Το φθινόπωρο συνήθως είναι ευχάριστος ο καιρός για περίπατο στις πόλεις. Προχωρώντας στους σκονισμένους δρόμους είναι αδύνατο να μη δούμε τους τοίχους των κτηρίων με τις πολλές επιγραφές και τους διάφορους κόμικς χαρακτήρες, ζωγραφισμένους από κάποιο άγνωστο καλλιτέχνη, άνετα κρυμμένος πίσω από το ψευδώνυμό του. Η τέχνη των γκράφιτι γεννιέται στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του ’80 του περασμένου αιώνα ως τέχνη του δρόμου - μια μορφή αντίστασης ενάντια στο σύστημα των κανόνων και γιατί όχι ενάντια σε ορισμένες πολιτικές.

Από την αρχή οι άνθρωποι που ασχολούνται με την τέχνη αυτή διώκονται γιατί μεγάλο μέρος της κοινωνίας πιστεύει ότι αυτό που κάνουν είναι βανδαλισμός. Οι επιγραφές στα κτίρια αλλάζουν το αστικό περιβάλλον και την αρχική εμφάνιση των κτιρίων.

Ορισμένα γκράφιτι όμως αποτελούν εξαίρεση και θα μπορούσαν να αποτελέσουν και έργα τέχνης. Το καλοσχεδιασμένο γκράφιτι ξεχωρίζει εύκολα και προσελκύει το μάτι, ακόμη και εκείνων, που δεν τους αρέσει η τέχνη αυτή. Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις υπάρχουν ειδικοί χώροι, όπου οι καλλιτέχνες γκράφιτι μπορούν να παρουσιάσουν την τέχνη τους, αλλά με την πρόθεση να ζωγραφίζουν μόνο εκεί.

Κάθε προσπάθεια να ζωγραφίζουν αλλού τιμωρείται με σοβαρά πρόστιμα. Εδώ έρχεται το ερώτημα γιατί σε κάθε πόλη δεν υπάρχουν τέτοιοι χώροι και οι αδιάκριτα ζωγραφισμένες επιγραφές με σπρέι στους τοίχους δε σβήνονται; Τα μέτρα που έλαβε ο Δήμος Σόφιας σε αυτή την κατεύθυνση, για παράδειγμα, δε λύνουν το πρόβλημα, αλλά αγωνίζονται μόνο με τις συνέπειες. Οι πολίτες συχνά κάνουν καταγγελίες για βαμμένες προσόψεις των κτιρίων, και οι δημοτικοί σύμβουλοι σκοπεύουν να πιάσουν τους δράστες με τη βοήθεια του συστήματος βιντεοπαρακολούθησης. Τα πρόστιμα θα κυμαίνονται από 100 έως 2500 λέβα και θα ισχύει ποινική ευθύνη ακόμη και για όσους δεν έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών, καθώς κατανοούν τι έχουν κάνει.

Εκτός από τη μάχη κατά των γκράφιτι, ο δήμος ξεκίνησε και εκστρατεία ενάντια στην τοποθέτηση αφισών και ανακοινώσεων παντού στην πόλη. Ο λόγος γι’ αυτό είναι η έλλειψη αρκετών θέσεων τοποθέτησης αφισών. Υπάρχουν 44 σε όλη την πόλη, αλλά χρειάζονται τουλάχιστον 800. Είναι απαραίτητος ένας νέος κανονισμός για τη διαφημιστική δραστηριότητα στην πρωτεύουσα, που να καθορίζει τους τόπους, όπου υπάρχουν οι απαραίτητες συνθήκες. Η επιβολή προστίμων είναι όμως το προτιμώμενο μοντέλο, καθώς δεν απαιτεί επενδύσεις στη συντήρηση και την ανάπτυξη. Έτσι βρίσκεται κανείς σε έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο οτιδήποτε και να κάνει, είναι πάντα ένοχος και τιμωρείται, αν και συχνά το πρόβλημα μέχρι τώρα έχει λυθεί μη αποτελεσματικά.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: BGNES

Το άρθρο είναι βασισμένο σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας dnes.bg.