Αρκετοί είναι οι Βούλγαροι που έχουν συμβάλει στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Ένας από αυτούς είναι ο καθηγητής Βίντεν Ταμπάκοφ που συνέβαλε στο αμερικάνικο διαστημικό πρόγραμμα για την αποστολή του πρώτου ανθρώπου στη Σελήνη. Μαθαίνουμε περισσότερα για τη δράση του από έγγραφα που δωρίστηκαν στην Κρατική Υπηρεσία Αρχείων.

«Ο καθηγητής Ταμπάκοφ γεννήθηκε το 1919 στο χωριό Στάκεβτσι, κοντά στο Μπελογκραντσίκ, και σπούδασε για μηχανικός στην Πράγα», λέει ο Μιχαήλ Γκρούεφ πρόεδρος της Υπηρεσίας Αρχείων. – «Το 1945 τελείωσε τις σπουδές του στην αεροναυπηγική και πήρε το διδακτορικό του στο Βερολίνο. Έπειτα μπήκε στην ομάδα του Βέρνερ φον Μπράουν, ο οποίος διοικούσε το πρόγραμμα κατασκευής πυραύλων του Τρίτου Ράιχ. Μετά την ήττα των Γερμανών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο καθηγητής Ταμπάκοφ μετανάστευσε στην Αργεντινή και άρχισε να συνεργάζεται με τους Αμερικάνους κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Ξανά βρέθηκε στην ομάδα του φον Μπράουν αυτή τη φορά όμως το πρότζεκτ ήταν της NASA και ονομαζόταν «Απόλλων». Ο Βίντεν Ταμπάκοφ έγινε φίλος με τον Νιλ Άρμστρονγκ και εργαζόταν στο Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών του Σινσινάτι.»

Ήταν γνωστό πως η αποστολή στη Σελήνη θα αντιμετώπιζε μια αρκετά δύσκολη πρόκληση. Στην ατμόσφαιρα ο πύραυλος θα ερχόταν σε επαφή με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και υπήρχε κίνδυνος να εκραγεί. Τη λύση έδωσε ο καθηγητής Ταμπάκοφ με μια από τις εφευρέσεις του. Πρόκειται για μεταλλική κάλυψη για εξάρτημα των κινητήρων που βοήθησε στην επιτυχή πραγματοποίηση της αποστολής του «Απόλλων 11», η οποία μετέφερε τους πρώτους ανθρώπους στο φεγγάρι.

«Τα επιτεύγματα του βουλγάρου καθηγητή αφορούν τους τομείς της ενέργειας και της αεροναυπηγικής», λέει ο Αουατέφ Χαμέντ, καθηγητής αεροδιαστημικής τεχνολογίας και επικεφαλής του εργαστηρίου που δημιούργησε ο Βίντεν Ταμπάκοφ στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι. – «Κατασκεύαζε πιο οικονομικούς, πιο φτηνούς, πιο ασφαλείς και λιγότερο βλαβερούς για το περιβάλλον, κινητήρες για αεριωθούμενα και πλοία.»

Λόγω της εξαιρετικής του προσφοράς το 2012 η NASA ανακήρυξε τον Βίντεν Ταμπάκοφ Επίτιμο Καθηγητή – τίτλο που η Αμερική δίνει σε ελάχιστους ξένους. Στη Βουλγαρία ακόμα δεν υπάρχει ακαδημαϊκό ενδιαφέρον για το αρχείο του. Η μοίρα του, αν επέστρεφε στην Βουλγαρία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα ήταν μάλλον στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, σήμερα όμως γιατί αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε την ευφυΐα του;

Ο Βίντεν Ταμπάκοφ απεβίωσε το 2015. Ώσπου να έρθει η αναγνώριση από την πατρίδα του ο φίλος του Μπογιάν Μίνκοφ αγόρασε το σπίτι του στο χωριό Στάκεβτσι και σκοπεύει να το κάνει μουσείο στη μνήμη του καθηγητή.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα