Στην Κεντρική Βουλγαρία, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από το Τσιρπάν βρίσκεται ένας μικρός οικισμός που λέγεται Ζλάτνα Λιβάντα /Χρυσό Λιβάδι/. Η φύση της περιοχής πάντα προσέλκυε τους ανθρώπους με την ομορφιά της και στην περιοχή υπάρχουν αρχαίο θρακικό ιερό και στρατηγικό ρωμαϊκό οχυρό. Από δω περνά από την Αρχαιότητα ο βασικός δρόμος μεταξύ της Σερδικής και της Κωνσταντινούπολης – η αλλοτινή Via Diagonalis. Όσοι βρεθούν στον οικισμό, μπορούν να επισκεφτούν επίσης το αρχαιότερο μοναστήρι στην Ευρώπη, αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο τον Χρυσολιβαδίτη.

«Ο βίος του Άγιου Αθανάσιου,πατριάρχη της Αλεξάνδρειας, περιγράφει ένα ταξίδι του στη Σερδική, για τη σύνοδο του 344, όταν διανυκτέρευσε στο ρωμαϊκό οχυρό κοντά στην πόλη Μπερόε, τη σημερινή Στάρα Ζαγκόρα», λέει η Νάνσι Μαρίνοβα, έφορος του Ιστορικού Μουσείου του Τσιρπάν. – «Ο άγιος έμεινε εκεί νηστεύοντας και προσευχόμενος για τους κατοίκους της περιοχής που υπήρχε κίνδυνος να ασπαστούν τον Αρειανισμό και τους συμβούλευσε να χτίσουν εκκλησία δίπλα στο κελί του. Σιγά-σιγά ήρθαν και άλλοι μοναχοί που οργάνωσαν τη ζωή τους, ενώ το μοναστήρι αναφέρεται τον 12^ο αιώνα στο χρονικό της Άννας Κομνηνής. Λέγεται πως εδώ έμεινε για λίγο καιρό και ο Παΐσιος ο Χιλανδαρινός».

Το μοναστήρι του Τσιρπάν υπήρξε σημαντικό πνευματικό κέντρο ακόμα και κατά τους αιώνες της Τουρκοκρατίας και προσέφερε άσυλο σε αγωνιστές για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας. Κατά τα χρόνια του σοσιαλισμού όπως και άλλοι ναοί έπεσε σε λήθη, αλλά τη δεκαετία του ‘70 αναβίωσε και συγκεντρώνει αρκετούς προσκυνητές. Στην εκκλησία υπάρχουν αξιόλογες εικόνες όπως αυτή της Αγίας Παρασκευής πάνω από την Αγία Τράπεζα. Δυο από τις εικόνες απεικονίζουν τον Άγιο Αθανάσιο και είναι δωρεές από τον Επίσκοπο της Αλεξάνδρειας και από μοναχούς του Άθω.

Στο μοναστήρι φυλάσσεται επίσης αντίγραφο του Ευαγγελίου της Ρενς, δωρεά από τους βουλγάρους ζωγράφους που το αναπαρήγαγαν.

Η πόλη Ρενς βρίσκεται στη Βορειοανατολική Γαλλία και εκεί λάμβαναν χώρα οι ενθρονίσεις των βασιλιάδων, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν το εν λόγω ευαγγέλιο κατά την ορκωμοσία τους. Το ευαγγέλιο της Ρενς ήταν διακοσμημένο με πολύτιμα κειμήλια, από τα οποία απογυμνώθηκε κατά τη Γαλλική Επανάσταση. Σήμερα φυλάσσεται στα αυθεντικά ξύλινα εξώφυλλά του, τυλιγμένα σε κόκκινο δέρμα, στο θησαυροφυλάκιο της αστικής βιβλιοθήκης της πόλης. Το πρώτο μέρος του ευαγγελίου είναι γραμμένο στα κυριλλικά κατά πάσα πιθανότητα από τον Άγιο Προκόπιο της Τσεχίας, ενώ το δεύτερο μέρος στην γλαγολιτικό αλφάβητο που χρησιμοποιούταν στην Κροατία και είναι έργο των καθολικών μοναχών από το μοναστήρι του Εμμαούς που ιδρύθηκε το 1347 στην Πράγα. 

Στο μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου έχει και ιαματική πηγή, για την οποία λέγεται πως θεραπεύει τύφλωση και παράλυση, ενώ στις 2 Μαΐου όταν ο άγιος γιορτάζει λένε πως η μορφή του εμφανίζεται στην επιφάνεια του νερού.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Σβετλάνα Ντιμιτρόβα και Wikipedia