Ο καθένας έχει μια αγαπημένη τέχνη που του χαρίζει ευχάριστα συναισθήματα και τον κάνει να αισθάνεται εμπνευσμένος. Για κάποιους είναι η εικαστική τέχνη, για άλλους - η αγγειοπλαστική, για τρίτους - η μουσική και ο κινηματογράφος. Η περιέργεια προκαλεί σκέψεις σε κάθε γνώστη για το τι υπάρχει στα μικρά σκονισμένα δωμάτια προβολής στα σινεμά ή στην υπόγεια αποθήκη του μουσείου. Σήμερα θα σας οδηγήσουμε σε ένα τέτοιο μέρος - στο εργαστήριο της Εθνικής Πινακοθήκης στη Σόφια. Εκεί συναντάμε τη γενική συντηρήτρια έργων τέχνης Πολίνα Τρογιάνοβα, η οποία μιλά για τη μαγεία της αποκατάστασης και για την ουσία της δουλειάς της.

«Η δουλειά μας απαιτεί πολλή υπομονή, πολλή ησυχία και χρόνο. Είναι πολύ σημαντικό να αισθάνεται κανείς αγάπη και σεβασμό για τα έργα τέχνης. Ο συντηρητής πρέπει να αγαπά την τέχνη και να επιθυμεί να τη διατηρήσει. Πρέπει να σκέφτεται το μέλλον. Εμείς βασιζόμαστε στο παρελθόν και εργαζόμαστε για το μέλλον.»

Πράγματι, η Πολίνα μιλά με ενθουσιασμό και ηρεμία για τη δουλειά της και αυτό αποδεικνύει ότι βιώνει αληθινή αγάπη για την τέχνη. Αλλά πώς ξεκίνησε ο δρόμος της ως συντηρητή;

«Ήταν μακρύς ο δρόμος μου. Τελείωσα γυμνάσιο εικαστικών τεχνών, σπούδασα στην Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών και συνέχισα με ειδίκευση στον τομέα αποκατάστασης έργω τέχνης. Αυτή η δουλειά ταιριάζει πολύ καλά στον χαρακτήρα μου. Πάντα ήθελα να δω κάτι μεγαλύτερο από μένα, κάτι σημαντικότερο και αυτό είναι η τέχνη. Φέρνει τον πολιτισμό, και έχει τα πάντα μέσα της. Αν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει και στο μέλλον και αν οι επόμενες γενιές μπορούν να το απολαύσουν, θα είναι πραγματικά θαυμάσιο.»

Το καλύτερο είναι όταν μετατρέψεις το πάθος σου σε επάγγελμα. Η Πολίνα λέει ότι το πιο ευχάριστο πράγμα της ημέρας είναι όταν χάνεται στη δουλειά της, συντηρώντας κάποιο έργο. Συγκρίνει αυτό το συναίσθημα με τον διαλογισμό. Πώς, ωστόσο, είναι πάντα βέβαιη ότι είναι στον σωστό δρόμο, υπάρχουν στιγμές πουδιστάζει;

«Υπάρχουν τέτοιες στιγμές, αλλά αλληλοβοηθούμαστε. Η αποκατάσταση είναι ένα «ομαδικό άθλημα», δεν μπορείς να τα καταφέρεις μόνος σου. Απαιτεί τουλάχιστον 4 χέρια και 4 μάτια. Κάθε έργο πρέπει να εξεταστεί τουλάχιστον από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες – μέσα από τα μάτια ενός πιο έμπειρου ανθρώπου ή μέσα από τα μάτια ενός νεαρού.»

Είναι σαφές ότι κάθε έργο τέχνης απαιτεί διαφορετική προσοχή και χρόνο. Από τι εξαρτάται ο χρόνος που απαιτεί η αποκατάσταση ενός έργου τέχνης;

«Τώρα εργαζόμαστε πάνω σε έκθεση της επιμελήτριας Ντοροτέγια Σοκόλοβα. Εργαζόμαστε μισό χρόνο, με περίπου 160 αρχαία έργα τέχνης. Κάθε ένα από αυτά χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση. Η αποκατάσταση μερικών συνεχίζει μήνες, άλλων - μόνο λίγες μέρες. Εξαρτάται κυρίως από την κατάσταση του έργου.»

Το φετινό φθινόπωρο τα εργαστήρια αποκατάστασης της Εθνικής Πινακοθήκης ανοίγουν τις πόρτες τους για επισκέπτες. Η πρωτοβουλία είναι του Τμήματος «Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Σχέδια» και έχει ως στόχο να ενημερώσει τους μικρούς λάτρεις της τέχνης, καθώς και τους μεγαλύτερους επισκέπτες της γκαλερί για τη μαγεία της αποκατάστασης. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν εργαστήρια αποκατάστασης και συντήρησης, που συνήθως παραμένουν αόρατα και άγνωστα για τα μάτια του κοινού. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσκεψη με συντηρητή που θα βοηθήσει τους ανθρώπους να γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες και τα μυστικά της αποκατάστασης, καθώς και τα διάφορα είδη υλικών και εργαλείων που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία. Οι περίεργοι θα παρακολουθήσουν τις εργασίες και θα γνωρίσουν από κοντά τους συντηρητές «θεραπευτές πινάκων».

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: Λουίζα Λάζαροβα