ, οι ζωγράφοι Ιβάν Μάρκβιτσκα και Γιάροσλαβ Βέσιν, ο βιολοντσελίστας και συνθέτης Ιβάν Τσιμπούλκα, ο σκηνοθέτης Γιόζεφ Σμάχα... Πολλοί από τους μεγάλους Τσέχους εγκαθίστανται στη δεύτερη πατρίδα τους και μένουν για πάντα εδώ. Λόγω της αφοσίωση και της αγάπης τους για τη Βουλγαρία λαμβάνουν βουλγαρική υπηκοότητα, υψηλά βραβεία και παράσημα και γίνονται επίτιμα μέλη διαφόρων επαγγελματικών κοινοτήτων. Σήμερα βουλγαρικές οδοί, πλατείες και σχολεία φέρουν τα ονόματά τους, τα συναντάμε σε λογοτεχνικά έργα, περνάμε από τα κτίρια και τα μνημεία που μας άφησαν ως κληρονομιά. Και όταν βλέπουμε τις αδυναμίες της δημόσιας και πολιτικής ζωής ακούμε και πάλι τα λόγια του μεγάλου Κωνσταντίν Ίρετσεκ:«Εμείς οι ικανοί, καθοδηγούμενοι από την άγνοια, κάνουμε το αδύνατο για τους αχάριστους. Έχουμε κάνει τόσο πολλά με τόσο λίγα για τόσο πολύν καιρό, ώστε αποκτήσαμε το προσόν να κάνουμε τα πάντα από το τίποτα.»
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες από την έκθεση: Ντιάνα Τσανκόβα
Στον Οίκο του Κινηματογράφου της Σόφιας απόψε θα γίνει η πρεμιέρα του βιβλίου «Οι στίχοι του καπετάνιου», με την οποία θα σημειώνουμε 120 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Χιλιανού ποιητή Πάμπλο Νερούδα. Το βιβλίο περιέχει ερωτικά ποιήματα,..
Ο μεγάλος σκηνοθέτης Νικολάι Βόλεφ, δημιουργός κάποιων από τις πιο αγαπημένες βουλγαρικές ταινίες – «Ο σωσίας», «Κύριος για μια μέρα», «Να αγαπάς από πείσμα», «Μαργκαρίτ και Μαργκαρίτα», τη νέα βερσιόν της ταινίας «Ο Αιγόκερως» και «Ο καθρέφτης του..
Σήμερα στην Άουλα του πανεπιστημίου της Σόφιας εγκαινιάζεται το 16ο Δειεθνές Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Μελέτης Αρχαίων Μωσαϊκών στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 100 ηγετικοί επιστήμονες από 3 ηπείρους. Το Συνέδριο διοργανώνει το Ινστιτούτο..
Στις 2 και στις 3 Οκτωβρίου, στο Μιλάνο, λαμβάνει χώρα Φόρουμ για ανταλλαγή ιδεών και πείρας από πλευράς βούλγαρων συγγραφέων. Η πρωτοβουλία είναι των..