Η φετινή χρονιά ήταν ενδιαφέρουσα και πλούσια σε εμπειρίες και εντυπώσεις για τον ζωγράφο Ιβάν Γιάχνατζίεφ που ήταν ο πρώτος που έφερε στην Βουλγαρία το body art. Πρόκειται για πρωτοποριακό καλλιτέχνη και εκκεντρική προσωπικότητα με μοναδική αισιοδοξία. Οι πίνακές του αποθανατίζουν τοπία, νεκρές φύσεις και σχηματικές συνθέσεις που αποτελούν μέρος των εκθέσεων της Εθνικής Πινακοθήκης και ιδιωτικών συλλογών στην Ελλάδα, τις ΗΠΑ, την Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Ιαπωνία και αλλού.

Ο γιος του Ιβάν Γιάχνατζιεφ λέγεται Αλεξάνταρ και τελείωσε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια στην Ιταλία. Εκτός αυτού έχει δικό του πρακτορείο που καλύπτει τα γεγονότα από τον ΟΗΕ. Πατέρας και γιος έχουν κοινά πρότζεκτ. Μια από τις κοινές τους εμφανίσεις ήταν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, όπου ζωγράφιζαν την κρίση, άλλη ήταν η κοινή τους έκθεση στο Προξενείο της Ιταλίας στη Νέα Υόρκη.

Τον έναν μήνα που πέρασε στην κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα ο Ιβάν Γιάχνατζίεφ συγκέντρωσε έντονες εντυπώσεις από τις συναντήσεις του με ενδιαφέρουσες προσωπικότητες και από τα πολιτιστικά γεγονότα που επισκέφτηκε, όπως μια συναυλία του Τσικ Κορία και εμβληματικές παραστάσεις του Μπρόντγουεϊ.

Με εντυπωσίασαν οι βιτρίνες, διηγείται ο ζωγράφος. Πρόκειται για έργα τέχνης. Μου άρεσε ο τρόπος ζωής των ανθρώπων στη Νέα Υόρκη, συνονθύλευμα από όλο τον κόσμο. Χτίζονται τόσα πολλά κτίρια, ακόμα και κάτω από τη γη. Επισκέφτηκα φυσικά και το άγαλμα της Ελευθερίας, όπου μου έκαναν εντύπωση οι τεράστιες ουρές από ανθρώπους που περίμεναν να ανέβουν στο στέμμα. Υπήρχαν άνθρωποι που προσεύχονταν εκεί γύρω – Άραβες, Ευρωπαίοι και από άλλες ηπείρους. Επισκέφτηκα το διάσημο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Γκούγκενχαϊμ» και πολλές εμβληματικές γκαλερί. Οι ιδιωτικές τους συλλογές είναι αξεπέραστες. Οι μεγάλες γκαλερί έχουν ιδρυθεί από συλλέκτες που έχουν δωρίσει πίνακες, για τους οποίους διδασκόμαστε στη Βουλγάρικη Ακαδημία Καλών Τεχνών. Οι γκαλερί είναι γεμάτες – όχι μόνο από τουρίστες, αλλά και από Αμερικάνους που, όπως μου είπε ένας φίλος, βρίσκουν παρηγοριά στην τέχνη από την κρίση. Η τέχνη στην Νέα Υόρκη είναι υψηλού επιπέδου, η τέχνη είναι παντού, ο καθένας έχει το δικαίωμα να δημιουργεί ανεξάρτητα αν αυτό που κάνει αφορά τα τρόφιμα, τον ρουχισμό ή την αρχιτεκτονική.

Επισκέφτηκα και ένα σχολείο όπου μου έκανε εντύπωση η πειθαρχία των μαθητών και η φύλαξη του χώρου. Το παιδαγωγικό σύστημα στην Αμερική δίνει ιδιαίτερη σημασία στα καλλιτεχνικά. Στα σχολικά κτίρια υπάρχουν τοιχογραφίες και αγάλματα. Μια ολόκληρη βιομηχανία εργάζεται για τους νέους – για όλα όσα φοράνε ή χρησιμοποιούν και νομίζω πως αυτό είναι το μέλλον. Από την άλλη, η τέχνη του δρόμου ανεβαίνει στη σκηνή. Πήγα σε ένα μιούζικαλ, στο οποίο έπαιζαν εννέα νεαροί, ντυμένοι σαν ζητιάνοι, και οι ήχοι που παρήγαγαν προέρχονταν από νάιλον σακούλες, εφημερίδες, κατσαρολικά και βούρτσες. Μου έκανε εντύπωση ότι ακόμα και κάτι τέτοιο μπορεί να αγγίξει τις ψυχές των ανθρώπων.

 Βλαντισλάβ Πετρόφ

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο