Η τελευταία έκθεση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για την αγορά εργασίας και το εργατικό δυναμικό στη Βουλγαρία δίνει αισιοδοξία. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017, ο συντελεστής της οικονομικής δραστηριότητας του πληθυσμού ηλικίας από 15 έως 64 ετών είναι 62,9% και αυξάνεται σχεδόν με 1% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Τα οικονομικά μη ενεργά πρόσωπα σε αυτή την ηλικιακή ομάδα είναι σχεδόν 1,4 εκατομμύρια άτομα από τα οποία 132 000 ούτε εργάζονται, ούτε ψάχνουν για δουλειά, λόγω της μεγάλης περιόδου που έχουν περάσει εκτός της αγοράς εργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό ξεχωρίζει το χαμηλό επίπεδο της ανεργίας, η οποία την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου ήταν 6,9%, ή κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη σε σύγκριση με το περασμένο χρόνο. Μόνο για μερικά χρόνια η ανεργία μειώθηκε κατά 50% σε σύγκριση με το 13% του 2013. Με τον εν λόγω δείκτη η χώρα ήδη βρίσκεται κάτω του μέσου όρου της ΕΕ.

Τα αισιόδοξα στοιχεία από την αγορά εργασίας έρχονται στο φόντο της κρίσης στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες το 2016 παρουσιάζουν σημαντική μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Χαμηλά επίπεδα σημειώνουν οι άμεσες ξένες επενδύσεις το 2016, καταγράφοντας πτώση ρεκόρ με άνω του 1 δισ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Ευτυχώς, αυτή η αρνητική τάση αντισταθμίζεται από τη σημαντική και εκπληκτική για πολλούς άνοδο σε όλα τα είδη τουρισμού. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Υπουργείου Τουρισμού το 2017 αναμένεται περίπου 10% αύξηση του αριθμού των ξένων τουριστών σε σχέση με το ρεκόρ του 2016, όταν για πρώτη φορά πάνω από 8 εκατομμύρια ξένοι επισκέφθηκαν τη Βουλγαρία. Η εξέλιξη αυτή ευνοεί την πρόσληψη μεγαλύτερου αριθμού ατόμων με διαφορετική επαγγελματική κατάρτιση. Μια άλλη γεννήτρια απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης και της προσωρινής, είναι το μπουμ στον κατασκευαστικό τομέα και οι δραστηριότητες που συνοδεύουν τις κατασκευές όπως η παραγωγή και το εμπόριο οικοδομικών υλικών, οι μεταφορές κ. ά. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων που χορηγούνται οι βουλγαρικές τράπεζες βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ και η ζήτηση ακίνητων κατά τα τελευταία δύο χρόνια ξεπερνά την προσφορά και φαίνεται ότι, λόγω της τεράστιας ρευστότητας των εμπορικών τραπεζών οι εξελίξεις αυτές θα συνεχιστούν. Οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων συνέβαλαν, επίσης, στα υψηλά επίπεδα απασχόλησης. Αύξηση της απασχόλησης παρατηρείται επίσης στον τομέα της πληροφορικής, της αγροτικής οικονομίας, των τηλεφωνικών κέντρων και της κατασκευής εξαρτημάτων για την αυτοκινητοβιομηχανία. Επίσης αυξάνεται ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων και των ελεύθερων επαγγελματιών. Είναι δυνατόν, όμως, αυτή η θετική τάση στην αγορά εργασίας να συνεχιστεί και η ανεργία στη Βουλγαρία να συρρικνωθεί στα επίπεδα των χώρων με χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας όπως οι Τσεχία (3,6%), Γερμανία (3,9%) και Μάλτα (4,2%); Η σύντομη απάντηση είναι μάλλον όχι, διότι ο πόρος του εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού έχει εξαντληθεί. Ένα μεγάλο μέρος των ανέργων στην ντόπια οικονομία είναι άτομα με πολύ χαμηλό επίπεδο μόρφωσης χωρίς επαγγελματική εκπαίδευση ή κατάρτιση. Από πλευράς στατιστικών στοιχείων σχετικά με την αγορά εργασίας και το επίπεδο απασχόλησης, η Βουλγαρία κατέχει μια από τις από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη. Αλλά η πλειοψηφία των εργαζομένων ακόμα είναι στην κατηγορία των λεγόμενων φτωχών εργαζομένων και η τάση αυτή δε θα σταματήσει, διότι, σύμφωνα με τους εργοδότες, αύξηση των μισθών δεν είναι στην ατζέντα, επειδή τα τελευταία χρόνια η αύξηση των μισθών υπερβαίνει την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Με τον δείκτη αυτό η Βουλγαρία δεν μπορεί πλέον να συγκρίνεται και με τον βόρειο γείτονά της Ρουμανία, οι πολίτες της οποίας τώρα λαμβάνουν κατά 27% μεγαλύτερα εισοδήματα από τους Βουλγάρους.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα