Το σχολείο βρίσκεται σε κρίση, επειδή υπάρχουν ελλείψεις που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση, με το σύστημα αξιών και την ανάπτυξη εμπιστοσύνης. Μ’ αυτή την πρόχειρη εικόνα της εκπαίδευσής μας, που περιέγραψε ο πολιτειολόγος Ογκνιάν Μίντσεφ, αρχίζει και φέτος το σχολικό έτος, στο οποίο και πάλι αντιμετωπίζουμε την αμετάβλητη ερώτηση - θα συνεχίσουμε να βυθιζόμαστε σε άγνοια, διαφθορά, φτώχεια ή από το σχολείο επιτέλους θα βγει εκείνη η γενιά με νέα ηθική που θα αλλάξει το μέλλον μας.

Η αλλαγή στην εκπαίδευση είναι στα δύο άκρα - από τη μία, μιμείται μεταρρυθμίσεις, αλλά στην πραγματικότητα παραμένει στο ίδιο σημείο χωρίς να προχωρά, και από την άλλη – υιοθετούνται ακραίες καινοτομίες, κάτι που στην ουσία αποτελεί επιφανειακή αξιοποίηση της ξένης εμπειρίας. Σύμφωνα με τον Ογκνιάν Μίντσεφ, έχει διανοητικό δυναμικό για τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης - στα πανεπιστήμια, ανάμεσα στους νέους ειδικούς και τους καταξιωμένους εμπειρογνώμονες, η τωρινή επιλογή, όμως, είναι ακατάλληλη.

«Το πρόβλημα είναι ότι, το σχολείο εξακολουθεί να αναπαράγει εκπαιδευτικές μεθόδους, χαρακτηριστικές για προηγούμενες ιστορικές εποχές», θεωρεί ο πολιτειολόγος. «Βεβαίως, ορισμένες αξίες παραμένουν και πρέπει να παραδίδονται από γενιά σε γενιά, αλλά πρέπει να αλλάξει ο τρόπος εκπαίδευσης. Στο σημερινό κόσμο οι έφηβοι χειρίζονται με άνεση ηλεκτρονικές συσκευές και η τεράστια ροή πληροφοριών, στην οποία έχουν πρόσβαση, αποτελεί πηγή ενημέρωσής τους. Όμως ακόμα υπάρχουν σχολικά βιβλία και εγχειρίδια που είναι γραμμένα όπως πριν από χρόνια και δεν προκαλούν ενδιαφέρον στους μαθητές – αντίθετα, είναι απαράδεκτα για τη συνείδησή τους και τον τρόπο σκέψης τους.»

Πάνω από 200 000 παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο για διάφορους λόγους, είπε πριν μέρες ο υπουργός Παιδείας Κρασιμίρ Βάλτσεφ και πρότεινε ποινική δίωξη κατά των γονέων που δεν ασκούν έλεγχο στα παιδία τους να πάνε σχολείο. «Εάν τα παιδιά των Ρομά βγουν από τα γκέτο με τα νέα μέτρα, είμαι υπέρ τέτοιων δραστηριοτήτων από την πλευρά του κράτους», σχολιάζει ο Ογκνιάν Μίντσεφ.

«Γεγονός είναι ότι τα τελευταία 25 χρόνια γεννήθηκαν τρεις ή τέσσερις γενιές παιδιών Ρομά, που είναι εντελώς αναλφάβητα. Έτσι, οποιαδήποτε μορφή οργανωμένης προσπάθειας να τεθεί τέλος στην αδρανή ύπαρξή τους μέσα στη φτώχεια και την άγνοια μπορεί να δεχτεί κριτικές. Πρέπει όμως να ξεκινήσουμε κάπως. Δε θεωρώ ότι η ποινική δίωξη κατά των γονέων τους είναι το μοναδικό σωστό μέτρο, αλλά θα μπορούσε να συνδυαστεί με την αφαίρεση κοινωνικών παροχών. Φυσικά, όμως, οι σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας πρέπει επίσης να προκαλούν το ενδιαφέρον των μαθητών για ενεργή συμμετοχή στην εκπαίδευση.»

Το πρώτο βήμα είναι να εξασφαλιστεί αμέσως χρηματοδότηση στην εκπαίδευση για την προσέλκυση νέων εκπαιδευτικών, είναι κατηγορηματικός ο πολιτειολόγος. Σύμφωνα με τα λόγια του, τώρα δύο τρίτα των καθηγητών είτε βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης, είτε είναι κοντά στην ηλικία αυτή. Το δεύτερο βήμα είναι η επένδυση στην ποιοτική εκπαίδευση που συνδέει το σχολείο με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και με πιο πρακτικές ασχολίες όπως επαγγέλματα και διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες, λέει ακόμα ο Ογκνιάν Μίντσεφ.

«Το φαινόμενο «αναλφαβητισμός» μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον, όπως και ο εκφυλισμός της κοινωνίας. Γι’ αυτό εμείς ως πολίτες, πρέπει να αποφασίσουμε αν είμαστε ικανοποιημένοι από την ποιότητα της εκπαίδευσης, από τις άξιες, που αναπτύσσονται στις παιδικές κοινότητες και κατά πόσο επηρεάζονται οι νέοι από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Έτσι πρέπει να αποφασίσουμε εάν θέλουμε να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή και περισσότερα χρήματα στην εκπαίδευση, έτσι ώστε να δούμε τα παιδιά μας πιο έξυπνα, πιο μορφωμένα, και πιο ευτυχισμένα ή θέλουμε να αφήσουμε τα πράγματα «σε ελεύθερη πτώση».»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα